تلخی دهان به چه علت است؟ چگونه میتوان آن را درمان کرد
آیا تا به حال مزه تلخی در دهان خود احساس کرده‌اید که بین وعده‌های غذایی یا در صبح شما را اذیت می‌کند؟ آیا می‌دانستید که کاهش اشتها میتواند به کمبود مواد مغذی و مشکلات دیگر منجر شود؟ این وضعیت بیش از آنچه تصور می‌کنید شایع است و هر فردی ممکن است گاهی اوقات طعم تلخی را در دهان خود احساس کند. به طور معمول، این احساس تلخی پس از شستشوی دهان یا مسواک زدن از بین می‌رود. تغییرات در طعم دهان ممکن است نتیجهی وقایعی باشد که در داخل بدن شما اتفاق می‌افتد یا ممکن است به سبک زندگی شما بستگی داشته باشد. جهت درمان تلخی دهان باید به متخصصان در این حوزه مراجعه کنید.
تلخی دهان چیست؟
تلخی در دهان به معنای احساس مداوم طعم تلخ یا ناخوشایند است. این حادثه میتواند نتیجهٔ عوامل متفاوتی باشد مانند استفاده از دارو، عفونت‌های دهان، رفلاکس اسید معده، اختلالات کبد یا کیسه صفرا و عدم رعایت بهداشت دهان.
متن انگلیسی:
Gastroesophageal reflux disease (GERD), also known as acid reflux, can cause a bitter taste in the mouth. This condition occurs when stomach contents flow back into the esophagus.medicalnewstoday
بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) که به اسم ریفلاکس اسیدی هم شناخته میشود میتواند سبب ایجاد طعم تلخی در دهان شود. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که مواد موجود در معده به مری برگردند.
تلخی دهان با چه علائمی همراه است
نشانه های تلخی دهان عبارت است از:
- از دست دادن حس بویایی
- مبتلا شدن به سندرم سوزش یا خارش سقف دهان (مخصوصا زبان) که در بعضی از مواقع به قسمت های مختلف دهان به لب‌ها و سایر قسمت‌های دهان گسترش مییابد.
- گرفتگی بینی
- ایجاد مانند طعم فلزی در دهان و یا تغییرات دیگر در حس چشایی
- خشکی دهان
- بوی بد دهان
- خونریزی لثه
- افزایش ترشح بزاق
- ایجاد اختلال عصب‌های صورت و در نهایت تغییر در حرکات صورت
- التهاب یا ورم لوزه‌ها
- نشانه‌های مشابه آنفولانزا (خستگی شدید، تب، گلودرد، سردرد، سرفه، درد).
در بعضی از حالات، ممکن است بوی بد دهان نشانگر یک وضعیت خطرناک یا مرگبار باشد که باید فورا بررسی و حل شود (مانند خوردن یک گیاه سمی یا ماده شیمیایی)، اگر شما یا یکی از افراد اطرافتان هر یک از این نشانه‌ها را داشته باشید، بلافاصله به بخش اورژانس مراجعه کنید:
- تغییر در وضعیت هوشیاری یا سردرگمی
- ایجاد اختلال در تنفس، خس خس کردن سینه یا تنگی نفس
- عدم توانایی در بلع
- فلج یا افتادگی صورت
- لکنت در زبان
- باد کردن ناگهانی دهان، لب‌ها یا زبان.
تلخی دهان به چه علت است؟
چرا دهان تلخ می‌گردد؟ تلخی دهان میتواند دلایل گوناگونی داشته باشد. در بخش زیر به برخی از علل تلخی دهان اشاره کرده‌ایم:
| توضیحات | دلایل تلخی دهان |
| دلیل تلخی حس شده در دهان در ساعات صبحگاهی، میتواند عفونت‌های مربوط به دهان نظیر بیماری‌های لثه یا عفونت دهان، و همچنین بیماری‌های گوارشی باشد. | وجودعفونت‌های دهان |
| استفاده از برخی داروها مانند آنتی بیوتیک، آنتی‌هیستامین یا داروهای شیمی درمانی | داروها |
| در زمانی که اسید معده به عقب به سمت مری حرکت کرده و به دهان ما می‌رسد، ممکن است طعم تلخ یا ترشی ایجاد کند و دلیل تلخ و ترش شدن دهان باشد.عدم تولید کافی بزاق میتواند سبب بوجود آمدن طعم تلخ در دهان شود، چرا که بزاق در تمیز کردن دهان و نیز خنثی سازی اسیدها نقش مهمی دارد. | رفلاکس اسید |
| عدم مسواک زدن به اندازه کافی، عدم استفاده از نخ دندان، یا عدم تمیز کردن زبان میتواند شرایط مناسبی را برای رشد باکتری‌ها در دهان فراهم کند. | عدم رعایت بهداشت نامناسب دهان |
۱. علت تلخی و خشکی دهان
خشکی دهان، که گاهی به آن زروستومیا هم گفته میشود، وقتی اتفاق می‌افتد که غدد بزاقی مقدار کافی بزاق را تولید نمی‌کنند. این حالت میتواند باعث بروز احساس خشکی و چسبندگی در داخل دهان شود.
