خواص بادام زمینی برای اعصاب
خواص بادام زمینی برای سیستم عصبی
بادام زمینی با نام علمی Arachis hypogaea، اگرچه از نظر گیاه‌شناسی در دسته حبوبات قرار می‌گیرد، اما به دلیل مشخصات تغذیه‌ای مشابه، اغلب در کنار آجیل‌ها طبقه‌بندی می‌شود . این گیاه بومی آمریکای جنوبی است و امروزه به طور گسترده در سراسر جهان کشت و مصرف می‌شود . بادام زمینی نه تنها به عنوان یک ماده غذایی پرمصرف، بلکه به عنوان یک محصول با اهمیت اقتصادی نیز شناخته می‌شود . هدف از این گزارش، بررسی شواهد علمی موجود در مورد اثرات مصرف بادام زمینی بر سیستم عصبی است. این بررسی شامل جنبه‌های مختلفی از جمله ترکیبات مغذی بادام زمینی، فواید آن برای سلامت اعصاب، تأثیر آن بر اختلالات عصبی، خطرات احتمالی مصرف بیش از حد، موارد منع مصرف و تداخلات دارویی، میزان مصرف توصیه شده و در نهایت، تأثیر بادام زمینی بر انتقال دهنده‌های عصبی و عملکرد شناختی خواهد بود.
2. ترکیبات مغذی بادام زمینی
بادام زمینی یک ماده غذایی غنی از مواد مغذی است که طیف وسیعی از ماکرونوتری‌نت‌ها و میکرونوتری‌نت‌های ضروری برای سلامت بدن را فراهم می‌کند. در هر 100 گرم، بادام زمینی حدود 567 تا 585 کیلوکالری انرژی دارد . چربی کل آن بین 49 تا 50 گرم است که عمدتاً از چربی‌های غیراشباع تک‌پیوندی و چندپیوندی، از جمله اسید اولئیک و اسید لینولئیک تشکیل شده است . میزان کربوهیدرات در بادام زمینی حدود 16 تا 21 گرم است و به دلیل محتوای بالای چربی و فیبر، دارای شاخص گلیسمی پایینی است . پروتئین موجود در بادام زمینی بین 22 تا 26 گرم در هر 100 گرم است و به عنوان یک منبع قابل توجه پروتئین گیاهی محسوب می‌شود که حاوی اسیدهای آمینه ضروری است، اگرچه میزان برخی از آن‌ها مانند لیزین، سیستین و متیونین محدود است . همچنین، بادام زمینی حاوی حدود 8 تا 9 گرم فیبر در هر 100 گرم است که به احساس سیری و سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند . میزان قند در بادام زمینی تقریباً صفر است .
علاوه بر ماکرونوتری‌نت‌ها، بادام زمینی منبع غنی از میکرونوتری‌نت‌های مهم برای سلامت سیستم عصبی است. این شامل موارد زیر است:
- ویتامین‌های گروه B:
- نیاسین (B3): برای عملکرد نورون‌ها، تولید انرژی و ترمیم DNA ضروری است. بادام زمینی حاوی مقدار زیادی نیاسین است (حدود 85٪ از نیاز روزانه در هر 100 گرم) .
- تیامین (B1): برای متابولیسم کربوهیدرات‌ها و عملکرد اعصاب حیاتی است .
- ریبوفلاوین (B2): در تولید انرژی و عملکرد سلول‌ها نقش دارد .
- پانتوتنیک اسید (B5): برای متابولیسم انرژی و تولید هورمون‌ها مهم است .
- ویتامین B6 (پیریدوکسین): از عملکرد اعصاب، سنتز انتقال‌دهنده‌های عصبی و تشکیل گلبول‌های قرمز خون حمایت می‌کند .
- فولات (B9): برای سنتز DNA و تکامل اعصاب حیاتی است و احتمالاً در تنظیم خلق و خو نقش دارد .
- بیوتین: برای متابولیسم مهم است .
- ویتامین B12 (کوبالامین): به طور خاص برای نوروپاتی دیابتی ذکر شده است .
- ویتامین E: یک آنتی‌اکسیدان قوی محلول در چربی است که از سلول‌های عصبی در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. بادام زمینی حاوی مقدار زیادی ویتامین E است .
