ایمپلنت دندان چیست؟ مزایا و عوارض احتمالی آن

5 ساعت پیشآخرین بروزرسانی: ۱۴۰۴-۰۲-۱۷

0 زمان تقریبی مطالعه 9 دقیقه

در این مقاله شما خواهید خواند

ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت دندان یک روش پیشرفته در دندانپزشکی مدرن است که برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته استفاده می‌شود. این درمان شامل کاشت یک پایه فلزی، که معمولاً از جنس تیتانیوم است، در استخوان فک است که نقش ریشه دندان را ایفا می‌کند و روی آن دندان مصنوعی نصب می‌شود. ایمپلنت دندان به دلیل ظاهر طبیعی، استحکام بالا و دوام طولانی‌مدت امروزه به عنوان استاندارد طلایی جایگزینی دندان‌های از دست رفته شناخته می‌شود. این روش نه تنها عملکرد جویدن را بهبود می‌بخشد بلکه به حفظ ساختار صورت و جلوگیری از تحلیل استخوان فک نیز کمک می‌کند.برای مشاهده لیست بهترین دندانپزشک‌ در تهران در زمینه ایمپلنت، همین حالا به دکتریاب مراجعه کنید و بهترین متخصصان را پیدا کنید!

تعریف و مفهوم اصلی ایمپلنت دندان

ایمپلنت دندان یک میله کوچک پیچی شکل است که طی یک عمل جراحی دقیق در داخل استخوان فک فرو می‌رود تا به استخوان اطراف جوش خورده و آماده نگه داشتن تاج مصنوعی دندان شود. در واقع، ایمپلنت دندان جایگزین مصنوعی دندان است که امروزه به عنوان درمان استاندارد برای پر کردن جای خالی دندان‌ها در نظر گرفته می‌شود. این روش درمانی به صورت یک پایه سازگار با بدن انسان، با یک جراحی درون استخوان به جای ریشه دندان قرار داده می‌شود و سپس با یک رابط به نام اباتمنت، روکش بر روی آن قرار داده می‌شود. این فرآیند، که استئواینتگراسیون نام دارد، امکان می‌دهد تا ایمپلنت به طور محکم در استخوان فک قرار گیرد و مانند یک ریشه طبیعی عمل کند.

ایمپلنت دندان نوعی پروتز کاشتنی است که روشی مناسب برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته بر اثر پوسیدگی، آسیب‌دیدگی یا بیماری لثه به‌شمار می‌آید. بر خلاف دندان‌های مصنوعی متحرک یا بریج‌های دندانی، ایمپلنت‌ها به استخوان فک متصل می‌شوند و ثبات بیشتری دارند. این فرایند پیوند خوردن ایمپلنت با استخوان را یکپارچگی استخوان یا استئواینتگراسیون (osseointegration) می‌نامند که در آن استخوان به طور مستقیم به سطح ایمپلنت متصل شده و آن را به بخشی دائمی از ساختار دهان تبدیل می‌کند.

جنس و مواد تشکیل‌دهنده ایمپلنت

بیشتر ایمپلنت‌های دندان از تیتانیوم ساخته می‌شوند، اما ایمپلنت دندان زیرکونیا نیز به عنوان یک جایگزین محبوب در حال ظهور است. تیتانیوم و زیرکونیا هر دو موادی هستند که بدن با آنها سازگار بوده و آنها را به عنوان مهاجم خارجی تلقی نمی‌کند، بنابراین واکنش نشان نمی‌دهد. تیتانیوم به دلیل سازگاری زیستی بالا، بدون ایجاد حساسیت یا پس‌زدگی، با استخوان فک جوش خورده و به عنوان ریشه مصنوعی دندان عمل می‌کند. زیرکونیا نیز به دلیل رنگ سفید و ظاهر طبیعی‌اش، به ویژه برای ایمپلنت‌های جلویی که از نظر زیبایی اهمیت بیشتری دارند، مورد توجه قرار می‌گیرد.