بزاق، تکثیر باکتری‌ها در دهان را محدود می‌کند و در حذف قطعات غذایی باقیمانده در دهان موثر است. در صورتی که بزاق به اندازه کافی در دهان شما نباشد، ممکن است یک طعم تلخ در دهان احساس کنید که دلیل آن وجود باکتری‌های اضافی و غذاهای باقیمانده است.
عوامل متنوعی وجود دارند که می‌توانند منجر به خشکی دهان شوند، از جمله:
- داروهای تجویزی و بدون نسخه (OTC)
- سن بالا
- بسته شدن بینی که باعث میشود فرد از دهان نفس بکشد.
- صدمات عصبی
- استفاده از تنباکو
- بیماری‌های خودایمنی
- دیابت
بیشتر افرادی که با مشکل خشکی دهان روبرو هستند، با اعمال تغییراتی در سبک زندگی، تنظیم مصرف داروها و استفاده از دهان‌شویه‌هایی که نیاز به نسخه یا تجویز پزشک ندارند، بهبود می‌یابند.
۲. کبد و تلخی دهان
آیا مشکلات کبدی میتواند باعث تلخی دهان شود؟ بله، ممکن است تلخی دهان نشان‌دهنده مشکلات کبدی باشد. یکی از دلایل احساس تلخی در دهان، میتواند مشکلات کبدی باشد. هنگامی که کبد به درستی کار نمی‌کند، بدن مقادیر زیادی از آمونیاک را انباشت می‌کند.
آمونیاک، ماده‌ای است که سمیت دارد و عمدتا توسط کبد به اوره تغییر پیدا می‌کند و سپس از بدن از طریق ادرار خارج میشود.
با افزایش میزان آمونیاک در بدن، طعم ناخوشایندی شبیه به طعم پیاز یا ماهی و تلخی در دهان ایجاد میشود. برای رفع مشکل کبد چرب و تلخی دهان، نیاز است با یک متخصص گوارش یا پزشک داخلی مشورت کنید.
۳. عفونت های تنفسی و علت تلخ شدن دهان
عفونت‌های مربوط به سیستم تنفسی (به خصوص عفونت‌های ویروسی) قادر بر تغییر طعم دهان هستند. اختلالاتی مانند ورم لوزه، التهاب سینوس‌ها، سرماخوردگی و عفونت گوش میانی معمولا بر حس چشایی و بویایی تأثیر می‌گذارند.
برخی از نشانه‌های عفونت در سیستم تنفسی شامل موارد زیر می‌شوند:
- احتقان
- درد گوش
- درد گلو
عفونت های ویروسی معمولا ماندگار نیستند و در طی دو هفته بدن کاملا بهبود مییابد. بعد از اینکه عفونت ویروسی در بدن از بین رفت، مزهی تلخی دهان هم باید رفع شود.
4.عدم رعایت بهداشت دهان
آیا نمی‌دانید که تلخی و بوی بد دهان نشانه چیست؟ در جواب به این سوال باید اشاره کنیم که علت تلخی دهان در ساعات صبحگاهی نشانه ی بهداشت نامناسب دهان است. انباشته شدن بزاق و باکتری بر روی زبان، دندان‌ها و لثه‌ها میتواند سبب بروز بوی نامطبوع دهان و تغییر در حس چشایی شود. برای جلوگیری از تجربهی این وضعیت باید حداقل دوبار در روز یکی آخر شب و دیگری اول صبح دندان های خود را مسواک بزنید.
همچنین توصیه میشود که زبانتان را نیز مسواک کنید تا از انباشت باکتری‌ها و سلول‌های مرده که باعث بوی نامطبوع دهان و احساس تلخی در دهان می‌شوند، پیشگیری کنید.
۵. هپاتیت B، علت تلخی ته گلو
هپاتیت B یک نوع عفونت ویروسی کبد است. یکی از نشانه‌های اولیه هپاتیت B شامل حس تلخی در دهان است. علائم دیگر هپاتیت B شامل موارد زیر است:
- بوی نامطبوع دهان
- کاهش اشتها
- تب کم
- حالت تهوع، استفراغ و اسهال.
هپاتیت B یک بیماری عفونی خطرناک است. اگر شما نشانه‌هایی مربوط به هپاتیت دارید یا اگر احساس می‌کنید که ممکن است با این ویروس مواجه شده باشید، بدون تأخیر با دکتر خود تماس بگیرید و در صورت نیاز به یک متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.
۶.تلخی دهان و درد معده به صورت همزمان نشانه ی چیست؟
آیا می‌دانید که تلخی دهان همراه با سردرد ممکن است نشانه چیست؟ علت ممکن برای تلخی پیوسته در دهان، بیماری ریفلاکس گاسترواسوفاژیال (GERD) یا رفلاکس اسید معده میباشد. این ناراحتی زمانی اتفاق می‌افتد که عضله یا دریچه بالایی معده ضعیف می‌گردد و به اسید یا مایع صفرا اجازه میدهد تا به قسمت مری وارد شود.
