اگر مواد پر کردگی دندان افتاد چه کنیم؟
وقتی پرکردگی دندان می‌افتد، یک حس ناخوشایند و حتی دردناک به همراه دارد که نباید نادیده گرفته شود. این اتفاق می‌تواند به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی جدید در زیر پرکردگی که باعث از بین رفتن استحکام دندان می‌شود، فشار جویدن که به تدریج پرکردگی را از جای خود خارج می‌کند، یا صرفاً گذشت زمان و فرسودگی طبیعی مواد پرکننده رخ دهد. از دست دادن پرکردگی، دندان شما را در برابر آسیب‌های بیشتر، پوسیدگی ثانویه و عفونت‌های باکتریایی آسیب‌پذیر می‌کند.
حفره‌ای که در دندان ایجاد می‌شود، معمولاً باعث حساسیت شدید به محرک‌های محیطی مانند سرما، گرما و شیرینی‌جات می‌گردد. این حساسیت به این دلیل است که لایه‌های محافظ دندان از بین رفته و عصب آن مستقیماً در معرض محیط دهان قرار می‌گیرد. همچنین، این حفره باز به مکانی ایده‌آل برای تجمع باکتری‌ها و ذرات غذا تبدیل می‌شود که به سرعت خطر عفونت و پوسیدگی عمیق‌تر را افزایش می‌دهد. بنابراین، اقدامات فوری و صحیح پس از افتادن پرکردگی دندان از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند از آسیب جدی و درمان‌های پرهزینه در آینده جلوگیری کند.
در ادامه، به بررسی گام‌های ضروری و حیاتی می‌پردازیم که باید بلافاصله پس از این اتفاق انجام دهید تا دندان خود را از آسیب بیشتر حفظ کرده و برای مراجعه به دندانپزشک آماده شوید. این اقدامات به شما کمک می‌کند تا درد را کنترل کرده و از سلامت دهان و دندان خود به طور موقت محافظت کنید.
قیمت ترمیم دندان در تهران (جدول هزینه)
خارج کردن پرکردگی از دهان و جلوگیری از بلعیدن آن
اگر پس از افتادن پرکردگی، تکهٔ آن را در دهان خود احساس کردید، اولین و مهم‌ترین اقدام این است که آن را با احتیاط کامل و بدون هول شدن از دهان خارج کنید.
- خارج کردن با احتیاط: با استفاده از زبان یا انگشتان تمیز، تکهٔ پرکردگی را از دهان خارج کنید. سعی کنید آن را قورت ندهید، چرا که ممکن است لبه‌های تیز آن به گلو یا دستگاه گوارش آسیب برساند.
- خطر بلعیدن: بلعیدن مواد پرکردگی، به ویژه آمالگام (که حاوی مقادیر کمی جیوه است) یا تکه‌های تیز مواد کامپوزیتی، می‌تواند در موارد بسیار نادر باعث مشکلات گوارشی یا تنفسی شود. در حالی که در بیشتر موارد این مواد به طور طبیعی و بدون هیچ آسیبی از بدن دفع می‌شوند، بهتر است از بلعیدن آن‌ها اجتناب کنید.
- نکات ایمنی: اگر به صورت ناخواسته پرکردگی را قورت دادید، نگران نباشید. معمولاً نیازی به اقدامات خاصی نیست، اما توصیه می‌شود برای اطمینان از عدم بروز علائم غیرعادی، وضعیت گوارشی خود را زیر نظر داشته باشید.
شستشوی دهان و حفره دندان برای جلوگیری از عفونت
پس از خارج کردن پرکردگی، تمیز نگه داشتن حفره خالی دندان برای جلوگیری از عفونت و تجمع باکتری‌ها ضروری است.