- مواد معدنی:
- منیزیم: برای انتقال سیگنال‌های عصبی، آرامش عضلات و تنظیم خلق و خو ضروری است .
- پتاسیم: برای انتقال تکانه‌های عصبی و حفظ تعادل الکترولیت‌ها مهم است .
- فسفر: برای رشد و ترمیم بافت‌ها ضروری است .
- منگنز: در جذب کلسیم و متابولیسم نقش دارد .
- آهن: برای انتقال اکسیژن و تولید میلین حیاتی است .
- روی: برای عملکرد سیستم ایمنی و سلامت اعصاب مهم است .
- مس: برای عملکرد اعصاب و تشکیل هموگلوبین ضروری است .
- سلنیوم: دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است .
- سایر ترکیبات مفید:
- آنتی‌اکسیدان‌ها (رسوراترول، اسید پی-کوماریک، فلاونوئیدها، پلی‌فنول‌ها): از استرس اکسیداتیو محافظت می‌کنند .
- چربی‌های سالم (غیراشباع تک‌پیوندی و چندپیوندی): از ساختار و عملکرد سلول‌های عصبی حمایت می‌کنند .
- اسیدهای آمینه (از جمله تریپتوفان و ال-آرژنین): پیش‌سازهای انتقال‌دهنده‌های عصبی هستند و از سلامت کلی اعصاب حمایت می‌کنند .
3. تحلیل عمیق مواد مغذی کلیدی بادام زمینی و فواید آن‌ها برای سلامت اعصاب
بادام زمینی حاوی طیف گسترده‌ای از مواد مغذی است که نقش مهمی در حفظ سلامت و عملکرد سیستم عصبی ایفا می‌کنند. ویتامین‌های گروه B، به ویژه نیاسین، تیامین، ویتامین B6 و فولات، برای متابولیسم انرژی در مغز و سنتز انتقال‌دهنده‌های عصبی ضروری هستند . نیاسین در متابولیسم گلوکز که منبع اصلی انرژی مغز است نقش دارد و کمبود آن می‌تواند منجر به مشکلات حافظه و حتی بیماری‌هایی مانند آلزایمر شود . تیامین برای تولید انرژی در مغز و انتقال تکانه‌های عصبی حیاتی است و کمبود آن می‌تواند باعث اختلالات عصبی جدی شود . ویتامین B6 در سنتز انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین، دوپامین و GABA نقش دارد که تنظیم کننده خلق و خو، خواب و عملکرد عصبی هستند . فولات برای تکامل سیستم عصبی در دوران بارداری بسیار مهم است و ممکن است در تنظیم خلق و خو و پیشگیری از زوال شناختی نیز نقش داشته باشد .
ویتامین E موجود در بادام زمینی یک آنتی‌اکسیدان قوی است که از غشای سلول‌های عصبی در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می‌کند و ممکن است در به تاخیر انداختن زوال شناختی و کاهش خطر آلزایمر نقش داشته باشد . کمبود ویتامین E می‌تواند منجر به مشکلات عصبی مانند آتاکسی شود . منیزیم موجود در بادام زمینی در انتقال سیگنال‌های عصبی، آرامش عضلات و تنظیم انتقال‌دهنده‌های عصبی نقش دارد و کمبود آن با استرس، اضطراب و افسردگی مرتبط است . پتاسیم برای حفظ گرادیان الکتریکی در سلول‌های عصبی و انتقال تکانه‌های عصبی ضروری است و همچنین در تنظیم ضربان قلب و فشار خون نقش دارد که به طور غیرمستقیم از سلامت مغز از طریق گردش خون مناسب حمایت می‌کند .
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در بادام زمینی، از جمله رسوراترول و اسید پی-کوماریک، از سلول‌های عصبی در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند و ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی تخریب‌کننده را کاهش داده و عملکرد شناختی را بهبود بخشند . رسوراترول ممکن است جریان خون به مغز را بهبود بخشد . چربی‌های سالم موجود در بادام زمینی، از جمله اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6، برای ساختار و عملکرد سلول‌های مغزی مهم هستند و ممکن است اثرات ضد التهابی داشته باشند که برای سلامت اعصاب مفید است .
