انواع مواد برای پر کردن دندان کدامند؟

7 دقیقه پیشآخرین بروزرسانی: ۱۴۰۴-۰۵-۰۸

0 زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه

در این مقاله شما خواهید خواند

راهنمای جامع انواع مواد پر کردن دندان و کاربردهای آنها

پر کردن دندان یکی از رایج‌ترین درمان‌های دندانپزشکی است که برای ترمیم حفره‌های ناشی از پوسیدگی یا بازسازی ساختارهای آسیب‌دیده دندان انجام می‌شود. با توجه به پیشرفت‌های علم دندانپزشکی، امروزه مواد متنوعی برای این منظور وجود دارد که هر یک ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب ماده مناسب می‌تواند تأثیر زیادی بر دوام، زیبایی و سلامت طولانی‌مدت دندان‌های شما داشته باشد.

انتخاب بهترین ماده پرکننده به عوامل مختلفی از جمله محل دندان در دهان (دندان‌های جلویی یا عقبی)، میزان فشار جویدن وارد بر آن، اولویت‌های بیمار از نظر زیبایی، دوام مورد انتظار و بودجه بستگی دارد. در این راهنما، به بررسی کامل و مقایسه انواع اصلی مواد پرکننده دندان می‌پردازیم تا به شما در تصمیم‌گیری آگاهانه کمک کنیم.

معرفی مهم‌ترین انواع مواد پرکننده دندان

در دندانپزشکی مدرن، پنج نوع ماده اصلی برای پر کردن دندان‌ها به کار می‌رود که عبارت‌اند از:

آمالگام (Amalgam): ماده‌ای نقره‌ای‌رنگ با دوام بسیار بالا.
کامپوزیت رزین (Composite Resin): ماده‌ای همرنگ دندان که به دلیل زیبایی محبوبیت زیادی دارد.
گلاس آینومر (Glass Ionomer Cement): ماده‌ای که فلوراید آزاد می‌کند و برای کاربردهای خاص مناسب است.
سرامیک یا پرسلن (Ceramic/Porcelain): گزینه‌ای بسیار زیبا و مقاوم در برابر لکه‌پذیری.
آلیاژ طلا (Gold Alloy): بادوام‌ترین و سازگارترین ماده با بافت‌های بدن.

مقایسه اجمالی مزایا و معایب مواد پرکننده

برای درک بهتر تفاوت‌ها، در جدول زیر ویژگی‌های کلیدی هر ماده را مقایسه کرده‌ایم:

ماده پرکننده	مزایا	معایب
آمالگام (نقره‌ای)	– دوام و مقاومت بسیار بالا در برابر فشار جویدن<br>- هزینه مقرون‌به‌صرفه و انجام در یک جلسه	– رنگ نقره‌ای و غیرطبیعی (نامناسب برای دندان‌های جلویی)<br>- نیاز به تراش بیشتر ساختار سالم دندان
کامپوزیت رزین (سفید)	– همرنگ دندان و زیبایی فوق‌العاده<br>- چسبندگی مستقیم به دندان و حفظ بافت سالم	– دوام کمتر نسبت به آمالگام (عمر متوسط ۵ تا ۷ سال)<br>- هزینه بالاتر و حساسیت به تکنیک کار
گلاس آینومر	– آزادسازی فلوراید برای جلوگیری از پوسیدگی مجدد<br>- حداقل تراش دندان و کاربری سریع	– مقاومت مکانیکی و دوام پایین<br>- نامناسب برای سطوح جویدنی پرفشار
سرامیک/پرسلن	– زیبایی بسیار طبیعی و مقاومت عالی در برابر لکه<br>- عمر طولانی (بیش از ۱۵ سال)	– هزینه بالا و نیاز به حداقل دو جلسه درمانی<br>- شکننده‌تر از آلیاژهای فلزی
آلیاژ طلا	– دوام و طول عمر بی‌نظیر (بیش از ۲۰ سال)<br>- سازگاری بالا با بافت لثه و بدن	– رنگ طلایی و غیرطبیعی<br>- گران‌قیمت‌ترین گزینه و نیاز به دو جلسه

بررسی تخصصی هر یک از مواد پرکننده

۱. آمالگام (Amalgam)

آمالگام آلیاژی از فلزات شامل جیوه، نقره، قلع و مس است. این ماده بیش از یک قرن است که به دلیل دوام و استحکام فوق‌العاده در دندانپزشکی استفاده می‌شود و بهترین گزینه برای پر کردن دندان‌های عقبی (آسیاب) است که فشار جویدن زیادی را تحمل می‌کنند. اگرچه نگرانی‌هایی در مورد وجود جیوه در ترکیبات آن مطرح شده است، اما انجمن‌های معتبر دندانپزشکی جهانی ایمنی آن را برای استفاده بالینی تأیید کرده‌اند.

