آیا باید از مواد غذایی خاصی بعد از نصب روکش دندان اجتناب کنیم؟

4 هفته پیشآخرین بروزرسانی: ۱۴۰۴-۰۴-۲۹

0 زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه

آیا باید از مواد غذایی خاصی بعد از نصب روکش دندان اجتناب کنیم؟

در این مقاله شما خواهید خواند

راهنمای کامل تغذیه و مراقبت پس از نصب روکش دندان

برای محافظت از روکش‌های دندانی و تضمین حداکثر طول عمر آن‌ها، پرهیز از برخی گروه‌های غذایی که می‌توانند به روکش‌ها آسیب بزنند، ضروری است. این غذاها شامل مواد بسیار سفت، چسبنده، نیازمند جویدن سخت، اسیدی یا شیرین، و خوراکی‌هایی با دمای بسیار بالا یا پایین هستند. رعایت این نکات، به‌ویژه در هفته‌های اولیه پس از نصب، نقشی حیاتی در موفقیت درمان دارد.

قیمت روکش دندان در تهران (جدول هزینه)

چرا پرهیز از این غذاها تا این حد اهمیت دارد؟

دوره اولیه پس از نصب روکش، یک مرحله حساس و حیاتی برای انطباق‌پذیری است. در این زمان، چسب یا سیمان دندانپزشکی که روکش نازک پرسلن (چینی) را به سطح دندان شما متصل می‌کند، برای رسیدن به حداکثر استحکام خود به زمان نیاز دارد.

فشار مکانیکی: جویدن غذاهای سفت نیروی شدیدی را مستقیماً به روکش وارد می‌کند. این فشار می‌تواند قبل از محکم شدن کامل چسب، باعث ایجاد ترک‌های بسیار ریز (میکرو-فراکچر) در ساختار پرسلن شده یا پیوند بین روکش و دندان را مختل کند.
نیروی کششی: غذاهای چسبنده تهدید متفاوتی ایجاد می‌کنند. آن‌ها با چسبیدن به سطح روکش، یک نیروی کششی به سمت بیرون اعمال می‌کنند که می‌تواند به معنای واقعی کلمه روکش را از جای خود بلند کرده و مهر و موم ظریف چسب را در لبه‌ها بشکند.
انبساط و انقباض حرارتی: تغییرات ناگهانی دما باعث می‌شود روکش و دندان طبیعی زیر آن با نرخ‌های متفاوتی منبسط و منقبض شوند. این حرکت نامتناسب، به خط اتصال چسب فشار وارد کرده و در طول زمان می‌تواند منجر به تضعیف پیوند، نفوذ باکتری و در نهایت شکست درمان شود.
فرسایش شیمیایی: مواد اسیدی مستقیماً به روکش آسیب نمی‌زنند، اما می‌توانند خط ظریف چسب در حاشیه روکش (جایی که به دندان می‌رسد) را از نظر شیمیایی تخریب کنند. این امر روکش را در برابر لکه‌پذیری و پوسیدگی دندان در زیر آن آسیب‌پذیرتر می‌کند.