اختلال GERD معمولا باعث تحریک مری میشود و سبب ایجاد حس سوزش در سر دل می‌گردد. این هم میتواند باعث بروز طعم ناخوشایند در دهان و معده شود، که این شرایط ممکن است به مدتی مشابه با سایر نشانه‌ها ادامه یابد. سوزش معده و احساس طعم بد در دهان نشانه‌هایی از رفلاکس معده به مری هستند. چه چیزی برای رفلاکس معده خوردن مناسب است؟
۷. تلخی دهان و صفرا
آیا میتوان گفت که تلخی دهان نشان‌دهنده مشکلات صفرا است؟ پاسخ میتواند مثبت باشد؛ این امکان وجود دارد. رفلاکس صفرا و اسید علائم مشترکی دارند و ممکن است به طور همزمان رخ دهند. این دو شکل از رفلاکس به وسیله صفرا (یک مایع که در کبد تولید میشود و در هضم غذا کمک می‌کند) یا اسید معده (که از مری به بالا حرکت می‌کند) بوجود می‌آیند.
اختلالات مذکور ممکن است دلیلی برای طعم بد در دهان نباشند. اگر احساس تلخی در دهان دارید و فکر می‌کنید که این نشانه‌ای از صفرا است، حتماً به پزشک متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید تا درمان مناسب را دریافت کنید.
۸. تلخی دهان در اثر مصرف زیاد گوشت و احساس طعم فلز در دهان
هنگامی که گوشت را دودی می‌کنیم، یک ماده به نام کرئوزوت ساخته میشود که باعث میشود گوشت تلخ شود. کرئوزوت یک لایه چرب و ضخیم است که زمانی که دود برای مدت طولانی روی گوشت می‌ماند، تشکیل میشود. این ماده فقط باعث تلخ شدن گوشت دودی نمی‌شود، بلکه یک طعم نامطبوع را نیز در پی دارد و حس سوزشی در دهان ایجاد می‌کند.
طبیعتاً در فرآیند دودی کردن گوشت، استفاده از دود ضروری است، اما باید میزان دود را با حرارت و زمان به طور مناسب تنظیم کنید تا بتوانید یک غذای لذیذ تهیه کنید.
۹. استرس و اضطراب، دلیل تلخی دهان در صبح
سطوح زیادی از استرس و اضطراب می‌توانند باعث فعال شدن پاسخ استرس در بدن شوند که این واکنش معمولاً باعث تغییر در حس چشایی فرد میشود. همچنین، اضطراب میتواند منجر به خشکی دهان شود که خود یک عامل دیگر برای این اختلال است.
۱۰. آسیب عصبی، علت تلخی دهان در مردان و زنان
مانند سایر حواس، جوانه‌های چشایی (یا پرزهای چشایی) مستقیماً به اعصاب مغز متصل هستند. هرگونه آسیب به این اعصاب میتواند باعث تغییر در چگونگی درک ما از طعم‌ها شود. آسیب به عصب‌های جوانه‌های چشایی یا مسیر چشایی میتواند ناشی از ضربه به سر یا اختلالات زیر باشد:
- صرع
- مولتیپل اسکلروزیس یا MS
- تومورهای مغزی
- فلج بل
- زوال عقل
۱۱. سایر دلایل تلخی دهان و علت زردی روی زبان و تلخی دهان
گاهی اوقات این مشکل میتواند نتیجه یک بیماری یا اختلال خاص باشد، مانند:
- آلرژی
- گلوسیت (التهاب زبان)
- پولیپ بینی (توده مانند کیسه و ملتهب در بافت)
- عفونت در غدد بزاقی
- سندرم شوگرن (اختلال ایمنی خودکار که باعث خشکی دهان و چشم میشود)
- کمبود ویتامین B12 یا زینک
- دیابت.
متن انگلیسی:
The tip of the tongue is most sensitive to sweet-tasting compounds, whereas the back of the tongue is most sensitive to bitter-tasting compounds. ncbi
بالاترین حساسیت به مواد با طعم شیرین در قسمت نوک زبان قرار دارد، در مقابل، بالاترین حساسیت به مواد با طعم تلخ در قسمت پشتی زبان وجود دارد.
۱۲. علت تلخی دهان و زبان در هنگام سرماخوردگی
چرا دهان تلخ میشود؟ بیماری‌های باکتریایی در سیستم تنفسی بالایی (مثل سرماخوردگی، التهاب بینی، التهاب سینوس‌ها یا لوزه‌ها) می‌توانند به خاطر مواد زائد تولید شده توسط باکتری‌ها، طعم تلخی در دهان و زبان ایجاد کنند.
۱۳. تلخی دهان نشان از چه بیماری میدهد؟
این مشکل که گاهی علائم آن شبیه به یک اختلال خطرناک و جدی است، معمولاً خطرناک نیست. گاهی اوقات، این وضعیت ممکن است به دلیل مصرف برخی داروها یا مواد غذایی خاص رخ دهد. اگر دارویی که مصرف می‌کنید باعث ایجاد این مشکل شده باشد، ممکن است با قطع آن، علائم بهبود پیدا کنند. با این حال، اگر تلخی دهان همراه با علائم دیگری مانند تب و لرز باشد، این ممکن است نشانه‌ی وجود بیماری کرونا باشد. همچنین، احتمال دارد که تلخی دهان ناشی از بیماری‌هایی مانند سرطان معده یا تیروئید باشد. این علائم ممکن است نشان‌دهنده‌ی وجود این بیماری‌ها باشند.
