آیا ممکن است روکش دندان شکسته یا ترک بخورد؟

3 هفته پیشآخرین بروزرسانی: ۱۴۰۴-۰۵-۰۴

0 زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه

آیا ممکن است روکش دندان شکسته یا ترک بخورد؟

در این مقاله شما خواهید خواند

آیا روکش دندان ممکن است بشکند یا ترک بخورد؟

بله، روکش دندان که به عنوان یک لایه ظریف و در عین حال مستحکم برای بهبود ظاهر لبخند طراحی شده، ممکن است تحت شرایطی دچار شکستگی یا ترک‌خوردگی شود. اگرچه روکش‌های مدرن از مواد بسیار مقاومی مانند سرامیک‌های پیشرفته ساخته می‌شوند، اما کاملاً نشکن نیستند و مانند دندان‌های طبیعی، در برابر نیروهای بیش از حد یا ضربه‌های ناگهانی آسیب‌پذیر هستند. درک علل این آسیب‌ها و راه‌های پیشگیری از آن برای حفظ طول عمر و زیبایی روکش‌ها ضروری است.

قیمت ترمیم دندان در تهران (جدول هزینه)

علل شکستگی یا ترک خوردگی روکش دندان

دلایل آسیب به روکش‌ها را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: عوامل ناشی از سبک زندگی و فشارهای وارده، و مشکلات مربوط به ساختار و نصب خود روکش.

عوامل اصلی و فشارهای خارجی

فشار زیاد روی دندان‌ها: این شایع‌ترین علت است. جویدن غذاهای بسیار سخت مانند شکستن پسته و آجیل با پوست، خوردن یخ، آب‌نبات‌های سفت یا ته‌دیگ خشک می‌تواند نیروی متمرکز و شدیدی به لبه‌های نازک روکش وارد کرده و باعث پریدگی یا شکستگی آن شود. استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزار (مانند باز کردن بسته‌بندی یا نگه داشتن اشیاء) نیز همین خطر را به همراه دارد.
ساییدگی و فرسایش تدریجی: با گذشت زمان و در اثر جویدن‌های مکرر، سطح روکش‌ها دچار فرسایش طبیعی می‌شود. این فرسایش می‌تواند استحکام اولیه آن‌ها را کاهش داده و آن‌ها را در برابر شکستگی مستعدتر کند، به خصوص پس از گذشت چندین سال از نصب.
ضربه‌های ناگهانی (تروما): حوادثی مانند زمین خوردن، تصادفات رانندگی، یا دریافت ضربه به صورت در حین ورزش (به‌ویژه ورزش‌های رزمی یا تیمی) می‌تواند به راحتی باعث ترک خوردن یا شکستن کامل روکش شود.
دندان قروچه (براکسیسم): بسیاری از افراد به صورت ناخودآگاه، به خصوص در هنگام خواب یا تمرکز، دندان‌های خود را به هم می‌فشارند یا می‌سایند. این عمل فشار مداوم، طولانی‌مدت و شدیدی را به روکش‌ها و دندان‌های زیرین وارد می‌کند که یکی از دلایل اصلی ترک‌های مویی و شکستگی‌های تدریجی است.

مشکلات ساختاری و فنی

نصب نامناسب روکش: اگر روکش به درستی روی دندان قرار نگیرد یا چسب (باندینگ) استفاده شده ضعیف باشد یا به طور کامل به سطح دندان نچسبد، فضاهای خالی میکروسکوپی باقی می‌ماند. این نقص باعث می‌شود روکش پشتیبانی کامل از دندان زیرین را نداشته باشد و با کوچکترین فشاری بشکند.
ضخامت نامناسب: برای اینکه روکش استحکام کافی داشته باشد، باید حداقل ضخامت استاندارد را دارا باشد. اگر دندانپزشک برای حفظ بافت بیشتر دندان، روکش را بیش از حد نازک بتراشد، مقاومت آن در برابر نیروهای جویدن به شدت کاهش می‌یابد.
عدم تنظیم صحیح تماس (اکلوژن): پس از نصب روکش، دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که تماس آن با دندان‌های فک مقابل کاملاً متعادل و صحیح است. اگر یک نقطه از روکش تماس زودرس یا شدیدتری با دندان مقابل داشته باشد، تمام فشار جویدن روی آن نقطه متمرکز شده و به سرعت منجر به شکستگی می‌شود.

انواع شکستگی روکش

شکستگی‌های جزئی (چیپینگ یا ترک مویی): این موارد شامل پریدگی‌های کوچک در لبه روکش یا ترک‌های بسیار ریز است که ممکن است حتی با چشم به سختی دیده شوند. در این موارد، اگر آسیب جزئی باشد و زیبایی یا عملکرد دندان را مختل نکند، ممکن است دندانپزشک ترمیم با کامپوزیت را در همان جلسه پیشنهاد دهد.
شکستگی‌های شدید (شکستگی کامل یا ترک عمیق): این نوع شکستگی شامل جدا شدن بخش بزرگی از روکش یا ایجاد یک ترک عمیق است که تا ساختار دندان زیرین امتداد دارد. در این شرایط، معمولاً ترمیم امکان‌پذیر نیست و تعویض کامل روکش ضروری است. شکستگی شدید می‌تواند باعث حساسیت دندان زیرین به سرما و گرما و نفوذ باکتری‌ها شود.

