عوارض جانبی ایمپلنت دندان چیست؟
عوارض جانبی ایمپلنت دندان: بررسی جامع مشکلات کوتاه‌مدت و بلندمدت
کاشت ایمپلنت دندان، علی‌رغم موفقیت ۹۸ درصدی که دارد، همانند سایر روش‌های جراحی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. این عوارض از مشکلات موقتی و قابل کنترل مانند درد و تورم گرفته تا عوارض جدی‌تری نظیر عفونت‌های مزمن و پری ایمپلنتیت متغیر است. درک این عوارض برای بیماران و متخصصان اهمیت ویژه‌ای دارد تا بتوان با برنامه‌ریزی مناسب و اقدامات پیشگیرانه، خطرات را به حداقل رساند و در صورت بروز مشکل، درمان به موقع صورت گیرد.
قیمت ایمپلنت دندان در تهران (جدول هزینه )
عوارض کوتاه‌مدت ایمپلنت دندان
مشکلات فوری پس از جراحی
عوارض کوتاه‌مدت ایمپلنت دندان شامل درد، التهاب، تورم و خونریزی است که معمولاً پس از چند روز کاهش می‌یابد. درد بعد از جراحی کاشت ایمپلنت امری اجتناب‌ناپذیر است و بسته به سختی جراحی و خصوصیات افراد، شدت آن متفاوت خواهد بود. بهترین راه کنترل درد ایمپلنت، استفاده از مسکن یک ساعت قبل از جراحی است.
التهاب و تورم در ناحیه کاشت ایمپلنت یکی از شایع‌ترین عوارض پس از جراحی محسوب می‌شود که این واکنش طبیعی بدن است و معمولاً طی چند روز پس از جراحی کاهش می‌یابد. برای کنترل التهاب، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب یا مسکن تجویز کند. خونریزی نیز از عوارض معمول است که در حین قراردادن ایمپلنت دندان، خطر خونریزی کمی وجود دارد زیرا بخش کوچکی از لثه بریده شده و بلند می‌شود.
آسیب‌های عصبی حین جراحی
در طول جراحی ایمپلنت، جراح دندان باید از چندین مانع آناتومیکی، به‌ویژه عصب آلوئولار تحتانی زیر دندان‌های پرمولر و مولر فک پایین اجتناب کند. هنگامی که نوک ایمپلنت با عصب تماس پیدا می‌کند، باعث ایجاد ضایعه می‌شود و می‌تواند منبع درد شدید و دائمی برای بیمار باشد. این مشکل بیشتر در فک پایین شایع است و علائم آن شامل بی‌حسی یا گزگز در لب‌ها، گونه‌ها و لثه‌ها و درد مداوم در فک است.
مشکلات سینوسی
مشکلات سینوسی هنگامی ایجاد می‌شود که ایمپلنت در فک بالایی انجام شود زیرا ممکن است پایه ایمپلنت از یکی از حفره‌های سینوسی بیرون بزند. در صورتی که ایمپلنت بیش از حد در استخوان فک بالا فرو رود، ممکن است به سینوس‌ها نفوذ کند. استخوان فک و حفره‌های سینوسی با یکدیگر در ارتباط هستند و در صورتی که روند کاشت به درستی انجام نشود، عفونت و التهابات بسیار زیادی ایجاد می‌شود.
عوارض بلندمدت و مزمن
پری ایمپلنتیت: جدی‌ترین عارضه
پری ایمپلنتیت شایع‌ترین عارضه پس از گذاشتن ایمپلنت دندان است که به عنوان عفونت ایمپلنت دندانی شناخته می‌شود. این بیماری التهابی مخرب بافت‌های نرم و سخت اطراف ایمپلنت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پری ایمپلنتیت یک وضعیت التهابی مخرب است که روی بافت‌های نرم و سخت اطراف ایمپلنت کاشته شده تأثیر می‌گذارد و در واقع بافت نرم ملتهب شده و بافت سخت با گذر زمان از بین می‌رود.
