چه مشکلاتی ممکن است پس از عصب کشی دندان ایجاد شود؟
عوارض و مشکلات احتمالی پس از عصب‌کشی دندان
عصب‌کشی (اندودونسی) به‌طور معمول روشی مؤثر برای نجات دندان آسیب‌دیده یا عفونی است، اما مانند هر فرایند پزشکی دیگری می‌تواند با عوارضی همراه باشد. در ادامه مهم‌ترین مشکلاتی که ممکن است پس از این درمان رخ دهند مرور می‌کنیم:
قیمت عصب کشی دندان در تهران (جدول هزینه)
1. عفونت و عفونت مجدد دندان پس از عصب‌کشی (ریشه دندان)
در موارد نادر، باکتری‌ها ممکن است پس از اتمام درمان وارد مجدد کانال‌های ریشه شوند یا در ابتدا کاملاً حذف نشده باشند. این اتفاق می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله پیچیدگی آناتومی کانال‌های ریشه که ممکن است دارای شاخه‌های فرعی یا انحناهای غیرمعمول باشند و تمیز کردن کامل آن‌ها را دشوار کند. همچنین، در صورت عدم آب‌بندی کامل پرکردگی نهایی یا روکش، باکتری‌های دهانی می‌توانند از طریق ریزنشت وارد کانال‌های درمان‌شده شوند. این امر منجر به عفونت موضعی، تورم در ناحیه لثه یا صورت، درد شدید و تشکیل آبسه (تجمع چرک) می‌شود که در صورت عدم درمان می‌تواند به بافت‌های اطراف گسترش یابد و حتی عوارض سیستمیک ایجاد کند.
2. درد ماندگار و طولانی‌مدت بعد از عصب‌کشی دندان (درد نوروپاتیک)
برخی بیماران تا چند هفته یا حتی ماه‌ها پس از اندودونسی همچنان درد یا ناراحتی مداوم را گزارش می‌کنند. این درد ممکن است ناشی از باقی ماندن بخشی از پالپ آلوده یا بافت‌های نکروز شده در کانال‌های فرعی باشد که تشخیص و حذف آن‌ها دشوار است. همچنین، پاسخ عصبی غیرطبیعی (درد نوروپاتیک) می‌تواند پس از آسیب به اعصاب اطراف دندان در طول درمان رخ دهد. این نوع درد که گاهی به آن “درد فانتوم” نیز گفته می‌شود، می‌تواند به صورت سوزش، گزگز یا دردهای تیرکشنده بروز یابد و معمولاً به مسکن‌های معمولی پاسخ نمی‌دهد. التهاب مزمن در بافت‌های اطراف ریشه یا واکنش بدن به مواد پرکننده نیز می‌تواند به درد طولانی‌مدت منجر شود.
3. شکستگی و ترد شدن دندان عصب‌کشی شده و راه‌های پیشگیری
حذف بافت نرم (پالپ) و ساختار داخلی دندان (عاج) در طول عصب‌کشی، دندان را شکننده‌تر می‌کند. دندان‌های عصب‌کشی شده به دلیل از دست دادن رطوبت و ساختار حمایتی داخلی، مستعد ترک خوردن یا شکستن هستند. تأخیر در قرار دادن روکش محافظ روی دندان درمان‌شده، به‌ویژه در دندان‌های خلفی که تحت فشار جویدن زیادی قرار دارند، شانس ترک خوردن یا شکستن تاج دندان را به شدت افزایش می‌دهد. این شکستگی‌ها ممکن است جزئی یا به حدی شدید باشند که دندان قابل ترمیم نباشد و نیاز به کشیدن آن باشد. بنابراین، ترمیم مناسب و به موقع با روکش یا آنله برای حفظ استحکام و طول عمر دندان ضروری است.
4. تغییر رنگ دندان پس از عصب‌کشی و روش‌های سفید کردن
عدم وجود پالپ زنده و جریان خون در دندان پس از عصب‌کشی می‌تواند باعث تیرگی یا تغییر رنگ تدریجی آن شود. این پدیده معمولاً به دلیل باقی ماندن محصولات خونی تجزیه شده یا مواد پرکننده کانال ریشه در داخل توبول‌های عاجی رخ می‌دهد. این تغییر رنگ به‌ویژه در دندان‌های جلویی از نظر زیبایی قابل توجه است و می‌تواند باعث نگرانی بیماران شود. برای رفع این مشکل، ممکن است نیاز به روش‌های زیبایی مانند بلیچینگ داخلی (سفید کردن دندان از داخل)، ونیرهای کامپوزیتی یا سرامیکی، یا روکش کامل دندان باشد تا رنگ آن با دندان‌های مجاور هماهنگ شود.
5. آسیب عصبی و بی‌حسی دندان یا لب بعد از عصب‌کشی
در موارد نادر، مواد پرکننده کانال ریشه می‌تواند از نوک ریشه خارج شده و باعث التهاب یا ضربه به اعصاب مجاور (مانند عصب آلوئولار تحتانی یا عصب منتال) شود. این اتفاق می‌تواند منجر به بی‌حسی، سوزش، گزگز یا حتی درد مزمن در ناحیه لب، چانه یا زبان شود. شدت و مدت این علائم بسته به میزان آسیب عصبی متفاوت است و می‌تواند موقت یا در موارد بسیار نادر، دائمی باشد. همچنین، در طول فرآیند آماده‌سازی کانال، ابزارهای دندانپزشکی ممکن است به طور ناخواسته به عصب آسیب برسانند.