تیتانیوم تنها عنصری است که همزمان از ترکیب منحصر به فرد استحکام، وزن سبک و زیست سازگاری برخوردار است. فلز تیتانیوم دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و ساییدگی است و به همین خاطر از آن برای ساخت فیکسچر ایمپلنت استفاده می‌کنند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که ایمپلنت‌های تیتانیومی بتوانند فشار ناشی از جویدن و سایر فعالیت‌های دهانی را به خوبی تحمل کنند و برای مدت طولانی دوام بیاورند.

اجزای تشکیل‌دهنده ایمپلنت دندان

ایمپلنت دندان از سه جزء اصلی تشکیل شده است که شامل پایه یا فیکسچر، اباتمنت و تاج دندان می‌باشد. این اجزا به‌صورت یکپارچه و هماهنگ با ساختار دهان و فک بیمار طراحی و نصب می‌شوند تا عملکرد و ظاهر طبیعی دندان را به بهترین شکل بازسازی کنند.

فیکسچر (پایه ایمپلنت)فیکسچر مهم‌ترین جزء ایمپلنت است که نقش ریشه دندان را ایفا می‌کند و به استخوان فک جوش می‌خورد. این قطعه پیچی است که طی یک عمل جراحی کوتاه و با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی درون استخوان فک قرار می‌گیرد. پس از کاشت، تقریباً ۴ تا ۶ ماه طول می‌کشد تا به فک جوش بخورد و لثه بهبود پیدا کند. این مدت زمان برای اطمینان از استحکام و پایداری ایمپلنت در استخوان ضروری است.فیکسچر‌های ایمپلنت در انواع رزوه، متریال، نوک، گردن، نوع اتصال، سایز، قطر و انواع بسیار متفاوتی ساخته می‌شوند که هر کدام برای یک شرایط استخوانی و کاشت مناسب هستند. این تنوع به دندانپزشکان امکان می‌دهد تا ایمپلنت مناسب را با توجه به شرایط خاص هر بیمار انتخاب کنند و بهترین نتیجه را به دست آورند.
اباتمنت (رابط)اباتمنت یکی دیگر از اجزای ایمپلنت دندان است که شامل یک پیچ کوچک از جنس سرامیک یا تیتانیوم برای اتصال فیکسچر و تاج دندان به یکدیگر است. یک طرف اباتمنت داخل فیکسچر فرو رفته و طرف دیگر آن به تاج یا پروتز چسبانده می‌شود. اباتمنت به عنوان یک رابط بین پایه و روکش عمل می‌کند و سبب اتصال محکم بین آنها می‌شود. این قطعه نقش مهمی در انتقال نیروهای وارده به ایمپلنت به استخوان فک دارد و باید به گونه‌ای طراحی و نصب شود که از شل شدن یا شکستگی آن جلوگیری شود.
پروتز (تاج دندان)پروتز ایمپلنت که به نام روکش ایمپلنت نیز شناخته می‌شود، نقشی شبیه به تاج دندان طبیعی دارد. این قسمت که تنها بخش قابل مشاهده ایمپلنت است، از جنس سرامیک، زیرکونیا یا پرسلن ترکیبی ساخته می‌شود تا هم از نظر زیبایی و هم عملکرد، مشابه دندان‌های واقعی باشد. تاج دندان باید به گونه‌ای طراحی و ساخته شود که با دندان‌های مجاور هماهنگ باشد و به بیمار امکان جویدن، صحبت کردن و لبخند زدن به طور طبیعی را بدهد.

برای مشاهده لیست کامل قیمت‌ ایمپلنت دندان در تهران و کسب اطلاعات دقیق، همین حالا به صفحه مورد نظر مراجعه کنید!

