خواص آب زرشک برای بدن
خواص آب زرشک برای بدن: معجزهای سرخ برای سلامتی
آب زرشک یک نوشیدنی فوقالعاده مفید برای سلامتی است که به دلیل وجود آنتیاکسیدانهای متنوع و ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب کمک زیادی میکند. قدمت استفاده از زرشک در طب سنتی به بیش از ۲۵۰۰ سال پیش بازمیگردد و از دیرباز از آب زرشک برای درمان اسهال، کاهش تب، بهبود اشتها و تسکین ناراحتی معده استفاده میشده است. این نوشیدنی طبیعی با رنگ قرمز درخشان، سرشار از خواص شگفتانگیز برای بدن است که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
ارزش غذایی و ترکیبات آب زرشک
آب زرشک سرشار از مواد مغذی مهم و ضروری برای بدن است. این نوشیدنی حاوی کربوهیدرات، فیبر و انواع ویتامینها و مواد معدنی میباشد که نقش مهمی در حفظ سلامت بدن ایفا میکنند. ۲۸ گرم زرشک حاوی حدود ۸۹ کالری، یک گرم پروتئین، یک گرم چربی، ۱۸ گرم کربوهیدرات و ۳ گرم فیبر است. همچنین زرشک منبع غنی از ویتامین C است که ۲۱۳ درصد نیاز روزانه بدن را تأمین میکند و حاوی ۱۵ درصد آهن مورد نیاز روزانه نیز میباشد.
یکی از مهمترین ترکیبات موجود در زرشک، بربرین (Berberine) است که خواص آنتیاکسیدانی، ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارد. این ماده در کاهش کلسترول و قند خون بسیار مؤثر است و میتواند رشد برخی سلولهای سرطانی را کند کند. علاوه بر بربرین، زرشک حاوی آنتوسیانینها نیز میباشد که رنگ قرمز روشن زرشک را ایجاد میکنند و برای سلامت مغز و قلب مفیدند. زرشک همچنین حاوی مواد معدنی مهمی مانند روی، منگنز و مس است که برای تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری هستند.
تأثیر آب زرشک بر سیستم ایمنی و کاهش التهاب
آب زرشک به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ویتامین C، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. ویتامین C به تولید سلولهای سیستم ایمنی و بهبود واکنشهای التهابی کمک میکند. مصرف آب زرشک به دلیل آنتیاکسیدانهای متنوعی که دارد، موجب کاهش التهاب میشود و خطر ابتلا به بیماریهای عفونی را کاهش میدهد.
بربرین موجود در زرشک دارای خاصیت ضدالتهابی قوی است که میتواند به کاهش التهابهای مزمن در بدن کمک کند. این ترکیب همچنین خواص ضدباکتریایی دارد و میتواند در مبارزه با عفونتها مؤثر باشد. مطالعات نشان دادهاند که مصرف روزانه یک فنجان آب زرشک میتواند حتی علائم بیماری سل را کاهش دهد. همچنین، آب زرشک برای درمان سرماخوردگی و تقویت بدن در فصول سرد سال بسیار مفید است.
تأثیر آب زرشک بر متابولیسم و کنترل وزن
یکی از مهمترین خواص آب زرشک، تأثیر آن بر سوخت و ساز بدن و کمک به کاهش وزن است. آب زرشک سوخت و ساز بدن را افزایش میدهد و موجب افزایش متابولیسم میشود. فیبر موجود در آب زرشک سبب افزایش احساس سیری و کاهش میل به مصرف غذا میشود که این امر به کنترل وزن کمک میکند.
از آنجایی که بربرین موجود در زرشک ترشح آنزیمهای آدنوزین و پروتئین را کنترل میکند، میتواند سوخت و ساز بدن را بالا ببرد و به لاغری و کاهش وزن کمک کند. مصرف آب زرشک باعث تنظیم سوخت و ساز بدن، کاهش کلسترول خون، تنظیم فعالیت معده و روده و بهبود هضم میشود که همگی در روند کاهش وزن مؤثر هستند. بسیاری از افراد از این نوشیدنی برای لاغری شکم و پهلو استفاده میکنند و در صورت مصرف منظم، میتواند به چربیسوزی کمک کند.
تأثیر آب زرشک بر سلامت قلب و عروق
آب زرشک به دلیل دارا بودن خواص ضدالتهابی، میتواند به کاهش التهاب در رگهای خونی و بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند. مصرف آب زرشک بدون نمک موجب کاهش فشارخون و رفع غلظت خون میشود که برای افراد مبتلا به فشار خون بالا بسیار مفید است. البته اگر آب زرشک را با نمک مصرف کنید، سبب بالا رفتن فشار خون میشود و برای افراد دارای فشار خون پایین مناسب است.
