آیا عصب کشی دندان نیاز به جراحی دارد؟
آیا عصب‌کشی دندان نیاز به جراحی دارد؟
عصب‌کشی (درمان ریشه یا اندودنتیکس) در حالت استاندارد یک روش درمانی غیرجراحی و رایج برای نجات دندان است. در این درمان، دندانپزشک از طریق تاج دندان به کانال‌های ریشه دسترسی پیدا می‌کند و نیازی به برش لثه یا استخوان ندارد. جراحی ریشه که معمولاً به شکل آپیکواکتومی (Apicoectomy) انجام می‌شود، یک درمان تخصصی و مجزاست که تنها در موارد خاصی مانند شکست درمان اولیه، عفونت‌های مقاوم یا آناتومی‌های پیچیده ریشه ضروری می‌شود.
قیمت عصب کشی دندان در تهران (جدول هزینه)
عصب‌کشی: یک روش درمانی غیرجراحی برای حفظ دندان
درمان ریشه استاندارد، که عموم مردم آن را با نام عصب‌کشی می‌شناسند، یک فرایند دقیق برای حذف منبع عفونت از داخل دندان است و یک عمل جراحی محسوب نمی‌شود. این درمان زمانی ضروری است که پالپ دندان (بافت نرم داخلی شامل عصب و عروق خونی) به دلیل پوسیدگی عمیق، شکستگی یا ترک دندان، یا آسیب‌های مکرر دچار التهاب غیرقابل‌برگشت یا عفونت شده باشد.
مراحل اصلی این درمان عبارت‌اند از:
- ایزولاسیون و ایجاد حفره دسترسی: ابتدا دندان با استفاده از یک ورقه پلاستیکی به نام “رابردم” از بقیه دهان جدا می‌شود تا محیطی تمیز و عاری از بزاق فراهم گردد. سپس دندانپزشک یا متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) با استفاده از فرز دندان‌پزشکی، یک روزنه کوچک و دقیق در قسمت تاج دندان ایجاد می‌کند تا به فضای پالپ دسترسی یابد.
- پاکسازی و شکل‌دهی کانال‌ها: با استفاده از ابزارهای بسیار ظریف و انعطاف‌پذیری به نام “فایل‌های اندودنتیک”، پالپ عفونی یا ملتهب به‌طور کامل از کانال‌های ریشه خارج می‌شود. همزمان، کانال‌ها با محلول‌های ضدعفونی‌کننده (مانند هیپوکلریت سدیم) شستشو داده می‌شوند تا تمام باکتری‌ها و بقایای بافتی از بین بروند. این مرحله برای حذف کامل عفونت حیاتی است.
- پر کردن کانال‌ها: پس از اطمینان از پاکسازی کامل، کانال‌های ریشه با یک ماده زیست‌سازگار و انعطاف‌پذیر (معمولاً گوتاپرکا) پر و به طور کامل مهروموم می‌شوند. این کار از نفوذ مجدد باکتری‌ها به داخل ریشه جلوگیری می‌کند.
- ترمیم نهایی دندان: از آنجا که دندان عصب‌کشی شده شکننده‌تر است، معمولاً پس از اتمام درمان ریشه، لازم است با یک ترمیم دائمی مانند روکش (Crown) محافظت شود تا از شکستگی آن در آینده جلوگیری گردد.
در هیچ‌یک از این مراحل، برشی در بافت لثه یا استخوان فک ایجاد نمی‌شود و تمام فرایند از طریق تاج دندان انجام می‌گیرد.
چه زمانی جراحی ریشه (آپیکواکتومی) لازم می‌شود؟
جراحی اندودنتیک یک درمان پیشرفته و تکمیلی است که تنها زمانی توصیه می‌شود که درمان ریشه غیرجراحی نتواند مشکل را به طور کامل حل کند. دلایل اصلی نیاز به جراحی عبارت‌اند از:
- شکست درمان اولیه یا عفونت مقاوم: گاهی علی‌رغم درمان ریشه استاندارد، عفونت در اطراف نوک ریشه (ناحیه پری‌اپیکال) باقی می‌ماند یا مجدداً عود می‌کند. این امر می‌تواند به دلیل وجود باکتری‌های مقاوم یا تشکیل یک بیوفیلم در خارج از ریشه باشد که با روش‌های معمول قابل حذف نیست.
- آناتومی پیچیده ریشه: برخی ریشه‌ها دارای کانال‌های فرعی بسیار ریز، انحنای شدید یا کلسیفیکاسیون (تنگ شدن کانال) هستند که پاکسازی کامل آن‌ها با فایل‌های اندودنتیک ممکن نیست. در این موارد، جراحی امکان دسترسی مستقیم به نوک ریشه و پاکسازی آن را فراهم می‌کند.
- کیست یا ضایعه مقاوم: گاهی یک کیست یا ضایعه عفونی بزرگ در انتهای ریشه تشکیل می‌شود که به درمان غیرجراحی پاسخ نمی‌دهد و برای حذف کامل آن نیاز به مداخله جراحی است.
- وجود مانع فیزیکی در کانال: در موارد نادری ممکن است بخشی از یک ابزار شکسته در کانال باقی بماند یا یک پست فلزی قدیمی مانع از دسترسی به تمام طول کانال شود. اگر این موانع قابل برداشتن نباشند و عفونت ادامه یابد، جراحی آپیکواکتومی راه حل خواهد بود.
در جراحی آپیکواکتومی که با استفاده از میکروسکوپ‌های تخصصی انجام می‌شود:
- اندودنتیست برشی کوچک در لثه ایجاد کرده و به استخوان پوشاننده نوک ریشه دسترسی پیدا می‌کند.
- چند میلی‌متر انتهایی ریشه (اپکس) را همراه با تمام بافت عفونی اطراف آن برمی‌دارد.
- انتهای کانال را با ابزارهای اولتراسونیک تمیز کرده و آن را با یک ماده مخصوص (مانند MTA) پر می‌کند تا یک مهروموم کامل ایجاد شود. این مرحله “پر کردن معکوس” یا “Retrograde Filling” نام دارد.
- در نهایت، لثه به جای خود بازگردانده و بخیه زده می‌شود.
نتیجه‌گیری
عصب‌کشی (Root Canal Therapy) به خودی خود یک درمان غیرجراحی، ایمن و بسیار مؤثر برای نجات دندان‌های طبیعی است. این روش برای اکثریت قریب به اتفاق بیماران بدون نیاز به هیچ‌گونه جراحی انجام می‌شود. در مقابل، جراحی ریشه (Apicoectomy) یک روش درمانی مجزا و تخصصی است که تنها در موارد پیچیده و به عنوان راهکاری برای حفظ دندان‌هایی که به درمان معمول پاسخ نداده‌اند، به کار می‌رود. هدف نهایی هر دو درمان، حفظ دندان طبیعی بیمار برای سال‌های طولانی است.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
-
-