6. واکنش‌های آلرژیک به مواد عصب‌کشی دندان
برخی افراد ممکن است به مواد استفاده‌شده در طول عصب‌کشی یا ترمیم نهایی حساسیت نشان دهند. این مواد می‌توانند شامل لاتکس موجود در دستکش‌ها یا رابردم، مواد ضدعفونی‌کننده (مانند هیپوکلریت سدیم)، محلول‌های شست‌وشو، مواد پرکننده کانال ریشه (مانند گوتاپرکا یا سیلرها) یا حتی فلزات موجود در روکش‌ها باشند. واکنش‌های آلرژیک می‌توانند به صورت خارش، قرمزی، تورم در داخل دهان یا اطراف صورت، بثورات پوستی یا در موارد شدیدتر، مشکلات تنفسی یا واکنش‌های آنافیلاکتیک بروز یابند که نیاز به مداخله پزشکی فوری دارند.
7. مشکلات سینوسی مرتبط با عصب‌کشی دندان‌های فک بالا
به‌ویژه در دندان‌های آسیاب بالایی، ریشه‌ها ممکن است بسیار نزدیک به سینوس ماگزیلاری (سینوس‌های فک بالا) قرار داشته باشند. در طول عصب‌کشی، احتمال نشت مایع شست‌وشو، مواد پرکننده یا حتی عفونت به داخل سینوس وجود دارد که می‌تواند باعث التهاب سینوس (سینوزیت) شود. علائم این عارضه شامل سردرد در ناحیه پیشانی یا گونه، احتقان و گرفتگی بینی، درد سینوسی، ترشحات پشت حلق، و حتی احساس فشار در ناحیه چشم و بینی است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمان دارویی یا حتی جراحی برای رفع مشکل سینوسی باشد.
8. شکست ابزار دندانپزشکی (فایل) داخل کانال ریشه دندان
در طول فرآیند آماده‌سازی کانال ریشه، ابزارهای بسیار ظریف و انعطاف‌پذیری به نام فایل‌های اندودونتیک استفاده می‌شوند. به دلیل پیچیدگی آناتومی ریشه، انحناهای شدید کانال، یا کلسیفیکاسیون (سخت شدن) کانال‌ها، و همچنین گاهی به دلیل شوک‌های مکانیکی یا خستگی مواد، ممکن است این فایل‌ها در داخل کانال بشکنند. این اتفاق می‌تواند مانع از تمیز کردن و پر کردن کامل کانال شود. در چنین مواردی، دندانپزشک ممکن است تلاش کند قطعه شکسته را خارج کند، آن را دور بزند (بای‌پس کند)، یا در صورت عدم امکان، آن را در داخل کانال رها کرده و کانال را تا حد امکان پر کند. شکست ابزار می‌تواند بر موفقیت درمان تأثیر بگذارد و در برخی موارد نیاز به جراحی ریشه (اپی‌سکتومی) یا حتی کشیدن دندان باشد.
9. تشکیل آبسه و تجمع چرک (آبسه پری‌آپیکال) پس از عصب‌کشی
عفونت حاد یا ماندن باکتری‌ها در نوک ریشه پس از عصب‌کشی می‌تواند منجر به تشکیل آبسه پری‌آپیکال (آبسه‌ای در انتهای ریشه) شود. این آبسه نتیجه واکنش دفاعی بدن به عفونت است که منجر به تجمع چرک و سلول‌های التهابی می‌شود. علائم آن شامل درد ضربان‌دار شدید، تورم قابل مشاهده در لثه یا صورت، حساسیت به لمس، و احساس فشار دردناک است. در برخی موارد، آبسه ممکن است به صورت یک فیستول (مسیر خروجی چرک) روی لثه تخلیه شود. عدم درمان آبسه می‌تواند منجر به گسترش عفونت به استخوان فک و بافت‌های نرم اطراف شود.
10. علائم عمومی و سیستمیک عفونت دندان پس از عصب‌کشی
در عفونت‌های شدید که پس از عصب‌کشی رخ می‌دهند، باکتری‌ها می‌توانند وارد جریان خون شده و علائم سیستمیک (عمومی بدن) ایجاد کنند. این علائم ممکن است شامل تب، لرز، خستگی مفرط، بی‌حالی، بوی بد دهان مداوم، و طعم ناگوار در دهان باشد. در موارد نادر و بسیار شدید، عفونت می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد و منجر به مشکلات جدی‌تری مانند عفونت‌های قلبی (اندوکاردیت)، عفونت‌های مغزی، یا سپسیس شود. بروز چنین علائمی نیاز به بررسی فوری توسط دندانپزشک یا پزشک دارد تا اقدامات تشخیصی و درمانی لازم، از جمله تجویز آنتی‌بیوتیک یا درمان مجدد دندان، انجام شود.
در صورت بروز هر یک از این علائم یا تشدید درد بیش از یک هفته پس از درمان، ضروری است هرچه سریع‌تر با دندانپزشک یا اندودنتیست خود تماس بگیرید تا اقدامات تشخیصی و درمانی لازم انجام شود.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