میزان شیوع پری ایمپلنتیت در حدود ۲۰ درصد است و بالاترین نرخ‌ها در افرادی دیده می‌شود که سیگار می‌کشند، بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت دارند. بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۷، پیشرفت پری ایمپلنتیت و ایجاد علائم ممکن است حدود ۵ سال طول بکشد. علائم این بیماری معمولاً شامل خونریزی یا تورم در اطراف محل ایمپلنت دندانی است.
تحلیل استخوان و شل شدن ایمپلنت
یکی از عوارض ایمپلنت دندان در بلندمدت، تحلیل استخوان فک در اطراف پایه ایمپلنت است. این مشکل ممکن است به علت فشار نادرست یا بیماری‌های لثه ایجاد شود. شکست ایمپلنت معمولاً به استحکام استخوان بستگی دارد و از دست دادن استخوان بیش از ۱.۰ میلی‌متر در سال اول و بیشتر از ۰.۲ میلی‌متر در سال دوم از عوارض بیماری پری ایمپلنتایتیس است.
شل شدن ایمپلنت احتمالاً از شایع‌ترین عوارض ایمپلنت دندان محسوب می‌شود. زمانی که استخوان به اندازه کافی برای جای‌دهی و حفظ ایمپلنت قوی نباشد، ممکن است با این مشکل روبرو شوید. همچنین برخورد ضربه به صورت، افزایش سن، سیگار کشیدن و جویدن مکرر اجسام سفت و سخت با ایمپلنت موجب شل شدن آن می‌شود.
عفونت‌های مزمن و موکوزیت
عفونت ایمپلنت دندان معمولاً زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها در اطراف پایه ایمپلنت و بافت‌های لثه رشد کرده و باعث بروز علائم التهابی، دردناک و گاه خطرناک می‌شوند. عفونت در ابتدا ممکن است با نشانه‌های خفیفی مانند قرمزی لثه یا درد ملایم همراه باشد، اما در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند به مرحله حادتری به نام پری ایمپلنتایتیس برسد.
موکوزیت اطراف ایمپلنت دندان در قالب التهاب بافت نرم خود را نشان می‌دهد که معمولاً در اثر تجمع پلاک دندانی بین ایمپلنت و تاج مصنوعی و به‌دلیل بهداشت نامناسب دهان ایجاد می‌شود. مرحله اولیه بیماری پری ایمپلنت، موکوزیت پری ایمپلنت، مشابه ژنژیویت (مرحله اولیه بیماری لثه) است که این عفونت مرحله اولیه نسبت به پری ایمپلنتیت پیشرفته‌تر آسان‌تر قابل درمان است.
عوامل خطر و گروه‌های آسیب‌پذیر
بیماری‌های زمینه‌ای
عمده‌ترین عواملی که می‌توان برای بیماران در معرض خطر و در نتیجه با درصد بیشتری از شکست در استئواینتگراسیون در نظر گرفت، بیمارانی است که به شدت سیگار می‌کشند، افرادی که تحت رادیوتراپی قرار می‌گیرند، بیماران مبتلا به پریودنتیت، پوکی استخوان، چاقی و بیماران مسن هستند. دیابت کنترل نشده می‌تواند روند بهبودی را مختل کند و خطر عفونت را پس از جراحی ایمپلنت دندان افزایش دهد.
شرایط موجود مانند دیابت یا بیماری‌های پریودنتال می‌تواند خطر عوارض را افزایش دهد. عواملی که باعث از بین رفتن بافت سالم اطراف ایمپلنت و در نتیجه آن بیماری پری ایمپلنتیت می‌شوند عبارتند از دیابت، پوکی استخوان، کشیدن سیگار، درمان طولانی‌مدت با کورتیکواستروئیدها، پرتو درمانی و شیمی‌درمانی.