فیبر و پکتین موجود در زرشک با کاهش جذب چربی و کلسترول، از افزایش کلسترول بد خون جلوگیری میکند. بربرین موجود در زرشک میتواند به کاهش سطح کلسترول بالا کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که مصرف ۵۰۰ میلیگرم بربرین دو بار در روز به مدت سه ماه باعث کاهش کلسترول تام، کلسترول LDL و تریگلیسیرید میشود. همچنین، مصرف آب زرشک پفکی میتواند خطر لخته شدن خون را کاهش دهد و به عنوان یک رقیقکننده طبیعی خون عمل کند.
تأثیر آب زرشک بر سلامت کبد و کلیه
یکی از مهمترین و معروفترین خواص آب زرشک، دفع سموم و چربی کبد است. در آب زرشک ترکیبات شیمیایی وجود دارد که موجب ترشح صفرا و سلامت کبد میشود. آب زرشک کبد را پاکسازی میکند و برای درمان کبد چرب بسیار مفید است. مصرف آب زرشک میتواند به کاهش سطح چربی کبد و کاهش التهاب کبد کمک کند.
بهترین زمان مصرف آب زرشک برای کبد چرب، صبحها قبل از صبحانه است. مصرف ناشتای آب زرشک با تحریک ترشح صفرا، باعث دفع سموم و مواد زائد از کبد شده و هضم و جذب مواد مغذی را بهبود میبخشد. زرشک به دلیل داشتن آنتیاکسیدانهای قدرتمند، التهاب کبد را کاهش داده، از آسیبهای کبدی جلوگیری کرده و سمزدایی کبد را تسریع میکند. علاوه بر کبد، مصرف آب زرشک به تغذیه و بهبود عملکرد کلیهها نیز کمک میکند.
تأثیر آب زرشک بر دستگاه گوارش
آب زرشک تأثیر مثبتی بر دستگاه گوارش دارد و به بهبود هضم غذا کمک میکند. مصرف آب زرشک موجب تقویت هضم و تنظیم اسید معده میشود. نوشیدن آب زرشک در حد اعتدال میتواند به افزایش اسید معده و آنزیمهای گوارشی و در نتیجه بهبود هضم غذا کمک کند. البته افرادی که اسید معده آنها زیاد است، نباید از آب زرشک استفاده کنند.
آب زرشک میتواند به درمان اسهال ناشی از مسمومیتهای غذایی کمک کند. برخی مطالعات نشان میدهد که زرشک به اندازه آنتیبیوتیکها در درمان اسهال ناشی از مسمومیت مؤثر است. پکتین و فیبر موجود در زرشک باعث جذب بهتر آب و متوقف کردن اسهال میشود. همچنین، فیبر موجود در زرشک به حرکت منظم رودهها کمک میکند و میتواند برای کاهش نفخ و یبوست مفید باشد.
تأثیر آب زرشک بر پوست و زیبایی
آب زرشک خواص شگفتانگیزی برای پوست دارد و میتواند به بهبود مشکلات پوستی کمک کند. مصرف آب زرشک به کاهش التهاب و درمان عفونتهای پوستی کمک میکند. نوشیدن آب زرشک موجب کاهش آکنه و برطرف شدن التهابات پسوریازیس میشود.
زرشک با داشتن خاصیت ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی، برای درمان آکنه، التهابات، جوش و زخمهای پوستی مفید است. مصرف ناشتای آب زرشک باعث پاکسازی کبد، شفافسازی پوست و از بین رفتن لکها میشود. همچنین به کنترل چربی پوست نیز کمک میکند که این امر برای افرادی که پوست چرب دارند، بسیار مفید است.
برای استفاده موضعی از آب زرشک جهت بهبود پوست، میتوانید یک قاشق غذاخوری زرشک را داخل یک فنجان آب بریزید و ۸ تا ۹ ساعت اجازه دهید تا کاملاً خیس بخورد. سپس زرشکها را در داخل همان فنجان با پشت قاشق له کنید و از صافی عبور دهید. آب آن را بنوشید و تفالههای زرشک را بر روی پوست بمالید.
تأثیر آب زرشک بر استخوانها و مفاصل
آب زرشک برای سلامت استخوانها و مفاصل نیز مفید است. یکی از مواد مغذی مهم که در خواص آب زرشک یافت میشود، باریم است که به رشد استخوانها کمک میکند و باعث تقویت آنها میشود. کلسیم و منیزیم موجود در آن هم بهعنوان مهمترین عناصر مورد نیاز جهت سلامت استخوانها شناخته میشوند.
مصرف آب زرشک به دلیل داشتن فلاونوئیدها و کورسیتین، خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد که میتواند در بهبود مشکلات مفصلی و استخوانی مؤثر باشد. یک مطالعه نشان داد که مصرف مکمل زرشک به مدت ۱۲ هفته در بیماران مبتلا به آرتروز زانو منجر به بهبود درد و محدودیت حرکت آنها شد. همچنین، برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف آب زرشک میتواند به تسریع بهبودی در شکستگی استخوانها کمک کند.