تلخی مداوم و مستمر دهان چه دلیلی دارد؟
وقتی مزه دائمی و تلخی در دهان پیش می‌آید، این حالت به نام دیسژئوزی شناخته میشود. این تلخی مداوم در دهان میتواند باعث شود که طعم غذاها و نوشیدنی‌های دیگر تغییر کند. بیشتر عواملی که باعث تلخی دهان می‌شوند، معمولاً مشکل‌ساز نیستند. اما در کل، موارد زیر می‌توانند عامل تلخی پایدار در دهان باشند.
۱. خشکی دهان و احساس تلخی در دهان
چه بیماری‌هایی می‌توانند سبب خشکی دهان شوند؟ رفلاکس معده به مری و کمبود آب از عوامل اصلی ایجاد این مشکل هستند. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که دهان قادر به تولید مقدار کافی بزاق نیست. بزاق نقش مهمی در مقابله با باکتری‌ها دارد. بنابراین، کاهش تولید بزاق میتواند باعث بقای باکتری‌های بیشتر در دهان شود. این مسئله میتواند سبب بروز طعم تلخ در دهان شود.
۲. مشکلات دندان ها، نشانه اصلی تلخی دهان
نظافت ناکافی دندان هم میتواند سبب بروز طعم تلخ مداوم در دهان شود. فراموش نکنید که استفاده از نخ دندان و مسواک زدن روی زبان برای حفظ بهداشت دهان و دندان ضروری است.
۳. علت تلخی دهان در بارداری
در سه ماهه اول بارداری، اغلب زنان طعم تلخ یا مانند فلز در دهان خود را تجربه میکنند. در سه ماهه دوم بارداری، علت این طعم تلخ میتواند ناشی از تغییرات هورمونی در بدن باشد که حس چشایی را تحت تاثیر قرار میدهد. تلخی در دهان در پایان دوران بارداری یا پس از زایمان از بین می‌گردد.
۴. یائسگی و احساس تلخی در دهان
زنان در دوران یائسگی هم ممکن است طعم تلخی در دهان را تجربه کنند. این موضوع میتواند به خاطر سطح کم استروژن رخ دهد.
چه داروهایی باعث تلخی دهان می شوند؟
حداقل ۲۵۰ نوع دارو می‌توانند باعث بوجود آمدن طعم تلخی در دهان شوند. بر اساس فرضیات موجود، این مسئله به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
- چگونگی تاثیر داروها بر گیرنده‌های چشایی مغز
- طعم داروها زمانی که با بزاق ترکیب می‌شوند
- این یک اتفاقی است که در آن، ماده دارویی که در سیستم گردش خون قرار دارد، بر روی گیرنده‌های موجود در بخش‌های چشایی فعالیت می‌کند.
برخی از داروها که می‌توانند باعث بروز این پدیده شوند عبارتند از:
- آنتی‌بیوتیک‌ها: در برخی از مواقع، تلخی در دهان به دلیل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها اتفاق می‌افتد، مانند آمپی‌سیلین، ماکرولیدها، کینولون‌ها، سولفامتوکسازول، تری متوپریم، تتراسایکلین.
- داروهای قلب: برخی از داروهایی که می‌توانند این عارضه را ایجاد کنند شامل داروهای کنترل فشار خون، دیورتیک‌ها (که ادرار را افزایش می‌دهند)، استاتین‌ها، و داروهایی که برای درمان بی‌نظمی و آریتمی قلبی استفاده می‌شوند، میباشد.
- داروهای شیمی‌درمانی: مانند سیس پلاتین، سیکلوفسفامید و اتوپوساید
- تعدای از داروی های نورولوژیک: مانند داروهای ضد پارکینسون، داروهای میگرن و شل‌کننده‌های عضلات
- دارو های روانگردان: این شامل بیشتر داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای، تعدادی از داروهای ضد روان‌پریشی، داروهای ضد اضطراب، داروهای تثبیت کننده خلق و خو، و داروهای خواب‌آور میشود.
- تعدادی از داروهای تجویزی و بدون نسخه (OTC): مانند داروهای داروهای تیروئید، آنتی‌هیستامین‌ها، متسع‌کننده‌ها برونش، داروهای ضدالتهاب، داروهای کمکی ترک سیگار، ضد قارچ‌ها و ضدویروس‌ها.
تعدادی از داروهایی که ممکن است باعث اختلالات ذکر شده باشند، عبارتند از:
- مهارکننده‌های استیل کولین استراز در اختلال آلزایمر
- برونکودیلاتورها برای آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- کاپتوپریل (کاپوتن) برای درمان فشارخون بالا و اختلالات قلبی
- لیتیوم (اسکالیت)
- قرص کلاریسین برای تلخی دهان
- پنی سیلامین برای درمان آرتریت روماتوئید شدید، بیماری ویلسون
- ریفامپین برای درمان سل یا پیشگیری از مننژیت باکتریایی.
مصرف امپرازول و احساس تلخی در دهان
داروهایی مانند امپرازول (پریلوسک) و پریواسید (لانزوپرازول) که برای کاهش اسید معده مصرف می‌شوند، عمدتاً برای درمان سوزش سر دل مفید هستند تا اینکه برای درمان رگورژیتاسیون (بازگشت محتوای معده به مری) اثربخش باشند. رگورژیتاسیون یک ناراحتی است که در آن محتوای معده به بالا و به سمت دهان بازمی‌گردد. این حادثه عمدتاً زمانی اتفاق می‌افتد که شخص خم میشود یا لباس‌های بسیار تنگ می‌پوشد. مایعی که بازمی‌گردد، معمولاً اسید معده را در بر دارد که باعث بوی بد در دهان میشود.
