آیا می توان روی دندان پر شده نخ دندان کشید؟
یکی از نگرانی‌های رایج بسیاری از افراد پس از پر کردن دندان، این است که آیا استفاده از نخ دندان می‌تواند به ترمیم آن‌ها آسیب برساند؟ پاسخ کوتاه و قاطع به این سوال، بله است. نخ دندان کشیدن روی دندان پر شده نه تنها ایمن است، بلکه بخش حیاتی از حفظ سلامت دندان و دوام ترمیم آن به شمار می‌رود. بی‌توجهی به نخ دندان در این نواحی می‌تواند منجر به تجمع پلاک و باکتری، و در نهایت پوسیدگی ثانویه در اطراف یا زیر پرکردگی شود. این باور غلط که نخ دندان به پرکردگی آسیب می‌زند، می‌تواند عواقب جدی برای سلامت دهان و دندان شما داشته باشد.
این مقاله به شما کمک می‌کند تا با نکات و تکنیک‌های صحیح، به شکلی ایمن و موثر به بهداشت دندان‌های پر شده خود بپردازید. با یادگیری روش درست، می‌توانید از دندان‌های خود در برابر پوسیدگی مجدد محافظت کرده و طول عمر ترمیم را به حداکثر برسانید.
قیمت ترمیم دندان در تهران (جدول هزینه)
اهمیت ادامه نخ دندان کشیدن پس از ترمیم دندان و جلوگیری از پلاک
وقتی دندانی پر می‌شود، یک خط اتصال بسیار نازک (به نام مارژین یا لبه ترمیم) بین پرکردگی و ساختار طبیعی دندان وجود دارد. این ناحیه مستعد تجمع پلاک و باکتری است که می‌تواند به پوسیدگی مجدد منجر شود. به دلیل وجود این خط نازک، میکروارگانیسم‌ها به راحتی در آنجا پناه می‌گیرند و به مرور زمان مینای دندان سالم در مجاورت پرکردگی را از بین می‌برند.
نخ دندان کشیدن به طور منظم، تنها راه موثر برای پاکسازی این لبه‌ها و فضاهای باریک بین دندان‌ها است که مسواک به آن‌ها دسترسی ندارد. با پاکسازی روزانه این نواحی، شما به طور فعال از تشکیل بیوفیلم‌های باکتریایی جلوگیری می‌کنید و خطر پوسیدگی ثانویه، التهاب لثه و بیماری‌های پریودنتال را کاهش می‌دهید. به خاطر داشته باشید که دوام یک پرکردگی نه تنها به کیفیت مواد آن، بلکه به نحوه مراقبت روزانه شما نیز بستگی دارد.
راهنمای گام به گام برای نخ دندان کشیدن ایمن دندان پر شده
برای اینکه نخ دندان کشیدن به پرکردگی شما آسیب نرساند، رعایت چند نکته فنی و استفاده از ابزار مناسب ضروری است. در ادامه به این موارد مهم می‌پردازیم.
انتخاب نخ دندان مناسب: مومدار یا تفلونی (PTFE)
استفاده از نخ دندان با بافت صاف و پوشش مناسب، خطر گیر کردن یا آسیب به لبه‌های پرکردگی را به حداقل می‌رساند. نخ دندان‌های مومدار (Waxed) یا تفلونی (PTFE) گزینه‌های ایده‌آلی هستند، زیرا به راحتی در فواصل دندان‌ها حرکت می‌کنند و فشار کمتری به ترمیم وارد می‌کنند. این نوع نخ‌ها به دلیل سطح لغزنده‌ای که دارند، احتمال پاره شدن یا گیر کردن در نواقص جزئی پرکردگی را کاهش می‌دهند. از نخ دندان‌های بدون موم که ممکن است رشته‌رشته شوند و بین ترمیم گیر کنند، خودداری کنید. علاوه بر این، در بازار نخ‌های دندان با ضخامت‌های مختلفی وجود دارد که انتخاب نخ دندان نازک‌تر می‌تواند برای فضاهای تنگ بین دندان‌ها بسیار مفید باشد.
تکنیک صحیح نخ دندان کشیدن اطراف ترمیم
۱. آماده‌سازی دقیق: قبل از شروع، دست‌های خود را به دقت بشویید. سپس، حدود ۱۸ اینچ (۴۵ سانتی‌متر) نخ دندان ببرید. بیشتر نخ را به دور انگشت میانی یک دست و مقدار کمی از آن را به دور انگشت میانی دست دیگر بپیچید تا کنترل بهتری بر نخ داشته باشید. در طول فرآیند، نخ تمیز را به تدریج از یک انگشت به انگشت دیگر منتقل کنید تا همیشه از قسمت تمیز نخ استفاده کنید.
۲. ورود آرام نخ: نخ را با استفاده از انگشتان شست و اشاره خود نگه دارید. سپس، با یک حرکت زیگزاگ ملایم و کنترل‌شده، نخ را از بین دندان‌ها عبور دهید. هرگز نخ را با فشار ناگهانی به داخل فضا فرو نبرید، زیرا این کار به لثه آسیب می‌زند و می‌تواند پرکردگی را شل کند یا به آن فشار وارد کند.
۳. حالت “C”: پس از ورود نخ، آن را به شکل حرف «C» به دور دندان پر شده خم کنید. این حالت به نخ اجازه می‌دهد تا به طور کامل سطح دندان را در آغوش بگیرد. سپس نخ را به آرامی و با حرکت بالا و پایین، روی سطح دندان و زیر خط لثه بکشید تا پلاک‌ها و بقایای غذا از بین بروند. این حرکت را برای دو تا سه بار تکرار کنید و سپس همین کار را برای دندان مجاور تکرار نمایید.