مراحل انجام ایمپلنت دندان

مراحل ایمپلنت دندان به طور کلی شامل چندین مرحله اصلی است که از معاینه اولیه تا نصب نهایی تاج دندان را در بر می‌گیرد. این مراحل به شرح زیر است:

۱. معاینه و بررسی وضعیت دهان و دندان

در ابتدا وضعیت دهان و سلامتی بیمار ارزیابی می‌شود و عکس‌های لازم گرفته می‌شود. کیفیت و حجم استخوان در این مرحله به دقت بررسی می‌شود تا مشخص شود ایمپلنت از پشتیبانی کافی برخوردار خواهد بود یا خیر. دندانپزشک با بررسی دقیق دندان‌ها، لثه‌ها و استخوان فک بیمار، تصمیم می‌گیرد که آیا بیمار به ایمپلنت دندان نیاز دارد یا خیر. این معاینه شامل بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، انجام معاینات بالینی، و استفاده از تکنولوژی‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی پانورامیک یا سی تی اسکن برای ارزیابی دقیق ساختار استخوان فک و تعیین محل دقیق قرارگیری ایمپلنت است.

۲. برنامه‌ریزی درمان

در این مرحله برنامه‌ریزی درمانی صورت می‌گیرد و نوبت جراحی برای بیمار تعیین می‌شود. طرح درمان به بیمار ارائه می‌شود که شامل روند ایمپلنت، نوع و برند ایمپلنت، هزینه درمان، تاریخ جراحی و سایر جزئیات وابسته به شرایط بیمار است. در این مرحله، دندانپزشک با بیمار در مورد انتظارات، اهداف درمانی و گزینه‌های مختلف موجود گفتگو می‌کند و بهترین برنامه درمانی را با توجه به نیازهای خاص بیمار تعیین می‌کند.

۳. خارج کردن دندان قبلی (در صورت نیاز)

اگر هنوز دندان آسیب دیده کشیده نشده باشد، ابتدا دندان با دقت و ملایمت کشیده می‌شود تا آسیبی به استخوان و بافت‌های نرم نرسد. در این مرحله معمولاً پیوند استخوان فک انجام می‌شود و مواد پیوندی استخوان در داخل حفره خالی دندان قرار می‌گیرند. پیوند استخوان ممکن است برای افزایش حجم و چگالی استخوان فک در ناحیه‌ای که ایمپلنت قرار می‌گیرد، ضروری باشد.

۴. جراحی و کاشت ایمپلنت

پیش از شروع کار، بیمار تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی قرار می‌گیرد. در مرحله جراحی، برش کوچکی بر روی لثه ایجاد می‌شود تا متخصص به استخوان فک دسترسی پیدا کند. سپس با ایجاد سوراخ‌هایی در عمق استخوان، ایمپلنت در جای خود قرار می‌گیرد. جراحی ایمپلنت باید با دقت و ظرافت بالا انجام شود تا از آسیب به ساختارهای مجاور مانند اعصاب و عروق خونی جلوگیری شود.

۵. دوره استئواینتگراسیون (جوش خوردن با استخوان)

پس از کاشت ایمپلنت دندان حدود 2 تا 6 ماه طول می‌کشد تا استخوان جدید در اطراف پیچ به اندازه کافی رشد کند. این فرآیند به عنوان استئواینتگراسیون به معنای پیوند خوردن با استخوان شناخته می‌شود. در طی استئواینتگراسیون استخوان طبیعی فک تقویت شده و در اطراف ایمپلنت دندان رشد می‌کند و پیچ در جای خود محکم می‌شود. این فرآیند برای ایجاد یک پایه محکم و پایدار برای تاج دندان ضروری است.

۶. نصب اباتمنت

معمولاً یک اکستندر فلزی به نام اباتمنت به ایمپلنت اضافه می‌شود. این کار ممکن است در طول عمل اولیه یا طی یک عمل جزئی دوم تحت بی‌حسی موضعی انجام شود. پس از قرار دادن اباتمنت چندین هفته طول می‌کشد تا لثه‌ها بهبود یابند. اباتمنت به عنوان یک رابط بین ایمپلنت و تاج دندان عمل می‌کند و نقش مهمی در انتقال نیروهای وارده به ایمپلنت دارد.