کلاریترومایسین و تلخی دهان
بعضی از داروهای آنتی‌بیوتیک می‌توانند جذب ماده زینک را تحت تاثیر قرار دهند. کاهش زینک میتواند باعث بروز طعم فلزی در دهان شخص شود. کلاریترومایسین (معروف به بیاکسین)، مترونیدازول (یا فلاژیل) و تتراسایکلین از جمله آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که می‌توانند باعث بروز طعم فلزی در دهان شوند، اما هنوز دلیل دقیق این پدیده مشخص نشده است.
بهترین راه برای تشخیص علت تلخی دهان چیست؟
یافتن دلیل دقیق این مسئله یک روند چند مرحله‌ای است که شامل موارد زیر میشود:
- گرفتن سابقه پزشکی فرد
- بررسی داروهایی که فرد مصرف می‌کند
- معاینه سر، گردن و دهان فرد
امکان دارد متخصص برای افزایش دقت در کار چند آزمایش دیگر هم تجویز کند:
- در این موقعیت، پزشک ممکن است تصمیم به انجام انواع متفاوتی از آزمایش‌های چشایی بگیرد. دکتر از بیمار می‌خواهد که مایعاتی با طعم‌های مختلف مانند شیرین، شور، ترش و تلخ را تست کند و درجه و کیفیت این طعم‌ها را بررسی کند. پس از آن، دکتر از این یافته‌ها برای تحلیل حس چشایی استفاده می‌کند.
- اگر دکتر به وجود عفونت‌های باکتریایی یا قارچی تشکیک داشته باشد، یک آزمایش سواب انجام میدهد.
- در بعضی حالات، آسیب یا ضربه به سر میتواند بر اعصابی که به تامین عصب‌های چشایی کمک میکنند، تأثیر بگذارد و منجر به تغییر یا از بین رفتن حس چشایی شود. در این موقعیت، ممکن است لازم باشد که از سی‌تی‌اسکن یا MRI استفاده شود.
- همچنین، برای تشخیص هر نوع بیماری پایه، ممکن است نیاز به آزمایش خون یا آزمایش ادرار باشد.
بهبود تلخی دهان
برای حل این مشکل، پیشنهاد می‌کنم که برای تشخیص دقیق به یک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. این میتواند به شما کمک کند تا راه حل مناسبی برای مشکل خود پیدا کنید. راهکار برای درمان تغییر در حس چشایی، وابسته به دلیل اصلی این تغییر است:
- اگر مشکلی وجود دارد یا تغییری در حس چشایی به علت مصرف دارو ایجاد شده است، پیشنهاد میشود که سابقه پزشکی بیمار را مورد بررسی قرار دهیم و تغییرات احتمالی در دارو را ارزیابی کنیم.
- در صورتی که این موضوع به علت یک بیماری پایدار یا بیماری زمینه‌ای رخ داده باشد، توصیه میشود که اختلال مورد نظر ارزیابی و درمان شود.
- گاهی اوقات، مشکل چشایی به کمبود زینک برمی‌گردد. در این موارد، به بیمارانی که زینک کم دارند، مکمل زینک تجویز میشود. بر اساس تعدادی از تحقیقات، حتی برای بیمارانی که دلیل تلخی دهان آن‌ها مشخص نیست، مکمل زینک نیز توصیه میشود. تغییرات در حس چشایی که به علت پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی ایجاد شده است، چند ماه پس از اتمام درمان به تدریج کمتر میشود. استفاده از مکمل زینک میتواند برای این دسته از بیماران نیز مفید باشد.
- بعد از مسواک زدن یا انجام هرگونه درمان دندانپزشکی، ممکن است طعم نامطبوعی در دهان حس شود. این حالت فقط موقتی است و معمولاً در طی چند ساعت به طور خودکار از بین می‌رود.
۱. قرص برای رفع تلخی دهان
در فرآیند درمان با دارو، پزشک اولاً علائم شما را جویا میشود، سپس سابقه پزشکی شما و داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید را مورد بررسی قرار میدهد. در نهایت، یک معاینه فیزیکی انجام میدهد.
برای مثال، اگر پزشک شما متوجه شود که طعم نامطبوع شما ناشی از ریفلاکس اسید است، ممکن است داروهای آنتی‌اسید بدون نیاز به نسخه، داروهای مسدودکننده گیرنده H۲ یا باکلوفن (لیورسال) را تجویز میکنند. اگر علت بیماری شما دیابت نوع ۲ است، پزشک شما ممکن است دارویی مانند متفورمین (گلوکوفاژ) را برای شما تجویز کند. متفورمین تولید گلوکز در کبد را کاهش میدهد.
۲. درمان تلخی دهان با طب سنتی
روش‌های زیر از طب سنتی برای درمان تلخی دهان مفید هستند:
آب آلوئه‌ورا (رفع علت تلخی دهان در طب سنتی): آب آلوئه‌ورا با خواص ضد التهابی و ضد میکروبی خود، به درمان عفونت‌های دهان کمک می‌کند و همچنین میتواند بو و طعم ناخوشایند ناشی از این مشکلات دهانی را از بین ببرد. یک قاشق چایخوری از آب آلوئه‌ورای تازه را بگیرید و به مدت پنج دقیقه آن را در دهان خود بچرخانید و سپس آن را از دهان خود خارج کنید. این فرایند را دوبار در هر روز تکرار کنید.