4. شواهد علمی در مورد مصرف بادام زمینی و سلامت اعصاب
مطالعات متعددی به بررسی تأثیر مصرف بادام زمینی بر عملکرد شناختی پرداخته‌اند. یک مطالعه از دانشگاه استرالیای جنوبی نشان داد که مصرف روزانه 2 تا 3 اونس بادام زمینی به مدت 12 هفته، عملکرد شناختی و گردش خون در مغز را بهبود می‌بخشد و منجر به بهبود حافظه کوتاه‌مدت، سرعت پردازش و بازیابی کلمات می‌شود . مطالعه ARISTOTLE نشان داد که مصرف روزانه 25 گرم بادام زمینی بو داده یا 32 گرم کره بادام زمینی به مدت 6 ماه، حافظه فوری را بهبود بخشیده و اضطراب را در بزرگسالان جوان و سالم کاهش می‌دهد. این اثرات با مصرف پلی‌فنول‌ها و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه مرتبط بود . مطالعه دانشگاه بارسلونا نیز نشان داد که مصرف بادام زمینی و کره بادام زمینی عملکرد شناختی را بهبود بخشیده و استرس را در بزرگسالان جوان و سالم کاهش می‌دهد که این امر به پلی‌فنول‌های موجود در بادام زمینی (رسوراترول و اسید پی-کوماریک) نسبت داده شده است .
با این حال، یک مطالعه بر روی زنان جوان سالم نشان داد که مصرف روزانه 49 گرم بادام زمینی خشک بو داده و بدون پوست، سرعت پردازش را بهبود می‌بخشد اما تأثیر قابل توجهی بر عملکرد شناختی کلی یا شاخص‌های سلامت روان ندارد . داده‌های مقطعی از بررسی ملی سلامت و تغذیه (NHANES) نشان داد که بزرگسالان مسنی که بادام زمینی یا کره بادام زمینی مصرف نمی‌کنند، احتمال بیشتری دارد که نمرات پایین‌تری در آزمون‌های عملکرد شناختی کسب کنند . مطالعه دیگری بر روی بزرگسالان میانسال دارای اضافه وزن نشان داد که مصرف بادام زمینی با اولئیک اسید بالا و پوست به مدت 12 هفته، حافظه کوتاه‌مدت، روانی کلامی و سرعت پردازش را بهبود می‌بخشد . همچنین، مطالعه‌ای بر روی بزرگسالان 60 تا 80 ساله نشان داد که مصرف روزانه 10 گرم بادام زمینی می‌تواند سلامت شناختی مغز را تا 60 درصد بهبود بخشد . مکانیسم‌های احتمالی این فواید شامل افزایش جریان خون به مغز به دلیل رسوراترول و نقش پلی‌فنول‌ها است.
5. نقش بادام زمینی در پیشگیری یا بهبود اختلالات عصبی
بادام زمینی به دلیل ترکیبات مغذی خود، ممکن است در پیشگیری یا بهبود برخی از اختلالات عصبی نقش داشته باشد. در مورد بیماری آلزایمر، بادام زمینی سرشار از نیاسین، ویتامین E و رسوراترول است که ممکن است از مغز در برابر این بیماری محافظت کنند . نیاسین موجود در غذا می‌تواند روند زوال شناختی را در افراد مسن کند و ویتامین E حاصل از منابع غذایی مانند بادام زمینی، برخلاف مکمل‌ها، فواید شناختی نشان داده است . رژیم غذایی MIND که شامل بادام زمینی است، با کاهش خطر آلزایمر و کندتر شدن زوال شناختی مرتبط است . رسوراترول موجود در بادام زمینی نیز ممکن است با بهبود جریان خون به مغز، به پیشگیری از آلزایمر کمک کند .
در مورد بیماری پارکینسون، مصرف متعادل اسید آلفا-لینولنیک (امگا-3) موجود در بادام زمینی ممکن است پیشرفت آن را به تاخیر بیندازد . ویتامین E موجود در آجیل‌ها، از جمله بادام زمینی، ممکن است اثر محافظتی بر مغز داشته باشد . یک مطالعه نشان داد که مصرف آجیل و بادام زمینی با کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های عصبی تخریب‌کننده، از جمله پارکینسون، مرتبط است . رژیم غذایی MIND همچنین ممکن است پیشرفت بیماری پارکینسون را کاهش داده و به تاخیر بیندازد .