۷. قالب‌گیری و نصب تاج دندان

در این مرحله نهایی، قالب‌گیری از دهان بیمار انجام می‌شود و تاج دندان بر اساس این قالب ساخته می‌شود. سپس تاج دندان بر روی اباتمنت نصب می‌شود تا ظاهری طبیعی و زیبا به بیمار بدهد. تاج دندان باید به گونه‌ای طراحی و ساخته شود که با دندان‌های مجاور هماهنگ باشد و به بیمار امکان جویدن، صحبت کردن و لبخند زدن به طور طبیعی را بدهد.

مزایای ایمپلنت دندان

ایمپلنت‌های دندانی دارای مزایای بسیاری هستند که آنها را به گزینه‌ای مطلوب برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته تبدیل کرده است:

استحکام و مقاومت بالاپایه‌های ایمپلنت معمولاً از جنس تیتانیوم ساخته می‌شوند و در برابر فشار بسیار مقاوم هستند. همچنین این پایه مانند ریشه دندان به استخوان فک جوش می‌خورد و استحکام بالای ایمپلنت را برای بیمار به ارمغان می‌آورد. این ویژگی به بیماران امکان می‌دهد تا بدون نگرانی از شکستن یا جابجایی دندان، به طور طبیعی غذا بخورند و صحبت کنند.
دوام طولانی‌مدتاز مزایای مهم و بزرگ ایمپلنت دندان، طول عمر بالای آن است. ایمپلنت‌های دندانی امروزه موفقیت بالای 97% بعد از 10 سال استفاده را دارا می‌باشند. در حال حاضر احتمال موفقیت ایمپلنت دندان نزدیک به ۹۸ درصد است، یعنی یکی از موفق‌ترین درمان‌ها محسوب می‌شود. با مراقبت مناسب، ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند تا آخر عمر دوام بیاورند و نیاز به تعویض مکرر را از بین ببرند.
زیبایی طبیعیدندان‌ها در زیبایی انسان نقش بسیار زیادی دارند و به عنوان ستون صورت نیز شناخته می‌شوند. روکش‌های ایمپلنت دندانی امروزه دقیقاً مثل دندان طبیعی هستند و ایمپلنت دندان با قرار گرفتن در استخوان سبب حفظ فرم صورت بیمار خواهد شد. ایمپلنت‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که با رنگ، شکل و اندازه دندان‌های طبیعی بیمار مطابقت داشته باشند و به بیمار اعتماد به نفس بیشتری در هنگام لبخند زدن و صحبت کردن بدهند.
جلوگیری از تحلیل لثه و استخوانیکی از مزایای ایمپلنت دندان که باعث می‌شود به عنوان یک سرمایه‌گذاری بر روی سلامتی نیز شناخته شود، جلوگیری از تحلیل لثه و استخوان است. ایمپلنت‌های دندانی به استخوان فک جوش می‌خورند و از تحلیل استخوان جلوگیری می‌کنند. هنگامی که دندانی از بین می‌رود، استخوان فک در آن ناحیه شروع به تحلیل رفتن می‌کند. ایمپلنت با تحریک استخوان فک، از این فرآیند جلوگیری می‌کند و به حفظ ساختار طبیعی صورت کمک می‌کند.
عدم آسیب به دندان‌های مجاوربرخلاف روش‌های سنتی مانند بریج که نیازمند تراش دندان‌های مجاور است، ایمپلنت‌ها به دندان‌های کناری آسیب نمی‌رسانند و تنها جایگزین دندان از دست رفته می‌شوند. این امر باعث حفظ سلامت دندان‌های طبیعی مجاور و جلوگیری از مشکلات احتمالی در آینده می‌شود.

