آیا ترمیم دندان به مرور زمان نیاز به ترمیم مجدد دارد؟
نیاز به ترمیم مجدد ترمیم‌های دندانی با گذشت زمان
هر ترمیم دندانی، اعم از پرکردگی یا روکش، یک راه‌حل درمانی است و نه یک جایگزین دائمی برای ساختار طبیعی دندان. دهان یک محیط پویا با تغییرات دمایی، فشارهای مکانیکی شدید و حضور مداوم باکتری‌هاست؛ به همین دلیل، هیچ ترمیمی مادام‌العمر دوام نمی‌آورد و در نهایت ممکن است به دلیل فرسودگی، شکست یا ایجاد مشکلات جدید، نیاز به تعویض یا ترمیم مجدد پیدا کند. طول عمر و نیاز به ترمیم مجدد تحت تأثیر چند عامل اصلی و درهم‌تنیده قرار دارد:
قیمت ترمیم دندان در تهران (جدول هزینه)
۱. نوع ماده ترمیم
انتخاب ماده ترمیمی نقش اساسی در ماندگاری آن دارد. هر ماده ویژگی‌های منحصربه‌فردی از نظر مقاومت، زیبایی و هزینه دارد:
- آمالگام (پرکردگی فلزی): این ماده به دلیل استحکام بسیار بالا و مقاومت در برابر سایش، معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ سال یا حتی بیشتر دوام می‌آورد. با این حال، رنگ نقره‌ای آن از نظر زیبایی خوشایند نیست و به دلیل عدم اتصال شیمیایی به دندان، ممکن است به مرور زمان در لبه‌های آن نشت ایجاد شود.
- کامپوزیت (هم‌رنگ دندان): مزیت اصلی آن زیبایی و شباهت به رنگ دندان طبیعی است. طول عمر آن حدود ۵ تا ۱۰ سال تخمین زده می‌شود. کامپوزیت‌ها نسبت به آمالگام سریع‌تر دچار سایش می‌شوند و مستعد تغییر رنگ در اثر مصرف موادی مانند قهوه، چای و دخانیات هستند.
- آلیاژهای طلا: طلا به دلیل زیست‌سازگاری بالا، عدم خوردگی و دوام فوق‌العاده (۱۵ تا ۲۰ سال یا بیشتر) یکی از بهترین مواد ترمیمی محسوب می‌شود. اما هزینه بالا و رنگ فلزی آن باعث شده تا امروزه کمتر مورد استفاده قرار گیرد.
- سرامیک (پرسلن): این مواد (که در ساخت اینله، انله و روکش‌ها به کار می‌روند) زیبایی فوق‌العاده‌ای دارند و در برابر تغییر رنگ بسیار مقاوم هستند. عمر آنها بیش از ۱۵ سال است، اما ممکن است شکننده‌تر از آلیاژهای فلزی باشند و هزینه بالایی دارند.
- گلاس‌آینومر: این ماده با آزاد کردن یون فلوراید به پیشگیری از پوسیدگی کمک می‌کند، اما مقاومت آن در برابر سایش و فشار کم است. به همین دلیل عمر مفید آن حدود ۵ سال بوده و بیشتر برای ترمیم‌های کوچک، دندان‌های شیری یا نواحی کم‌فشار استفاده می‌شود.
۲. موقعیت و اندازه ترمیم
فشارهای ناشی از جویدن به طور یکنواخت در تمام دندان‌ها توزیع نمی‌شود.
- موقعیت دندان: دندان‌های آسیاب (مولرها) و پرمولرها که مسئول اصلی خرد کردن غذا هستند، فشارهای بسیار بالاتری را تحمل می‌کنند. در نتیجه، ترمیم‌های موجود در این دندان‌ها سریع‌تر فرسوده شده و در معرض شکستگی قرار می‌گیرند.
- اندازه ترمیم: پرکردگی‌های بزرگ‌تر که بخش وسیعی از ساختار دندان را جایگزین می‌کنند، حمایت ساختاری کمتری از دندان باقی‌مانده دریافت می‌کنند. این امر دندان را مستعد شکستگی می‌کند، زیرا ترمیم مانند یک گوه عمل کرده و می‌تواند باعث ترک خوردن دیواره‌های باقی‌مانده دندان شود.