زردچوبه: زردچوبه ماده‌ای به نام کورکومین دارد. کورکومین یک ماده ضد باکتری قوی است که میتواند باکتری‌های مضر دهان را از بین ببرد. به نصف قاشق چایخوری پودر زردچوبه، چند قطره آبلیمو اضافه کنید. این ماده چسبناک را بر روی زبان و درون دهان خود بکشید و سپس با آب گرم دهان خود را شستشو دهید. این فرایند را برای دو هفته، هر روز یک بار اجرا کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
چای سبز: این یک روش فوق‌العاده برای درمان عفونت‌های دهانی است. این روش نه تنها به بهبود وضعیت سلامت دهان و دندان کمک می‌کند، بلکه میتواند در حذف بو و طعم ناخوشایند دهان نیز موثر باشد. یک قاشق چایخوری چای سبز را در یک فنجان آب حل کنید و سپس آن را برای مدت پنج دقیقه بجوشانید. این مخلوط را از طریق یک صافی بگذرانید و به آن فرصت دهید تا چای کمی خنک شود. مقداری عسل را به چای اضافه کنید و بلافاصله آن را بنوشید. شما باید حداقل دو بار در روز از چای سبز استفاده کنید.
۳. تلخی دهان ناشی از کرونا
همان‌طور که اشاره شد، عفونت‌های تنفسی می‌توانند بر طعم دهان شما تأثیر گذار باشند. اگر طعم فلزی یا تلخی در دهان خود حس می‌کنید، این ممکن است نشانه‌ای از کرونا باشد. خشکی و تلخی دهان در زمان کرونا از نشانه‌های متداولی هستند که برخی از مبتلایان به این بیماری با آن روبرو می‌شوند.
البته بعد از دریافت واکسن کرونا، برخی از افراد ممکن است تجربه تلخی در دهان کنند. در این موارد، تلخی دهان ممکن است به حدی شدید برسد که حتی با استفاده از دهان‌شویه و شستشوی دهان نیز قابل تسکین نباشد.
- تغییر در روش زندگی: در این زمان، پیشنهاد میشود که مصرف غذاهایی که طعم فلزی یا تلخ دارند، مانند قهوه یا گوشت قرمز، را کم کنید. به جای آن، می‌توانید به دنبال غذاهایی با مقدار زیادی پروتئین یا طعم ملایم باشید.
- استفاده از غذای سرد: در این دوران، خوردن غذاهای سرد میتواند به کاهش تلخی در دهان کمک کند.
۴.درمان سنتی کارآمد برای درمان تلخی دهان
به علاوه بر استفاده از داروها یا روش‌های درمانی طب سنتی، شما همچنین می‌توانید از روش‌های خانگی برای حل این مشکل استفاده کنید.
ترب سیاه (درمان سنتی تلخی دهان در سرماخوردگی): ترب سیاه یکی از بهترین راه‌های طبیعی برای درمان تلخی دهان ناشی از صفرا است. شما برای یک دوره ۱۰ روزه درمان، به ۱۰ ترب سیاه بزرگ احتیاج دارید. استفاده از ترب سیاه ارگانیک، اگر موجود باشد، توصیه میشود. هر روز در صبح، یک ترب سیاه را پوست بکنید و رنده کنید. برای جدا کردن آب ترب از مغز آن، از یک پارچه تمیز استفاده کنید. آب به دست آمده از ترب سیاه دارای طعم تلخی میباشد. این آب را هر روز در صبح و قبل از صرف هرگونه غذا بنوشید. فوراً پس از آن، برای مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه، روی سمت راست خود در تخت استراحت کنید.
مرکبات: آب‌های میوه، اسموتی‌ها و شربت‌ها می‌توانند در فعال‌سازی جوانه های چشایی و حذف تلخی در دهان موثر باشند. همچنین، اضافه کردن آب پرتقال، لیمو یا لیمو ترش به غذاها میتواند در حل این مشکل موثر باشد و طعم لذیذ‌تری به غذاها ببخشد.
لیمو: آب یک عدد لیمو را در یک لیوان آب گرم اضافه کنید. سپس آن را به دقت مخلوط کرده و برای دهان‌شویی از آن استفاده کنید. این فرایند را روزانه و برای حداقل یک هفته انجام دهید تا نتایج آن را ببینید. دلیل اثرگذاری این روش درمانی این است که ویتامین C در لیمو، میتواند PH دهان که از بین رفته است را بازیابی کند. به علاوه، خاصیت ضدمیکروبی لیمو میتواند باکتری‌های بیماری‌زا در دهان را نابود کند و در نتیجه از ایجاد مشکلات اضافی برای سلامت دهان جلوگیری کند.
استفاده از سقز یا آدامس می تواند در درمان تلخی دهان موثر باشد؟
درست است، سقز از دیرباز به عنوان یک ماده خوشبو کننده دهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه با تحریک تولید بزاق، به مرطوب کردن دهان و برطرف کردن تلخی آن کمک می‌کند.