قابلیت ترمیم روکش شکسته

ترمیم‌های داخل دهان: در موارد شکستگی‌های جزئی، دندانپزشک می‌تواند با استفاده از مواد کامپوزیت همرنگ دندان، قسمت شکسته را بازسازی کند. این فرآیند شبیه به پر کردن دندان است و شامل آماده‌سازی سطح، استفاده از چسب مخصوص و سپس لایه‌گذاری کامپوزیت و شکل‌دهی آن است.
عوامل مؤثر بر موفقیت ترمیم: موفقیت‌آمیز بودن ترمیم به عواملی چون محل و اندازه شکستگی (شکستگی‌های کوچک در وسط دندان بهتر از شکستگی‌های بزرگ در لبه ترمیم می‌شوند)، جنس روکش (چسبندگی کامپوزیت به سرامیک متفاوت است) و وضعیت دندان زیرین بستگی دارد. اگر دندان زیرین پوسیده باشد، ابتدا باید پوسیدگی برداشته شود.

انواع روکش و مقاومت آن‌ها

روکش‌های فلزی (مانند آلیاژ طلا): این روکش‌ها بالاترین مقاومت را در برابر شکستگی و سایش دارند اما به دلیل رنگ فلزی، زیبایی ندارند و امروزه عمدتاً برای دندان‌های عقبی که دیده نمی‌شوند، استفاده می‌شوند.
روکش‌های تمام سرامیک (مانند زیرکونیا و E-max): این روکش‌ها بیشترین شباهت را به دندان طبیعی دارند و از نظر زیبایی بهترین گزینه هستند. روکش‌های زیرکونیا مقاومت بسیار بالایی نزدیک به فلز دارند، در حالی که روکش‌های E-max شفافیت و زیبایی فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهند اما کمی حساس‌تر هستند.
روکش‌های ترکیبی (PFM – پورسلن-فلز): در این نوع، یک لایه فلزی در زیر قرار گرفته و روی آن با سرامیک (پورسلن) پوشانده می‌شود. این روکش‌ها استحکام فلز و زیبایی سرامیک را همزمان دارند، اما ممکن است لبه فلزی آن‌ها در نزدیکی لثه نمایان شود.

نکات کلیدی برای پیشگیری

اجتناب از عادات مخرب: از شکستن مواد سخت با دندان‌ها جداً خودداری کنید.
استفاده از محافظ دندان (نایت گارد): اگر دندان قروچه دارید، استفاده از نایت گارد در طول شب ضروری است تا فشار را از روی روکش‌ها بردارد.
رعایت بهداشت دقیق: مسواک زدن صحیح و استفاده روزانه از نخ دندان برای جلوگیری از پوسیدگی دندان زیرین و التهاب لثه که می‌تواند به روکش آسیب بزند، حیاتی است.
معاینات منظم دندانپزشکی: برای بررسی وضعیت روکش‌ها و تشخیص هرگونه ترک یا مشکل اولیه، حداقل سالی یک یا دو بار به دندانپزشک مراجعه کنید.

اقدامات اضطراری در صورت شکستگی

تماس فوری با دندانپزشک: در اولین فرصت با دندانپزشک خود تماس گرفته و وقت ملاقات بگیرید.
نگهداری از قطعه شکسته: اگر قطعه‌ای از روکش جدا شده، آن را در یک ظرف کوچک و تمیز نگه دارید و همراه خود نزد دندانپزشک ببرید.
مدیریت حساسیت: دندان زیرین ممکن است حساس شود. از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های خیلی سرد یا گرم خودداری کنید. می‌توانید به طور موقت از خمیر دندان ضد حساسیت یا موم ارتودنسی برای پوشاندن لبه‌های تیز استفاده کنید.

نتیجه‌گیری

روکش دندان، علی‌رغم مقاومت بالا، یک سرمایه‌گذاری بلندمدت در زیبایی و سلامت است که نیازمند مراقبت می‌باشد و ممکن است شکسته یا ترک بخورد. با این حال، با انتخاب صحیح نوع روکش، نصب دقیق توسط دندانپزشک ماهر و رعایت نکات مراقبتی، می‌توان ریسک این اتفاق را به حداقل رساند. درصد بالایی از شکستگی‌های جزئی قابل ترمیم هستند، اما در صورت بروز هرگونه آسیب، مراجعه سریع به دندانپزشک برای ارزیابی و درمان مناسب، کلید جلوگیری از مشکلات جدی‌تر و حفظ لبخند زیبای شماست.