بادام زمینی همچنین ممکن است بر افسردگی و اضطراب تأثیر بگذارد. این ماده غذایی حاوی تریپتوفان است که به تولید سروتونین، هورمونی تنظیم‌کننده خلق و خو، کمک می‌کند . منیزیم موجود در بادام زمینی باعث آرامش اعصاب شده و ممکن است اضطراب را کاهش دهد . پلی‌فنول‌های موجود در بادام زمینی ممکن است خلق و خو را بهبود بخشیده و افسردگی را کاهش دهند . مطالعات نشان می‌دهند که بین مصرف آجیل (از جمله بادام زمینی) و کاهش خطر افسردگی ارتباط وجود دارد . اسید پی-کوماریک موجود در بادام زمینی ممکن است GABA را هدف قرار داده و به طور بالقوه اضطراب و استرس را کاهش دهد . یک مطالعه نشان داد که مصرف منظم آجیل و حبوبات در مردان با 66 درصد کاهش خطر اضطراب همراه است .
6. اثرات منفی احتمالی مصرف بیش از حد بادام زمینی بر سیستم عصبی
مصرف بیش از حد بادام زمینی ممکن است اثرات منفی بر سیستم عصبی داشته باشد. واکنش‌های آلرژیک شایع‌ترین خطر مرتبط با مصرف بادام زمینی است و می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد . علائم می‌تواند از خفیف تا شدید، از جمله آنافیلاکسی، متغیر باشد . آلودگی به آفلاتوکسین نیز یک نگرانی دیگر است. بادام زمینی ممکن است به قارچ Aspergillus flavus آلوده شود که آفلاتوکسین تولید می‌کند. آفلاتوکسین‌ها سمی هستند و می‌توانند به کبد آسیب رسانده و به طور بالقوه منجر به سرطان کبد شوند . نگهداری صحیح بادام زمینی برای جلوگیری از این آلودگی بسیار مهم است . مصرف بیش از حد بادام زمینی به دلیل محتوای بالای فیبر می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی مانند ناراحتی معده، نفخ و گاز شود . علاوه بر این، اسید فیتیک موجود در بادام زمینی می‌تواند جذب برخی مواد معدنی مانند آهن و روی را مهار کند . بادام زمینی شور نیز به دلیل محتوای بالای سدیم می‌تواند به افزایش فشار خون منجر شود . در نهایت، در فرآیند استخراج روغن بادام زمینی ممکن است از حلال هگزان استفاده شود که در صورت مواجهه صنعتی، به طور بالقوه می‌تواند باعث آسیب به سیستم عصبی شود، اگرچه این خطر برای مصرف کنندگان روغن بادام زمینی فرآوری شده به درستی احتمالاً کم است .
7. تداخلات و منع مصرف بادام زمینی برای افراد با شرایط خاص عصبی
افراد مبتلا به آلرژی به بادام زمینی باید به طور کامل از مصرف آن خودداری کنند زیرا خطر واکنش‌های شدید وجود دارد . در مورد داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOIs) که برای درمان افسردگی و بیماری پارکینسون استفاده می‌شوند، تیرامین موجود در برخی غذاهای تخمیر شده می‌تواند با این داروها تداخل داشته و باعث افزایش خطرناک فشار خون شود . اگرچه بادام زمینی در بیشتر منابع به عنوان منبع غنی تیرامین ذکر نشده است، اما برخی احتیاط در مورد مصرف کره بادام زمینی به دلیل پتانسیل تداخل با MAOIs را توصیه می‌کنند . مصرف زیاد پروتئین، از جمله پروتئین موجود در بادام زمینی، می‌تواند با جذب لوودوپا، داروی مورد استفاده در درمان بیماری پارکینسون، تداخل ایجاد کند و زمان‌بندی مصرف پروتئین ممکن است مهم باشد . برخی منابع به تداخل احتمالی بین مصرف بادام زمینی و وارفارین، یک داروی رقیق‌کننده خون، اشاره کرده‌اند . مصرف ثابت ویتامین K برای مصرف کنندگان وارفارین مهم است و بادام زمینی حاوی مقداری ویتامین K است. رسوراترول موجود در بادام زمینی ممکن است با بنزودیازپین‌ها (داروهای ضد اضطراب) تداخل داشته باشد . گواتروژن‌های موجود در بادام زمینی (ایزوفلاون‌ها، فیتات‌ها) ممکن است در جذب ید و عملکرد تیروئید اختلال ایجاد کرده و به طور بالقوه با داروهای تیروئید تداخل داشته باشند . تیروزین موجود در بادام زمینی نیز ممکن است با هورمون تیروئید و لوودوپا تداخل داشته باشد .