جلوگیری از بروز تلخی دهان
اگر به دنبال راه‌حل برای حذف تلخی و خشکی دهان هستید، روش‌های زیر می‌توانند به شما کمک کنند. بدون توجه به علت این مشکل، شما می‌توانید اقداماتی را برای کاهش نشانه‌ها و حذف تلخی طعم دهان انجام دهید. برخی از راه‌های مبارزه با تلخی در دهان عبارتند از:
- داشتن یک برنامه مناسب برای حفظ سلامت دهان و دندان ضروری است. این برنامه باید شامل رسیدن به دقت و منظم به دندان‌ها و زبان باشد (مطمئن شوید که به طور ملایم زبان خود را مسواک می‌زنید). برای پیشگیری از بیماری‌های دهانی مانند بیماری لثه، روزانه یک بار از نخ دندان استفاده کنید و با استفاده از یک دهان‌شویه ضد باکتری، دهان خود را تمیز کنید.
- طی روز، با مصرف آب، دهان خود را تر و تازه نگه دارید. همچنین، جویدن آدامس بدون شکر میتواند به تحریک ترشح بزاق کمک کند.
- دست از سیگار بکشید و از خوردن برخی از غذاهای خیلی تند خودداری کنید تا جلوی ایجاد مشکل در جوانه های چشایی را بگیرید.
- تلاش کنید که از ظروف غیر فلزی برای غذا خوردن استفاده کنید.
کلام نهایی و راهنمایی مراجعه به متخصص
تلخی در دهان یک مشکل متداول است که معمولا قابل رفع است. این حالت میتواند به دلیل عوامل متفاوتی رخ دهد و نشانگر مشکلات گوناگونی میباشد. یکی از علل اصلی برای حس تلخی پیوسته در دهان، مشکل رفلاکس معده است. با مراجعه به یک پزشک متخصص گوارش و درمان این مشکل، می‌توانید از تلخی دهان نیز خلاص شوید. حس تلخی در دهان معمولا در صبح‌ها شایع‌تر است و عمدتا به دلیل انباشت باکتری‌ها در دهان رخ میدهد. این حالت معمولا با مسواک زدن کاهش مییابد.
حفظ بهداشت دهان و دندان، داشتن یک رژیم غذایی معتبر و مصرف فراوان آب، از مهم‌ترین راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با این مشکل هستند. همچنین باید توجه داشت که طعم بد در دهان میتواند یکی از نشانه‌های بیماری کرونا باشد. با توجه به گسترش ویروس کرونا، در صورت احساس هرگونه تغییر در حس چشایی، پیشنهاد میشود که بلافاصله به یک پزشک مراجعه کنید.
پرسش های رایج
آیا چربی خون باعث تلخی دهان میشود؟
بر اساس برخی تحقیقات انجام شده، وجود سطح بالای چربی در خون میتواند با افزایش اختلالات حس بویایی و چشایی همراه باشد. افراد با سطح کلسترول بالا نسبت به کسانی که سطح کمتری کلسترول دارند، بیشتر در خطر داشتن تلخی دهان هستند.
آیا تلخی دهان خطرناک است؟
تلخی دهان معمولا به عنوان یک مشکل خطرناک در نظر گرفته نمی‌شود، ولی ممکن است با زندگی روزانه افراد تداخل کند و بر رژیم غذایی آن‌ها اثر بگذارد.
چرا در صبحگاه مزه دهان تلخ میشود؟
نقص بزاق میتواند منجر به خشکی دهان شما در طول شب شود و در نتیجه، باعث ایجاد طعم تلخی که شما هر صبح احساس می‌کنید، میشود.
علت تلخی دهان در روزه داری چیست؟
وقتی شما روزه می‌گیرید، بدنتان انبار گلیکوژن خود را که نوعی از کربوهیدرات‌های ذخیره شده است، خالی می‌کند و این ممکن است باعث ایجاد طعم تلخ یا گاهی اوقات شیرین در دهان شما شود.
علت تلخی دهان و بوی بد دهان چیست؟
طعم تلخی که در دهان احساس می‌کنید ممکن است ناشی از مشکلات فوری مانند نداشتن بهداشت دهانی مناسب باشد یا حتی میتواند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری مانند هپاتیت یا بازگشت اسید معده باشد. استفاده از سیگار نیز میتواند عاملی برای حس طعم تلخ در دهان و بوی نامطبوع باشد که ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت پس از کشیدن سیگار باقی بماند.
آیا تلخی دهان نشانه بارداریست؟
نه، معمولاً طعم تلخ در دهان به عنوان یک نشانه رایج بارداری در نظر گرفته نمی‌شود. علائم اولیه بارداری معمولاً شامل عدم پریود شدن، حساسیت افزایش یافته سینه‌ها، خستگی، ادرار کردن بیشتر و تهوع می‌باشند.
چرا دهان در طول روز تلخ میشود؟
میتوان گفت که تجربه تلخی در دهان در طول روز ممکن است ناشی از خشکی دهان، عفونت‌ها، نداشتن بهداشت مناسب دهانی یا مصرف بعضی از غذاها و نوشیدنی‌ها باشد.
چرا گلو و زبان تلخ میشود؟
چه چیزی باعث میشود ته حلق تلخ شود؟ تلخی در گلو ممکن است نتیجه برخی موارد مانند ریفلاکس اسید یا عفونت باشد. علائم مربوط به این حالت شامل طعم تلخ در عقب گلو، احساس سوزش، دشواری در بلع، سرفه و طعم تلخ در زبان است.
