خواص قره قروت برای یبوست
قره‌قروت و تأثیر آن بر یبوست: بررسی خواص و مضرات
در مطالعه حاضر، خواص قره‌قروت برای یبوست مورد بررسی قرار گرفته است. این فرآورده لبنی سنتی که در بسیاری از مناطق ایران محبوبیت دارد، دارای ویژگی‌های متعددی است که می‌تواند بر سیستم گوارش تأثیرات مختلفی داشته باشد.
قره‌قروت چیست؟
قره‌قروت یکی از فرآورده‌های فرعی شیر است که به روش سنتی از کشک تولید می‌شود. این ماده غذایی با طعم ترش و منحصر به فرد، از حرارت دادن آب ماست، کشک یا دوغ به مدت طولانی به دست می‌آید تا غلیظ شده و به رنگ قهوه‌ای یا سیاه درآید. در مناطق مختلف ایران با نام‌های متفاوتی مانند قارا (در اصفهان) و سوچو (در دامغان) شناخته می‌شود.
ارزش غذایی قره‌قروت
هر ۱۰۰ گرم قره‌قروت حاوی ترکیبات مغذی زیر است:
- کالری: ۲۴۰ کیلوکالری
- کربوهیدرات: ۴۸ گرم
- پروتئین: ۳ گرم
- چربی: ۱ گرم
- کلسیم: ۴۳۰ میلی‌گرم
- آهن: ۲ میلی‌گرم
قره‌قروت حاوی ویتامین‌های B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین) و B3 (نیاسین) نیز می‌باشد.
خواص قره‌قروت برای یبوست
دیدگاه موافقان
در طب سنتی آمده است که قره‌قروت دارای خواص ضد یبوست می‌باشد. طبق برخی منابع، مصرف قره‌قروت می‌تواند به درمان یبوست کمک کند. این خاصیت احتمالاً به دلیل اسیدهای آلی موجود در قره‌قروت است که به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک می‌کنند.
قره‌قروت اسیدهایی دارد که دستگاه گوارش را ضدعفونی می‌کند و از رشد و تکثیر باکتری‌های مضر در آن جلوگیری می‌کند. همچنین این ماده غذایی می‌تواند از سرطان‌های دستگاه گوارش نیز پیشگیری کند.
دیدگاه مخالفان
برخی منابع معتقدند که کشک و فرآورده‌های مشابه آن مانند قره‌قروت برای افرادی که یبوست دارند مضر است. یکی از عوارض و مضرات کشک سفت کردن روده می‌باشد و مصرف آن برای افراد دچار انسداد مجاری، معده مرطوب و افراد مسن توصیه نمی‌شود.
در برخی منابع دیگر، کشک و دوغ در کنار مواردی مانند ماکارونی، انار و مواد تند به عنوان موادی که یبوست می‌آورند، ذکر شده‌اند.
خواص دیگر قره‌قروت
خواص قره‌قروت در طب سنتی
از دیدگاه طب سنتی، قره‌قروت دارای طبیعت سرد و خشک است و برای موارد زیر مفید می‌باشد:
- رفع حرارت معده و کبد
- درمان اسهال و تب‌های صفراوی گرم
- بهبود آفت دهان و زخم‌های لثه (با قرقره کردن محلول قره‌قروت)
- تسکین تیزی صفرا و خون
- برطرف کردن تشنگی
فواید عمومی قره‌قروت
قره‌قروت دارای فواید زیر برای سلامتی است:
- پیشگیری از پوکی استخوان: به دلیل داشتن کلسیم فراوان، قره‌قروت می‌تواند از پوکی استخوان بزرگسالان، نرمی استخوان کودکان، پوسیدگی دندان‌ها و شکستگی‌های مکرر استخوان‌ها پیشگیری کند.
- تأمین انرژی: هر ۱۰۰ گرم قره‌قروت حاوی ۲۴۰ کیلوکالری انرژی است که می‌تواند بخشی از انرژی روزانه مورد نیاز بدن را تأمین کند.
- کمک به کاهش چربی خون: به دلیل داشتن چربی کم، قره‌قروت برای افراد دارای اضافه وزن و چربی خون بالا مناسب است.
- تقویت سیستم ایمنی: مواد مغذی و املاح موجود در قره‌قروت، ویتامین‌ها و آنزیم‌ها را فعال می‌کند و مقاومت بدن را در برابر عفونت‌ها افزایش می‌دهد.
مضرات و عوارض قره‌قروت
با وجود فواید متعدد، مصرف بیش از حد قره‌قروت می‌تواند عوارضی نیز داشته باشد:
- تأثیر منفی بر سیستم عصبی: اسید لاکتیک موجود در قره‌قروت فعالیت نرون‌های مغزی را به شدت کاهش می‌دهد و مصرف زیاد آن برای مغز مضر است.
- مشکلات گوارشی: مصرف بیش از حد قره‌قروت می‌تواند موجب نفخ و قولنج شود، به خصوص در افراد با مزاج سرد.
- فشار خون بالا: به دلیل نمک زیاد موجود در قره‌قروت، مصرف آن برای افراد دارای فشار خون بالا توصیه نمی‌شود.
- آسیب به دندان‌ها: اسیدیته بالای قره‌قروت می‌تواند به مینای دندان آسیب رسانده و باعث پوسیدگی دندان‌ها شود.
توصیه‌های مصرف
برای بهره‌مندی از خواص قره‌قروت و کاهش عوارض آن، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- مصرف متعادل: از مصرف بیش از حد قره‌قروت خودداری کنید.
- مصرف همراه با مصلح‌ها: برای کاهش عوارض طبع سرد قره‌قروت، آن را همراه با ادویه‌های گرم مانند زیره، سیاه‌دانه، فلفل یا پونه مصرف کنید.
- توجه به شرایط فردی: افراد با فشار خون بالا، مشکلات قلبی-عروقی و افراد با مزاج سرد و خشک در مصرف قره‌قروت احتیاط کنند.
- انتخاب محصول با کیفیت: از محصولات پاستوریزه و بسته‌بندی‌شده با نمک کمتر استفاده کنید.
نتیجه‌گیری
در خصوص تأثیر قره‌قروت بر یبوست، دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. برخی منابع طب سنتی آن را برای درمان یبوست مفید می‌دانند، در حالی که منابع دیگر معتقدند می‌تواند یبوست را تشدید کند. با توجه به این تناقض، بهتر است افراد مبتلا به یبوست مزمن قبل از مصرف قره‌قروت با متخصصان طب سنتی یا پزشک مشورت کنند.
قره‌قروت دارای ارزش غذایی بالا و خواص متعددی برای سلامتی است، اما مصرف متعادل آن و توجه به شرایط فردی می‌تواند به بهره‌مندی بهتر از این ماده غذایی سنتی کمک کند.