۲. کامپوزیت رزین (Composite Resin)

کامپوزیت‌ها مخلوطی از رزین‌های آکریلیک و ذرات ریز شیشه یا کوارتز هستند که ظاهری کاملاً طبیعی و همرنگ دندان ایجاد می‌کنند. این مواد به صورت لایه‌لایه در حفره دندان قرار داده شده و با استفاده از نور مخصوص (لایت کیور) سخت می‌شوند. مزیت بزرگ کامپوزیت، چسبندگی مستقیم آن به ساختار دندان است که نیاز به تراش بافت سالم را به حداقل می‌رساند. با این حال، این مواد نسبت به آمالگام دوام کمتری دارند و در طول زمان ممکن است دچار تغییر رنگ شوند.

۳. گلاس آینومر (Glass Ionomer)

این ماده از ترکیب پودر شیشه و اسید آکریلیک ساخته می‌شود و ویژگی منحصربه‌فرد آن، آزادسازی تدریجی فلوراید است. این خاصیت به جلوگیری از پوسیدگی‌های ثانویه در اطراف محل پرکردگی کمک می‌کند. گلاس آینومرها مقاومت مکانیکی بالایی ندارند، به همین دلیل بیشتر برای ترمیم‌های موقتی، پر کردن دندان‌های شیری، یا ترمیم نواحی کم‌فشار مانند نزدیک خط لثه استفاده می‌شوند.

۴. سرامیک یا پرسلن (Ceramic/Porcelain)

ترمیم‌های سرامیکی که اغلب به آن‌ها اینله (Inlay) یا آنله (Onlay) گفته می‌شود، در لابراتوار ساخته شده و سپس توسط دندانپزشک روی دندان چسبانده می‌شوند. این مواد بالاترین سطح زیبایی را ارائه می‌دهند و در برابر لکه‌پذیری بسیار مقاوم هستند. دوام و طول عمر آن‌ها نیز بسیار بالاست، اما هزینه بالاتری دارند و فرآیند درمان معمولاً به دو جلسه نیاز دارد.

۵. آلیاژ طلا (Gold Alloy)

آلیاژ طلا که از ترکیب طلا با فلزات دیگر ساخته می‌شود، به عنوان بادوام‌ترین و سازگارترین ماده پرکننده شناخته می‌شود. این ماده هرگز دچار خوردگی یا شکستگی نمی‌شود و بافت لثه به خوبی آن را تحمل می‌کند. با وجود مزایای فوق‌العاده از نظر عملکرد، هزینه بسیار بالا و رنگ طلایی آن باعث شده است که امروزه کمتر مورد استفاده قرار گیرد.

انتخاب نهایی: کدام ماده برای شما مناسب‌تر است؟

انتخاب بهترین ماده پرکننده یک تصمیم مشترک بین شما و دندانپزشکتان است. هیچ ماده‌ای وجود ندارد که برای همه افراد و همه شرایط ایده‌آل باشد. دندانپزشک پس از معاینه دقیق، بهترین گزینه‌ها را بر اساس نیازهای درمانی و اولویت‌های شخصی شما پیشنهاد خواهد داد.

برای مثال، اگر زیبایی اولویت اصلی شماست و دندان جلویی نیاز به ترمیم دارد، کامپوزیت یا سرامیک بهترین گزینه‌ها هستند. اما اگر به دنبال یک ترمیم بادوام و مقرون‌به‌صرفه برای دندان عقبی هستید، آمالگام می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌ای باشد. مشاوره با دندانپزشک متخصص کلید دستیابی به بهترین نتیجه درمانی است که هم سلامت و هم زیبایی لبخند شما را تضمین کند.