دلیل تلخی در دهان چیست؟
در صورتی که تلخی در دهان شما با احساس تهوع یا بیماری استفراغ همراه باشد، این دو نشانه می‌توانند اشاره به بیماری ریفلاکس معده به مری داشته باشند. این شرایط ممکن است در بیماری‌هایی مانند یبوست شدید، بسته شدن خروجی معده یا گاستروپارزی (فلج معده) رخ دهد که باعث مسدود شدن پریستالسی (حرکات دستگاه گوارش) طبیعی می‌شوند.
تلخی دهان سرطان برای چیست؟
یک فرد که در حال درمان سرطان است ممکن است هنگام غذا خوردن یا نوشیدن، مزه تلخی را در دهان خود احساس کند. شیمی‌درمانی و پرتودرمانی می‌توانند در برخی از افراد، جوانه های چشایی را تحریک کنند. ممکن است تحریک گیره‌های چشایی باعث شود که حتی موادی مانند نان یا آب نیز طعم تلخ یا ناخوشایندی به خود بگیرند.
احساس تلخی در دهان از علائم اولیه بارداری است؟
گاهی اوقات تلخی در دهان میتواند نشانه‌ای از بارداری باشد. تلخی یا طعم فلزی در دهان از علائم متداول در سه ماهه اول بارداری است. در طول دوران بارداری، هورمون‌های بدن تغییر میکنند. این تغییرات در سطح هورمونی میتواند بر حواس چشایی نیز اثر بگذارد و ممکن است منجر به ویار شود. همچنین در این زمان، برخی از مواد غذایی یا بوها ممکن است برای شخص اذیت کننده باشد.
آیا تلخی دهان و برفک دهان باهم ارتباطی دارند؟
برفک دهان یک نوع عفونت قارچی است که معمولاً باعث بروز لکه‌های سفید روی زبان و زخم‌های داخل دهان میشود. گاهی اوقات، این بیماری میتواند باعث ایجاد یک طعم تلخ یا نامطبوع در دهان شود که ممکن است تا زمانی که عفونت درمان شود، پایدار بماند.
چرا دهان بعد از خوردن شیرینی تلخ میشود؟
بعد از مصرف شیرینی، خیلی از افراد طعم تلخی در دهان خود حس میکنند. دو علت متداول برای این حالت وجود دارد: یکی از دلایل این موضوع این است که زمانی که شما ماده غذایی شیرین می‌خورید، جوانه هایی شما به این طعم عادت میکنند. بنابراین، هرگاه شما پس از خوردن چیزی شیرین، ماده غذایی دیگری را می‌خورید، ممکن است در دهانتان طعم تلخ یا بی‌طعمی احساس کنید. این تاثیر فقط برای مدت کوتاهی پایدار است و به طور خودکار از بین می‌رود. دلیل دیگر این موضوع این است که پس از مصرف مواد غذایی شیرین، برخی از شکر یا نشاسته در دهان و روی دندان شما باقی می‌ماند. در پاسخ، سیستم گوارش شما تصمیم می‌گیرد که آنزیم‌هایی را از طریق بزاق در دهان شما رها کند. این عمل قندها را تجزیه می‌کند و باکتری‌ها را قادر می‌سازد که اسید مالیک را رها کنند. رها کردن اسید مالیک باعث میشود که طعم تلخی در دهان شما احساس شود.
تلخی دهان به همراه زردی زبان نشانه چیست؟
اگر به بهداشت دهان و دندان خود با مسواک زدن منظم و دقیق اهمیت ندهید، ممکن است سلول‌های پوست مرده و باکتری‌ها در برجستگی‌های زبان تجمع یافته و باعث بروز طعم تلخ در دهان شوند. در این وضعیت، باکتری‌ها ممکن است پیگمنت‌های رنگی ایجاد کنند که می‌توانند سبب بروز رنگ زرد بر روی زبان شوند. گاهی اوقات، برجستگی‌های سطح زبان می‌توانند بزرگ شوند و مانند حالت قبلی، باعث گیر افتادن باکتری‌ها و در نتیجه، ایجاد طعم تلخ در دهان و تغییر رنگ زبان می‌شوند.
علت همزمانی تنگی نفس و تلخی دهان به خاطر چیست؟
گاهی اوقات، بیماری‌های مرتبط با تنفس و عفونت‌های سینوسی مثل برونشیت یا کووید-۱۹ می‌توانند سبب تولید مقدار زیادی مخاط در گلو و مسیرهای تنفسی شوند. با گسترش بیماری در برخی موارد، ریه‌ها و مجاری تنفسی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و نتیجتاً علائمی همچون تنگی نفس و سرفه‌های چرکی را ایجاد می‌کند. علائم اختلالات دیافراگم متناسب با نوع اختلال متغیر است. با این حال، تنگی نفس و در برخی موارد احساس تلخی و بوی نامطبوع در دهان (که میتواند علت تلخی دهان در صبح باشد) از علائم متداول آن هستند.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- علیرضا افراشیدکترای حرفه ای/تخصصی جراح دندانپزشک دارای فلوشیپ تخصصی زیبایی از آمریکا و آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- کیهان کندریدکترا جراح و دندانپزشک | تهران