- شستشو با آب نمک: دهان خود را با یک محلول آب نمک ولرم (یک قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب گرم) شستشو دهید. آب نمک دارای خواص ضدعفونی‌کننده طبیعی است و به کاهش التهاب و از بین بردن باکتری‌ها کمک می‌کند. این کار به خارج شدن باقی‌مانده‌های غذا و میکروب‌ها از حفره کمک کرده و احتمال عفونت را کاهش می‌دهد.
- تمیز کردن ملایم: پس از هر وعدهٔ غذایی، با استفاده از یک مسواک نرم و نخ دندان، به آرامی و با احتیاط محل حفره را تمیز کنید. این کار به حداقل رساندن تجمع باکتری‌ها و کاهش حساسیت دندان کمک می‌کند. مهم است که از فشار زیاد به دندان آسیب‌دیده خودداری کنید تا از آسیب بیشتر به ساختار باقی‌مانده دندان جلوگیری شود.
- جلوگیری از تحریک: از استفادهٔ شدید و خشن از مسواک یا نخ دندان روی دندان آسیب‌دیده خودداری کنید و به جای آن، محل را با حرکات آرام و ملایم پاکیزه نگه دارید.
مدیریت درد و حساسیت دندان پس از افتادن پرکردگی
افتادن پرکردگی باعث می‌شود که لایهٔ عاج دندان در معرض هوا و مواد غذایی قرار گیرد که می‌تواند منجر به درد یا حساسیت لحظه‌ای شود. این درد ممکن است به صورت تیر کشیدن ناگهانی در مواجهه با سرما و گرما یا یک درد مبهم و مداوم بروز کند.
- استفاده از مسکن: برای تسکین درد موقت، می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید. این داروها با کاهش التهاب یا مسدود کردن سیگنال‌های درد به مغز، به شما کمک می‌کنند تا زمان مراجعه به دندانپزشک، وضعیت خود را مدیریت کنید.
- کمپرس سرد: قرار دادن یک کمپرس سرد خارجی (مانند یک بستهٔ یخ که در یک حوله پیچیده شده است) روی گونهٔ ناحیهٔ آسیب‌دیده، می‌تواند به کاهش درد و تورم احتمالی کمک کند. سرمای کمپرس، عصب‌های تحریک‌شده را بی‌حس کرده و احساس ناراحتی را کمتر می‌کند.
- خمیردندان مخصوص: استفاده از خمیردندان‌های مخصوص دندان‌های حساس نیز می‌تواند با مسدود کردن توبول‌های کوچک روی سطح دندان، به کاهش ناراحتی و حساسیت کمک کند.
استفاده از پرکننده‌های موقت خانگی برای محافظت از دندان
اگر بلافاصله امکان مراجعه به دندانپزشک را ندارید، استفاده از یک پرکنندهٔ موقت می‌تواند راه‌حل خوبی برای محافظت از دندان و جلوگیری از درد بیشتر باشد.
- کیت‌های پرکنندهٔ موقت: این کیت‌ها که به راحتی در داروخانه‌ها قابل تهیه هستند، شامل موادی مانند چسب‌های مومی دندانپزشکی یا خمیرهای مخصوص پرکننده هستند.
- نحوهٔ استفاده: ابتدا حفره را با پنبه خشک کنید تا هیچ رطوبتی در آن نباشد. سپس مقداری از پرکننده را به شکل یک توپ کوچک درآورده و با فشار ملایم و یکنواخت در حفرهٔ خالی قرار دهید. این کار از ورود غذا و باکتری‌ها به داخل حفره جلوگیری می‌کند.
- مزایای پرکنندهٔ موقت: این پرکننده‌ها می‌توانند تا چند روز یا یک هفته از دندان شما محافظت کنند و به شما زمان می‌دهند تا با دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید. با این حال، به یاد داشته باشید که این یک راه‌حل موقتی است و به هیچ وجه جایگزین پرکردگی اصلی نیست.