8. میزان مصرف توصیه شده بادام زمینی برای بهره‌مندی از خواص آن برای اعصاب
توصیه‌های کلی نشان می‌دهد که مصرف حدود 1 اونس (حدود 28-30 گرم یا یک مشت) آجیل یا بادام زمینی در روز برای سلامت کلی مفید است . مطالعات خاص نشان داده‌اند که مصرف روزانه از 10 گرم تا 2-3 اونس می‌تواند مفید باشد. برای پیشگیری از آلزایمر، برخی مصرف حدود 1/4 فنجان در روز را پیشنهاد می‌کنند . رژیم غذایی MIND مصرف پنج وعده آجیل در هفته را توصیه می‌کند که می‌تواند شامل بادام زمینی باشد . به دلیل تراکم کالری بادام زمینی، مصرف متعادل آن مهم است . برای دستیابی به بهترین نتایج سلامتی، توصیه می‌شود از انواع بدون نمک و بدون شکر استفاده شود .
9. تأثیر بادام زمینی بر انتقال دهنده‌های عصبی و عملکرد شناختی
بادام زمینی حاوی مواد مغذی است که پیش‌ساز یا کوفاکتور در سنتز انتقال‌دهنده‌های عصبی هستند. تریپتوفان موجود در بادام زمینی پیش‌ساز سروتونین است که تنظیم کننده خلق و خو، خواب و اشتها است . ویتامین B6 کوفاکتور در سنتز سروتونین، دوپامین و GABA است . منیزیم در تنظیم انتشار انتقال‌دهنده‌های عصبی و عملکرد گیرنده‌ها نقش دارد .
مطالعات نشان می‌دهد که مصرف بادام زمینی می‌تواند عملکردهای شناختی مانند حافظه، توجه و سرعت پردازش را بهبود بخشد . پلی‌فنول‌های موجود در بادام زمینی ممکن است جریان خون به مغز را افزایش دهند که می‌تواند باعث بهبود شناخت و خلق و خو شود . رسوراترول ممکن است اثرات محافظت کننده عصبی داشته و حافظه و عملکرد شناختی را بهبود بخشد . مکمل بادام زمینی در موش‌های دیابتی باعث افزایش سطح دوپامین و سروتونین شده است .
نتیجه‌گیری
بادام زمینی به دلیل دارا بودن ویتامین‌های گروه B، ویتامین E، منیزیم، پتاسیم، آنتی‌اکسیدان‌ها و چربی‌های سالم، فواید قابل توجهی برای سلامت سیستم عصبی دارد. شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف بادام زمینی می‌تواند عملکرد شناختی، حافظه و خلق و خو را بهبود بخشیده و به طور بالقوه در برابر بیماری‌های عصبی تخریب‌کننده محافظت کند. با این حال، خطرات مرتبط با آلرژی و مصرف بیش از حد نباید نادیده گرفته شود. رعایت اعتدال در مصرف و آگاهی از تداخلات دارویی و موارد منع مصرف برای افراد با شرایط خاص سلامتی ضروری است. گنجاندن مقدار متوسطی از بادام زمینی در یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند یک راهکار مفید برای حمایت از سلامت سیستم عصبی باشد. برای بررسی اثرات بلندمدت و تعیین میزان مصرف بهینه برای نتایج عصبی خاص، و همچنین تأثیر انواع مختلف و روش‌های آماده‌سازی بادام زمینی، انجام تحقیقات بیشتر توصیه می‌شود.
لیست پزشکان مرتبط:
مهرداد نصراله زاده ثابتمتخصص تغذیه و رژیم درمانی | تهران- سعید حسینیدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- احمدرضا درستی مطلقدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مریم مظاهریوندکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- رضا راست منشدکترا تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مرتضی عقباییدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- امید صالحیاندکترای تخصصی فیزیولوژی و تغذیه ورزشی | تهران
- وحید خانیکارشناس تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مونا نوروزیمتخصص تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- زهرا اصلانیکارشناس ارشد تغذیه در جامعه | تهران