۳. عوامل بیولوژیک و رفتاری
سلامت و ماندگاری ترمیم‌ها ارتباط مستقیمی با سبک زندگی و عادات فردی دارد:
- بهداشت دهان: مسواک‌زدن منظم و استفاده روزانه از نخ دندان برای تمیز کردن لبه‌های ترمیم (محل اتصال ماده به دندان) حیاتی است. تجمع پلاک در این نواحی باعث ایجاد پوسیدگی ثانویه می‌شود که شایع‌ترین دلیل تعویض ترمیم‌هاست.
- عادات غذایی: مصرف مکرر مواد غذایی سفت (مانند ته‌دیگ، یخ، آجیل سخت) یا چسبناک (مانند گز و سوهان) می‌تواند باعث اعمال فشار ناگهانی و شدید به ترمیم شده و منجر به ترک‌خوردگی یا شکست آن شود.
- دندان‌قروچه (Bruxism): افرادی که عادت به فشردن یا ساییدن دندان‌ها روی هم دارند (به‌ویژه در خواب)، نیروهایی به مراتب قوی‌تر از جویدن عادی به دندان‌ها و ترمیم‌ها وارد می‌کنند. این فشار مداوم می‌تواند باعث سایش سریع، ایجاد ترک‌های ریز و در نهایت شکستگی ترمیم یا دندان شود.
۴. دلایل رایج نیاز به ترمیم مجدد
خرابی یک ترمیم می‌تواند به اشکال مختلفی بروز کند:
- سایش و فرسودگی: با گذشت زمان، سطح ترمیم ساییده شده و ممکن است تناسب آن با دندان مقابل به هم بخورد.
- ترک و شکستگی: ترمیم ممکن است در اثر فشار یا خستگی مواد، ترک بردارد یا بخشی از آن بشکند. گاهی نیز دیواره دندان اطراف ترمیم می‌شکند.
- نشت در لبه‌ها (Marginal Leakage): به مرور زمان، ممکن است یک شکاف میکروسکوپی بین ترمیم و دندان ایجاد شود. این شکاف به باکتری‌ها و ذرات غذا اجازه نفوذ به زیر ترمیم را داده و باعث پوسیدگی پنهان می‌شود.
- پوسیدگی ثانویه: این نوع پوسیدگی در مرز بین ترمیم و دندان ایجاد می‌شود و برای درمان آن، باید ترمیم قدیمی برداشته شود.
- دلایل زیبایی: تغییر رنگ ترمیم‌های کامپوزیتی یا تمایل بیمار به جایگزینی پرکردگی‌های فلزی قدیمی با مواد هم‌رنگ دندان نیز از دلایل تعویض ترمیم‌هاست.
۵. ضرورت معاینات دوره‌ای
بسیاری از مشکلات اولیه ترمیم‌ها بدون درد یا علامت خاصی شروع می‌شوند. به همین دلیل معاینات منظم دندان‌پزشکی (هر ۶ تا ۱۲ ماه) اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. در این معاینات، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای دقیق و گاهی رادیوگرافی (عکس اشعه ایکس)، موارد زیر را بررسی می‌کند:
- وجود هرگونه ترک یا شکستگی در ترمیم یا دندان.
- ایجاد فاصله یا نشت در لبه‌های ترمیم.
- علائم پوسیدگی ثانویه در زیر یا اطراف ترمیم. این تشخیص به‌موقع مانع از گسترش آسیب، دردناک شدن دندان و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر مانند عصب‌کشی یا کشیدن دندان می‌شود.
نتیجه‌گیری:
با در نظر گرفتن این عوامل، هر ترمیم دندانی یک طول عمر مشخص دارد و در بلندمدت نیازمند ارزیابی و احتمالاً تعویض خواهد بود تا کارکرد، سلامت و زیبایی دندان حفظ شود. مراقبت‌های پیشگیرانه توسط بیمار و معاینات منظم توسط دندانپزشک، یک همکاری دوجانبه است که بهترین راه برای به حداکثر رساندن طول عمر ترمیم‌ها و کاهش دفعات و هزینه‌های جایگزینی آنها به شمار می‌رود.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
-
-