۴. خروج کنترل‌شده: برای خارج کردن نخ، آن را به همان آرامی که وارد کردید، از همان مسیر خارج کنید. هرگز نخ را به سمت بالا و با فشار زیاد نکشید. در صورت احساس گیر کردن، از حرکت بالا و پایین خودداری کنید و به آرامی نخ را از یک طرف (به سمت فضای باز بین دندان و لثه) رها کنید.
مدیریت حساسیت و فشار پس از پر کردن دندان
در هفته‌های اول پس از پر کردن، به خصوص اگر ترمیم شما عمیق بوده باشد، ممکن است دندان شما کمی حساس باشد. این حساسیت اغلب به دلیل تحریک عصب دندان در حین کار دندانپزشکی است و معمولاً به مرور زمان کاهش می‌یابد. در این دوره، نخ دندان کشیدن را با ملایمت بیشتری انجام دهید و از اعمال فشار زیاد خودداری کنید. به جای کاهش دفعات نخ دندان، فشار را بسیار ملایم نگه دارید. اگر حساسیت به دما (مثلاً به نوشیدنی‌های سرد یا گرم) نیز وجود داشت، این نیز معمولاً بخشی از روند بهبود است. در صورت ادامه یافتن حساسیت شدید، با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
اقدامات لازم در صورت گیر کردن نخ در دندان پر شده
گیر کردن نخ دندان در لبه پرکردگی اتفاقی غیرعادی نیست و اغلب نشانه‌ای از یک لبه تیز یا ترمیم ناهموار است که باید توسط دندانپزشک بررسی شود. در چنین شرایطی:
- به جای کشیدن نخ به سمت بالا، به آرامی آن را از یک طرف (به سمت فضای باز بین دندان و لثه) خارج کنید. این روش فشار کمتری به پرکردگی وارد می‌کند.
- اگر نخ بیرون نیامد یا پاره شد، به دندانپزشک خود مراجعه کنید. تلاش برای خارج کردن نخ با زور می‌تواند به پرکردگی آسیب برساند یا آن را از جای خود خارج کند. دندانپزشک می‌تواند لبه ترمیم را صاف کند یا در صورت لزوم، آن را اصلاح نماید.
جدول مقایسه انواع نخ دندان و ابزارهای مرتبط برای دندان‌های پر شده
| نوع نخ دندان/ابزار | ویژگی‌ها | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|
| نخ دندان مومدار | پوشش مومی، صاف و لغزنده | به راحتی بین دندان‌ها حرکت می‌کند، فشار کمتری به ترمیم وارد می‌کند، ارزان و در دسترس. | ممکن است پوشش مومی به سرعت مصرف شود، برای فضاهای بسیار تنگ گاهی ضخیم است. |
| نخ دندان تفلونی (PTFE) | بافت بسیار صاف و مقاوم، ضخامت کم | بسیار مقاوم در برابر پارگی، حرکت بسیار آسان، ایده‌آل برای فضاهای تنگ. | گران‌تر از انواع دیگر است، ممکن است برای همه فواصل دندانی مناسب نباشد. |
| نخ دندان بدون موم | بافت الیافی | ارزان‌تر است، احساس بهتری از تمیز شدن به برخی افراد می‌دهد. | احتمال پاره شدن و گیر کردن بین دندان‌ها، آسیب به ترمیم، می‌تواند باعث آسیب به لثه شود. |
| نخ دندان سوپر فلاس | دارای قسمت سخت (نخ‌کش)، اسفنجی و معمولی | مناسب برای زیر بریج، ایمپلنت‌ها و فضاهای بزرگ. | برای استفاده عمومی بین دندان‌های پر شده کمتر توصیه می‌شود، نیاز به تکنیک خاص دارد. |
| واترجت (Water Flosser) | دستگاهی با جریان آب تحت فشار | بسیار ملایم برای لثه‌ها و ترمیم‌ها، پلاک را از بین می‌برد، برای افرادی با محدودیت حرکتی مناسب است. | گران‌قیمت، نیاز به برق و فضای بیشتر، جایگزین کامل نخ دندان نیست و مکمل آن است. |
| پیک دندان (Floss Pick) | دسته‌دار و آماده برای استفاده | بسیار راحت و سریع، برای افرادی با مشکل دسترسی به دندان‌های عقبی مناسب. | فشار کمتری به دندان وارد می‌کند، کنترل کمتری روی حرکت نخ دارید. |
نکات نهایی برای مراقبت از دندان پر شده و دوام ترمیم
در پایان، نخ دندان کشیدن صحیح یک مهارت است که به تمرین نیاز دارد. با کمی توجه و دقت، می‌توانید به طور موثر از دندان‌های پر شده خود مراقبت کنید. برای اطمینان از سلامت کامل دهان و دندان، به این نکات پایانی توجه کنید:
- ثبات و پایداری: نخ دندان کشیدن را به یک عادت روزانه تبدیل کنید. این کار زمان زیادی نمی‌گیرد اما تأثیر فوق‌العاده‌ای بر سلامت دهان و دندان شما دارد. بهترین زمان، قبل از خواب است.
- بازدیدهای منظم: به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشک می‌تواند ترمیم‌ها را بررسی کند و از سلامت لبه‌های آن اطمینان حاصل نماید. این بازدیدها به شناسایی به موقع مشکلات و جلوگیری از نیاز به درمان‌های پرهزینه کمک می‌کند.
- اقدام فوری در صورت مشکل: در صورت مشاهده هرگونه ترک، شل شدن یا احساس درد مداوم در پرکردگی، فوراً برای معاینه و اصلاح به دندانپزشک مراجعه کنید. نادیده گرفتن این علائم می‌تواند منجر به آسیب جدی‌تر به دندان شود.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