تأثیر آب زرشک بر سیستم هورمونی و تنظیم قاعدگی
آب زرشک تأثیر مثبتی بر سیستم هورمونی بدن دارد و میتواند به تنظیم هورمونها کمک کند. مصرف آب زرشک موجب انقباضات رحمی میشود و به تنظیم قاعدگی کمک میکند. برخی مطالعات نشان دادهاند که آب زرشک میتواند به تنظیم هورمونها و کاهش علائم ناشی از عدم تعادل هورمونی در دوران پریودی کمک کند.
آب زرشک همچنین به درمان سندرم تخمدان پلیکیستیک کمک میکند که یک اختلال هورمونی شایع در زنان است. برای کاهش نفخ و ناراحتیهای گوارشی در دوران قاعدگی نیز میتوان از آب زرشک استفاده کرد. آب زرشک به دلیل دارا بودن خواص ملین، میتواند به کاهش نفخ و یبوست ناشی از پریودی کمک کند.
تأثیر آب زرشک بر سلامت روان
آب زرشک میتواند تأثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشد. آب زرشک به دلیل دارا بودن ویتامین C، میتواند به بهبود خلق و خو و کاهش علائمی مانند افسردگی و تحریکپذیری کمک کند. درمان افسردگی از فواید آب زرشک است که در مطالعات مختلف به آن اشاره شده است.
بربامین موجود در زرشک نیز میتواند برای تقویت سلامت ذهنی و مغزی مفید باشد. این ترکیب با خواص آنتیاکسیدانی خود میتواند از سلولهای مغزی محافظت کند و به بهبود عملکرد شناختی کمک نماید. مصرف منظم آب زرشک میتواند به کاهش استرس و اضطراب نیز کمک کند.
نحوه مصرف و طرز تهیه آب زرشک
برای تهیه آب زرشک تازه، میتوانید زرشک را با آب مخلوط کرده و به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید و سپس صاف کرده و بنوشید. فصل پاییز مناسبترین زمان برای خرید زرشک تازه و تهیه آب زرشک است. آب زرشک دارای طبع سرد و خشک است و افراد دارای مزاج سرد باید در مصرف آن احتیاط کرده و از مصلح استفاده کنند.
بهترین زمان مصرف آب زرشک برای کبد چرب، صبحها قبل از صبحانه است. همچنین، برای بهرهمندی از خواص لاغری آب زرشک، بهتر است آن را به صورت منظم و روزانه مصرف کنید. میتوانید برای طعم بهتر، کمی عسل یا نبات به آب زرشک اضافه کنید، اما توجه داشته باشید که این کار میزان کالری و قند دریافتی را افزایش میدهد.
موارد احتیاط و منع مصرف آب زرشک
علیرغم فواید بیشمار آب زرشک، برخی افراد باید در مصرف آن احتیاط کنند یا از مصرف آن پرهیز نمایند. افرادی که اسید معده آنها زیاد است، نباید از آب زرشک استفاده کنند زیرا میتواند باعث تشدید این مشکل شود. آب زرشک دارای طبع سرد و خشک است و افراد دارای مزاج سرد باید در مصرف آن احتیاط کنند.
برخی افراد با مصرف آب زرشک ممکن است دچار عوارض جانبی مانند تهوع، اسهال، یبوست، درد و گرفتگی معده شوند. همچنین، مصرف همزمان داروهای خاص کاهش دهنده قند خون با آب زرشک میتواند باعث افت شدید قند خون شود، بنابراین افراد دیابتی که دارو مصرف میکنند باید با پزشک خود مشورت کنند. به خاطر داشته باشید که نباید در مصرف آب زرشک زیادهروی کنید. مصرف متعادل و منظم آب زرشک میتواند فواید بیشتری برای سلامتی داشته باشد.
نتیجهگیری
آب زرشک یک نوشیدنی فوقالعاده مفید با خواص شگفتانگیز برای سلامتی است. از تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب گرفته تا کمک به کاهش وزن، بهبود سلامت قلب و عروق، پاکسازی کبد، بهبود گوارش، بهبود وضعیت پوست، تقویت استخوانها و مفاصل، تنظیم هورمونها و بهبود سلامت روان، همگی از فواید مصرف منظم و متعادل آب زرشک هستند. با این حال، باید توجه داشت که برخی افراد ممکن است به آب زرشک حساسیت داشته باشند یا دچار عوارض جانبی شوند، بنابراین رعایت اعتدال در مصرف آن ضروری است. با گنجاندن این نوشیدنی سرخ و مغذی در برنامه غذایی روزانه، میتوانید از فواید بیشمار آن برای سلامتی بهرهمند شوید.