عوارض احتمالی ایمپلنت دندان

علی‌رغم مزایای بسیار، ایمپلنت دندان ممکن است با برخی عوارض همراه باشد:

تحلیل بافت لثهدر برخی موارد، فرد ممکن است متوجه شود که بافت لثه در اطراف ایمپلنت شروع به تحلیل رفتن و عقب‌نشینی می‌کند. این مسئله ممکن است باعث نمایان شدن ریشه دندان مصنوعی و دندان‌های مجاور شود و خطر بروز عفونت، التهاب و درد را افزایش دهد. تحلیل بافت لثه می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونت، التهاب، یا تکنیک نامناسب جراحی باشد.
شل شدن ایمپلنت دندانمعمولاً در چند هفته اول، فیکسچر در استخوان فک جوش می‌خورد. این فرآیند برای افزایش استحکام ایمپلنت و جلوگیری از شکست آن بسیار مهم است. در غیر این صورت، ممکن است با کوچکترین فشار کل ساختار شل و به بافت نرم دهان و حتی استخوان فک آسیب جدی وارد شود. شل شدن ایمپلنت می‌تواند ناشی از عدم پیوند مناسب استخوان با ایمپلنت، عفونت، یا فشار بیش از حد به ایمپلنت باشد.
بروز بیماری پِری ایمپلنتیتپری ایمپلنتیت نوعی بیماری لثه است که باعث از بین رفتن استخوان حمایت‌کننده ایمپلنت می‌شود. معمولاً به‌دلیل التهاب مزمن ایجاد می‌شود و باعث بروز سایر عوارض خطرناک ایمپلنت دندان می‌شود. پری ایمپلنتیت می‌تواند منجر به از دست دادن ایمپلنت و نیاز به جراحی مجدد شود.

انواع ایمپلنت دندان

به طور کلی دو نوع اصلی ایمپلنت دندان وجود دارد:

ایمپلنت اندوستیال (Endosteal)این نوع ایمپلنت که رایج‌ترین نوع است، مستقیماً در استخوان فک قرار می‌گیرد. در این روش، جراح لثه را برش می‌دهد و استخوان فک زیر آن مشخص می‌شود، سپس سوراخ‌هایی در عمق استخوان ایجاد می‌شود و ایمپلنت در آن قرار می‌گیرد. ایمپلنت‌های اندوستیال برای اکثر بیماران مناسب هستند و می‌توانند برای جایگزینی یک یا چند دندان استفاده شوند.
ایمپلنت ساب پریوستال (Subperiosteal)در این روش، استخوان فک سوراخ نمی‌شود و پایه ایمپلنت روی استخوان یا بالای آن قرار می‌گیرد. این روش بیشتر برای افرادی استفاده می‌شود که استخوان فک کافی برای قرار دادن ایمپلنت اندوستیال ندارند. ایمپلنت‌های ساب پریوستال کمتر رایج هستند و بیشتر در موارد خاصی که امکان استفاده از ایمپلنت‌های اندوستیال وجود ندارد، استفاده می‌شوند.

نتیجه‌گیری

ایمپلنت دندان امروزه به عنوان یکی از بهترین روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته شناخته می‌شود. با ظاهری طبیعی، استحکام بالا و دوام طولانی‌مدت، ایمپلنت‌ها می‌توانند تا پایان عمر در کنار شما باشند. البته باید توجه داشت که موفقیت ایمپلنت به عوامل متعددی از جمله مهارت دندانپزشک، کیفیت مواد مورد استفاده، وضعیت استخوان فک و رعایت اصول بهداشتی توسط بیمار بستگی دارد.

مراحل ایمپلنت دندان ممکن است چندین ماه به طول انجامد، اما نتیجه نهایی ارزش این صبر و تحمل را خواهد داشت. با انتخاب دندانپزشک متخصص و معتبر، استفاده از برندهای با کیفیت و رعایت توصیه‌های بهداشتی پس از درمان، می‌توانید از مزایای ایمپلنت دندان برای سال‌های طولانی بهره‌مند شوید. مراقبت‌های بعد از ایمپلنت، از جمله رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک، نقش مهمی در حفظ سلامت و طول عمر ایمپلنت‌ها دارند.