دهان و دندان
اوردنچر ایمپلنت چیست ؟ مزایا و معایت آن
ایمپلنت اوردنچر (Implant Overdenture): راهنمای جامع
ایمپلنت اوردنچر، یک پروتز دندانی متحرک است که بر روی چند پایه ایمپلنت کاشته‌شده در استخوان فک محکم می‌شود. این راه‌حل درمانی پیشرفته، در مقایسه با دست‌دندان‌های معمولی، ثبات، راحتی و کارایی جویدن بسیار بیشتری را برای بیمار به ارمغان می‌آورد و از تحلیل استخوان فک جلوگیری می‌کند.
تعریف و انواع اتصالات
اوردنچر نوعی دندان مصنوعی کامل است که پایداری خود را از طریق اتصال به ایمپلنت‌های تیتانیومی کسب می‌کند. این اتصالات که مکانیزم قفل‌شونده دارند، پروتز را در جای خود ثابت نگه می‌دارند اما به بیمار اجازه می‌دهند تا برای تمیز کردن، آن را از دهان خارج کند. بسته به طراحی و نیاز بیمار، انواع مختلفی از اتصالات وجود دارد:
| نوع اوردنچر | توضیح و کاربرد |
|---|---|
| توپکی (Ball) | شامل یک سر کروی روی اباتمنت ایمپلنت و یک کپسول پلاستیکی در داخل پروتز است. این سیستم ساده و مقرون‌به‌صرفه است اما ممکن است به مرور زمان نیاز به تعویض کپسول داشته باشد. |
| بار و کلیپس (Bar-Clip) | یک نوار فلزی (بار) ایمپلنت‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند و کلیپس‌های داخل پروتز روی آن قفل می‌شوند. این روش ثبات فوق‌العاده بالایی ایجاد کرده و فشار را به طور یکنواخت توزیع می‌کند. |
| مگنتی (Magnet) | از نیروی مغناطیسی برای اتصال پروتز استفاده می‌شود. این روش برای بیمارانی که توانایی حرکتی محدودی دارند بسیار مناسب است، زیرا نصب و برداشتن آن بسیار آسان است. |
| Locator | یک سیستم پیشرفته و خودهم‌تراز است که به بیمار اجازه می‌دهد پروتز را به راحتی و بدون نیاز به پیدا کردن زاویه دقیق، در جای خود قرار دهد. این نوع اتصال پایداری عالی و دوام بالایی دارد. |
شاخص‌های ارزیابی کاندید مناسب
انتخاب بیمار مناسب، کلید موفقیت درمان اوردنچر است. دندانپزشک موارد زیر را به دقت ارزیابی می‌کند:
- حجم و تراکم استخوان: کیفیت و کمیت استخوان فک برای حمایت از ایمپلنت‌ها حیاتی است. به طور معمول، حداقل دو ایمپلنت برای فک پایین و چهار ایمپلنت برای فک بالا لازم است تا پایداری کافی تأمین شود. در صورت کمبود استخوان، ممکن است نیاز به پیوند استخوان باشد.
- سلامت لثه و بافت نرم: لثه‌ها باید کاملاً سالم و عاری از هرگونه عفونت یا التهاب (بیماری پریودنتال) باشند. درمان بیماری‌های لثه پیش از جراحی ایمپلنت الزامی است.
- عادات و شرایط پزشکی بیمار: عواملی مانند سیگار کشیدن روند بهبودی را مختل می‌کند. دیابت کنترل‌نشده می‌تواند ریسک عفونت و شکست ایمپلنت را افزایش دهد. همچنین، مصرف داروهای خاص باید به دندانپزشک اطلاع داده شود.
مراحل کامل درمان
- ویزیت مقدماتی و تصویربرداری: این جلسه شامل معاینه دقیق دهان، لثه‌ها و تهیه تصاویر رادیوگرافی مانند عکس پانورامیک (OPG) و سی‌تی اسکن سه‌بعدی (CBCT) است. این تصاویر به دندانپزشک کمک می‌کند تا ارتفاع و ضخامت استخوان را برای تعیین بهترین محل کاشت ایمپلنت بسنجد.
- پیوند استخوان (در صورت نیاز): اگر استخوان فک به دلیل بی‌دندانی طولانی‌مدت تحلیل رفته باشد، از پودر استخوان یا بلوک استخوانی برای بازسازی آن استفاده می‌شود تا بستری محکم برای ایمپلنت فراهم گردد.