جدول غذاهایی که باید با احتیاط مصرف شوند یا از آن‌ها پرهیز کرد

گروه غذایی	مثال‌ها	دلیل اجتناب و نکات تکمیلی
غذاهای سفت و ترد	آجیل (پسته، بادام)، یخ، آبنبات‌های سفت، ته‌دیگ، پاپ‌کورن (دانه‌های نترکیده)، نان باگت خشک، هویج و سیب خام، استخوان مرغ یا گوشت	خطر شکستگی: فشار ناگهانی و شدید هنگام جویدن می‌تواند باعث ترک خوردن یا شکستن کامل روکش شود. توصیه: میوه‌های سفت مانند سیب را به قطعات نازک برش دهید و با دندان‌های عقبی بجوید.
غذاهای چسبنده	آدامس، کارامل، تافی، پاستیل، گز، سوهان، میوه‌های خشک (مانند انجیر و خرما)	خطر کنده شدن: این مواد با ایجاد نیروی کششی قوی می‌توانند پیوند روکش را ضعیف کرده و آن را از جای خود بلند کنند. همچنین در لبه‌های روکش گیر کرده و ریسک پوسیدگی را افزایش می‌دهند.
غذاهای جویدنی سخت	استیک یا گوشت‌های سفت، نان‌های خمیر فشرده مانند بیگل (Bagel)، کباب برگ	فشار مداوم: جویدن طولانی و پرفشار، نیروی برشی زیادی به روکش وارد می‌کند که می‌تواند به تدریج باعث شل شدن آن در طول زمان شود.
خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های اسیدی/شیرین	نوشابه‌های گازدار، نوشیدنی‌های ورزشی و انرژی‌زا، آبمیوه‌های صنعتی (به‌ویژه مرکبات)، قهوه، چای، شراب قرمز، سس‌های گوجه‌فرنگی	تخریب چسب و لکه‌پذیری: اسید موجود در این مواد، چسب لبه‌های روکش را حل کرده و راه را برای نفوذ باکتری‌ها باز می‌کند. مواد رنگی نیز می‌توانند به مرور زمان لبه‌های روکش را لکه‌دار کنند.
دماهای بسیار بالا یا پایین	چای یا قهوه داغ، سوپ داغ، بستنی بسیار سرد یا نوشیدنی همراه با یخ	شوک حرارتی: تغییرات دمایی شدید باعث انبساط و انقباض ناهمگون روکش و دندان شده و به پیوند بین آن‌ها استرس وارد می‌کند که خطر ترک‌خوردگی یا شل شدن را افزایش می‌دهد.

توصیه‌ها و راهکارهای مراقبتی بلندمدت

دوره مراقبت اولیه:
- یک هفته اول (روکش موقت): اکیداً از تمام گروه‌های غذایی ذکر شده در جدول پرهیز کنید.
- دو تا سه هفته اول (روکش دائم): با احتیاط کامل عمل کنید و به تدریج غذاهای عادی را به رژیم خود بازگردانید، اما همچنان از موارد بسیار سفت و چسبنده دوری کنید.
عادات غذایی صحیح:
- غذا را به قطعات کوچک تقسیم کنید.
- سعی کنید عمل جویدن را بیشتر با دندان‌های عقبی و در سمت مخالف دهان که روکش ندارد، انجام دهید.
بهداشت دهان و دندان پیشرفته:
- مسواک: از یک مسواک با برس نرم (Soft) و خمیردندان غیرساینده (ژله‌ای) استفاده کنید. خمیردندان‌های سفیدکننده حاوی مواد ساینده می‌توانند سطح براق روکش را خراش دهند.
- نخ دندان: استفاده روزانه از نخ دندان حیاتی است. نخ را به آرامی بین دندان‌ها پایین ببرید و برای خارج کردن، آن را از کنار دندان بیرون بکشید؛ از کشیدن ناگهانی آن به سمت بالا (که ممکن است لبه روکش را گیر بیندازد) خودداری کنید.
- دهانشویه: از دهانشویه‌های بدون الکل استفاده کنید، زیرا الکل می‌تواند به مرور زمان چسب روکش را ضعیف کند.
اصلاح عادات رفتاری:
- دندان ابزار نیست: هرگز از دندان‌های خود برای باز کردن بسته‌بندی‌ها، شکستن آجیل یا جویدن ناخن استفاده نکنید.
- دندان قروچه (براکسیسم): اگر عادت به دندان قروچه در خواب دارید، حتماً با دندانپزشک خود برای ساخت محافظ شبانه (Nightguard) مشورت کنید. فشار ناشی از دندان قروچه یکی از دلایل اصلی شکستن روکش‌هاست.
مراجعه منظم به دندانپزشک: برای اطمینان از سلامت روکش‌ها و دندان‌هایتان، چک‌آپ‌های منظم شش ماهه را فراموش نکنید.