عوامل رفتاری و محیطی
سیگار کشیدن، بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و جویدن غذاهای سفت در روزهای ابتدایی می‌توانند باعث افزایش احتمال شکست ایمپلنت شوند. مراقبت ضعیف از ایمپلنت دندان می‌تواند منجر به بیماری لثه، روند ایمپلنت را پیچیده‌تر می‌کند. برخی از افراد ممکن است التهاب یا حتی واکنش آلرژیک به مواد زیست‌سازگار مورد استفاده را تجربه کنند.
پیشگیری و مدیریت عوارض
اقدامات پیشگیرانه
برای جلوگیری از عوارض ایمپلنت دندان، رعایت نکات بهداشتی، مراجعه به دندانپزشک متخصص و باتجربه و استفاده از ایمپلنت‌های استاندارد و باکیفیت بسیار اهمیت دارد. رعایت بهداشت دهان، استفاده از دهان‌شویه ضدعفونی‌کننده و مراجعه منظم به دندانپزشک از راه‌های پیشگیری از عفونت لثه و فک محسوب می‌شود.
تصویربرداری دقیق قبل از جراحی و مراجعه به دندانپزشک متخصص می‌تواند از ورود پایه ایمپلنت به حفره سینوس جلوگیری کند. انجام آزمایش‌های لازم قبل از جراحی، پرهیز از سیگار و رعایت بهداشت دهان از راه‌های پیشگیری از پس زدن ایمپلنت است. استفاده از ایمپلنت‌های استاندارد و عدم جویدن غذاهای سفت در هفته‌های اول می‌تواند از لق شدن و شکستگی ایمپلنت جلوگیری کند.
روش‌های درمان
درمان عوارض ایمپلنت بسته به نوع و شدت مشکل متفاوت است. برای درمان عفونت ایمپلنت چهار روش اصلی وجود دارد: دبریدمان (تمیز کردن مکانیکی عفونت با دستگاه اولتراسونیک)، جراحی (برش لثه و پاکسازی عفونت)، آنتی‌بیوتیک (برای عفونت‌های خفیف موضعی یا گسترده سیستمی) و برداشتن ایمپلنت (در صورت آسیب شدید استخوان فک).
پری ایمپلنتیت معمولاً به دلیل بهداشت نامناسب دهان ایجاد می‌شود و می‌توان با ترکیبی از تمیز کردن عمیق و درمان ضدمیکروبی آن را درمان کرد. در موارد شدید، ممکن است نیاز به برداشتن و تعویض ایمپلنت باشد. تمیز کردن ایمپلنت با استفاده از ابزارهایی مانند دبریدمان موضعی یکی از روش‌های درمان پری ایمپلنتیت محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری
عوارض جانبی ایمپلنت دندان طیف وسیعی از مشکلات کوتاه‌مدت تا بلندمدت را شامل می‌شود که درک و مدیریت آن‌ها برای موفقیت درمان حیاتی است. اگرچه ۹۸ درصد ایمپلنت‌ها موفقیت‌آمیز هستند، ۲ درصد باقیمانده ممکن است با عوارضی روبرو شوند که از درد و تورم موقتی گرفته تا پری ایمپلنتیت و شکست کامل ایمپلنت متغیر است.
پیشگیری از این عوارض از طریق انتخاب متخصص باتجربه، رعایت بهداشت دهان، ترک عادات مضر مانند سیگار کشیدن و مراجعات منظم به دندانپزشک امکان‌پذیر است. در صورت بروز عوارض، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند از پیشرفت مشکلات جلوگیری کرده و طول عمر ایمپلنت را افزایش دهد. بیماران باید با آگاهی کامل از این عوارض احتمالی، تصمیم‌گیری آگاهانه‌ای برای انجام این روش درمانی داشته باشند.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- علیرضا افراشیدکترای حرفه ای/تخصصی جراح دندانپزشک دارای فلوشیپ تخصصی زیبایی از آمریکا و آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