- جراحی کاشت ایمپلنت: تحت بی‌حسی موضعی، ایمپلنت‌های تیتانیومی با دقت در استخوان فک قرار داده می‌شوند. پس از آن، دوره‌ی انتظار ۳ تا ۶ ماهه برای “ادغام استخوان و ایمپلنت” (Osseointegration) آغاز می‌شود. در این مدت، سلول‌های استخوانی به سطح ایمپلنت جوش می‌خورند و آن را به بخشی از فک تبدیل می‌کنند.
- قرار دادن اباتمنت: پس از اطمینان از جوش خوردن ایمپلنت، یک قطعه واسط به نام “اباتمنت” روی آن نصب می‌شود که از لثه بیرون زده و محل اتصال پروتز نهایی خواهد بود.
- ثبت قالب نهایی: قالب‌گیری بسیار دقیق از اباتمنت‌ها و بافت نرم اطراف آن‌ها انجام می‌شود تا پروتز نهایی با حداکثر تطابق ساخته شود.
- ساخت و تحویل پروتز: در لابراتوار، پروتز نهایی به همراه اتصالات دقیق (توپکی، لوکیتور و…) ساخته شده و برای تنظیمات نهایی به بیمار تحویل داده می‌شود.
- تنظیم فیت و اکلوژن: دندانپزشک اطمینان حاصل می‌کند که پروتز به راحتی در جای خود قرار می‌گیرد، لقی ندارد و دندان‌های دو فک به درستی روی هم قرار می‌گیرند (اکلوژن صحیح).
مزایای کلیدی
- ثبات و راحتی بی‌نظیر: حرکت و لقی پروتز که مشکل اصلی دست‌دندان‌های معمولی است، تا ۹۰٪ کاهش می‌یابد و به بیمار اعتماد به نفس بالایی هنگام صحبت کردن و خندیدن می‌دهد.
- افزایش چشمگیر قدرت جویدن: بیمار می‌تواند انواع مواد غذایی، از جمله غذاهای سفت‌تر را به راحتی بجود که این امر به بهبود تغذیه و سلامت عمومی کمک می‌کند.
- حفظ استخوان آلوئولار: ایمپلنت‌ها نیروی جویدن را به استخوان منتقل کرده و مانند ریشه دندان طبیعی، آن را تحریک می‌کنند. این فرایند از تحلیل تدریجی استخوان فک جلوگیری می‌کند و فرم صورت را جوان‌تر نگه می‌دارد.
- بهبود گفتار و زیبایی: با حذف لقی پروتز، تلفظ حروف و کلمات واضح‌تر می‌شود و دندان‌ها در موقعیت ایده‌آل خود قرار می‌گیرند.
- نگهداری آسان: قابلیت خارج کردن پروتز، امکان تمیز کردن کامل سطح زیرین آن و اطراف ایمپلنت‌ها را فراهم می‌کند که بهداشت را نسبت به پروتزهای ثابت ساده‌تر می‌سازد.
معایب و مراقبت‌های ضروری
- هزینه اولیه بالاتر: اگرچه هزینه اولیه بیشتر از دست‌دندان معمولی است، اما با توجه به طول عمر بالا و بهبود کیفیت زندگی، یک سرمایه‌گذاری بلندمدت محسوب می‌شود.
- نیاز به رعایت بهداشت دقیق: تجمع پلاک و باکتری در اطراف اتصالات می‌تواند باعث التهاب لثه (پری-ایمپلنتایتیس) شود. استفاده روزانه از مسواک‌های مخصوص، نخ دندان و دهانشویه برای حفظ سلامت ایمپلنت‌ها حیاتی است.
- احتمال فرسودگی قطعات و شکست ایمپلنت: قطعات پلاستیکی اتصالات ممکن است هر چند سال یکبار نیاز به تعویض داشته باشند. در صورت عدم مراقبت مناسب یا وارد آمدن فشار بیش از حد، احتمال آسیب به پروتز یا شکست ایمپلنت وجود دارد.
نتیجه‌گیری:
ایمپلنت اوردنچر یک راه‌حل درمانی ایده‌آل است که مزایای ثبات پروتزهای ثابت را با هزینه کمتر و نگهداری آسان‌تر ترکیب می‌کند. این درمان با جلوگیری از تحلیل استخوان و بازگرداندن توانایی جویدن طبیعی، کیفیت زندگی بیماران بی‌دندان را به طور چشمگیری ارتقا داده و لبخندی زیبا و مطمئن به آن‌ها هدیه می‌دهد.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