پرهیز از جویدن با دندان خالی و اقدامات احتیاطی در غذا خوردن
تا زمانی که دندان شما به طور کامل توسط دندانپزشک ترمیم نشده است، باید در هنگام غذا خوردن نهایت دقت را به کار ببرید تا به ساختار دندان آسیب بیشتری وارد نشود.
- پرهیز از غذاهای خاص: از خوردن غذاهای سفت و شکننده (مانند مغزها، آبنبات‌های سخت)، چسبناک (مانند کارامل یا آدامس) و غذاهای بسیار سرد یا گرم خودداری کنید، زیرا می‌توانند فشار زیادی به دندان آسیب‌دیده وارد کرده و باعث شکستگی یا درد شدید شوند.
- جویدن در سمت مقابل: برای جلوگیری از فشار مستقیم به دندان خالی، ترجیحاً غذا را در سمت دیگر دهان بجوید. این اقدام از هرگونه فشار ناخواسته به دیواره‌های نازک و باقی‌مانده دندان جلوگیری می‌کند و خطر شکستگی آن را به حداقل می‌رساند.
| اقدامات مجاز | اقدامات ممنوع |
|---|---|
| شستشوی دهان با آب نمک ولرم | جویدن غذاهای سفت و چسبناک |
| استفاده از مسواک نرم و نخ دندان با احتیاط | استفاده از دندان خالی برای جویدن |
| مصرف مسکن‌های بدون نسخه | مصرف نوشیدنی‌های بسیار سرد یا گرم |
| استفاده از پرکنندهٔ موقت برای حفاظت | نادیده گرفتن درد و حساسیت دندان |
زمان مناسب برای مراجعه به دندانپزشک و اهمیت ترمیم به موقع
مهم‌ترین گام در مدیریت افتادن پرکردگی، مراجعهٔ فوری و بدون معطلی به دندانپزشک است.
- تعیین وقت اضطراری: سعی کنید در اولین فرصت با دندانپزشک خود تماس بگیرید و وقت اضطراری برای ترمیم یا جایگزینی پرکردگی تعیین کنید. حتی اگر درد ندارید، حفرهٔ باز، دندان شما را در معرض آسیب جدی قرار داده است.
- جلوگیری از پوسیدگی: درمان به موقع حفرهٔ خالی از پیشرفت پوسیدگی و آسیب بیشتر به ساختار دندان جلوگیری می‌کند. هرچه زمان بیشتری بگذرد، پوسیدگی می‌تواند به لایه‌های عمیق‌تر دندان نفوذ کند و شرایط را وخیم‌تر سازد.
- پیشگیری از عصب‌کشی: نادیده گرفتن حفره می‌تواند به عفونت عمیق عصب دندان و در نهایت نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر مانند عصب‌کشی (درمان ریشه) یا حتی در بدترین حالت، کشیدن کامل دندان منجر شود. دندانپزشک با ارزیابی دقیق، بهترین راه‌حل را برای ترمیم دندان شما انتخاب خواهد کرد که ممکن است شامل پرکردگی جدید یا در صورت نیاز، روکش باشد.
نکات نهایی برای مدیریت افتادن پرکردگی دندان
از دست دادن یک پرکردگی دندان نیازمند توجه فوری و اقدامات صحیح است. در حالی که راهکارهای موقتی مانند استفاده از پرکننده‌های خانگی می‌توانند به شما کمک کنند، هیچ‌کدام جایگزین درمان حرفه‌ای و اصولی دندانپزشک نیستند. کنترل درد و حساسیت، تمیز نگه داشتن حفره و جلوگیری از فشار اضافی بر روی دندان از مهم‌ترین کارهایی است که باید انجام دهید. برای اطمینان از سلامت دندان و جلوگیری از مشکلات آتی، سریعاً برای ترمیم مجدد وقت دندانپزشکی بگیرید. سلامت دهان و دندان شما، سرمایه ارزشمندی است که نیاز به مراقبت مداوم و تخصصی دارد.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
