آیا عصب کشی دندان عوارض جانبی دارد؟

3 هفته پیشآخرین بروزرسانی: ۱۴۰۴-۰۵-۰۲

0 زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه

در این مقاله شما خواهید خواند

عوارض جانبی عصب‌کشی دندان

عصب‌کشی دندان (درمان ریشه یا اندودانتیکس) یک روش درمانی بسیار موفق و ضروری برای نجات دندان‌هایی است که پالپ (عصب و عروق خونی) آن‌ها دچار عفونت یا التهاب غیرقابل‌برگشت شده است. این درمان از کشیدن دندان جلوگیری کرده و به حفظ ساختار طبیعی دهان کمک می‌کند. با این حال، مانند هر مداخله پزشکی دیگری، عصب‌کشی نیز می‌تواند با مجموعه‌ای از عوارض جانبی همراه باشد. خوشبختانه، اکثر این عوارض خفیف، موقتی و قابل کنترل هستند و با انتخاب یک دندان‌پزشک ماهر و رعایت دقیق مراقبت‌های پس از درمان، می‌توان احتمال وقوع آن‌ها را به حداقل رساند.

قیمت عصب کشی دندان در تهران (جدول هزینه)

عوارض شایع و کوتاه‌مدت

این عوارض معمولاً بلافاصله پس از درمان رخ می‌دهند و طی چند روز تا چند هفته برطرف می‌شوند.

درد، حساسیت و تورم

علت: پس از درمان، بافت‌های اطراف ریشه دندان (لیگامان پریودنتال) به دلیل استفاده از ابزارهای دندان‌پزشکی و پاک‌سازی کانال‌ها، دچار التهاب جزئی می‌شوند. این التهاب طبیعی است و باعث ایجاد درد خفیف تا متوسط، به‌ویژه هنگام جویدن یا فشار آوردن روی دندان، می‌شود. تورم خفیف در لثه اطراف دندان نیز ممکن است مشاهده شود. مدیریت: این درد معمولاً با مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن به‌خوبی کنترل می‌شود و طی چند روز به‌تدریج کاهش می‌یابد.

حساسیت به سرما و گرما

گرچه عصب دندان برداشته شده، اما حساسیت کوتاه‌مدت ممکن است به دلیل التهاب بافت‌های اطراف ریشه همچنان وجود داشته باشد. این بافت‌ها دارای پایانه‌های عصبی هستند که به تغییرات دمایی واکنش نشان می‌دهند. این نوع حساسیت با حساسیت ناشی از پوسیدگی متفاوت است و با فروکش کردن التهاب، از بین می‌رود.

عفونت و عفونت مجدد

علت: در موارد نادر، ممکن است درمان اولیه موفقیت‌آمیز نباشد. دلایل این امر عبارت‌اند از:

کانال‌های فرعی یا پنهان: برخی دندان‌ها دارای آناتومی پیچیده‌ای هستند و ممکن است یک کانال بسیار باریک یا فرعی از دید دندان‌پزشک پنهان بماند و پاک‌سازی نشود.
ترک در ریشه: وجود ترک‌های عمودی در ریشه دندان می‌تواند مسیری برای نفوذ مجدد باکتری‌ها فراهم کند.
نشت از پرکردگی یا روکش: اگر پرکردگی موقت یا روکش دائمی به‌درستی روی دندان قرار نگیرد، باکتری‌های بزاق می‌توانند به داخل کانال‌های مهروموم‌شده نفوذ کرده و باعث عفونت مجدد شوند. درمان: در این شرایط، نیاز به درمان مجدد ریشه (Retreatment)، مصرف آنتی‌بیوتیک، یا در موارد شدید، جراحی اپیکواکتومی (حذف نوک ریشه) خواهد بود.

تغییر رنگ دندان

علت: دندان پس از حذف پالپ، منبع تغذیه و آب‌رسانی داخلی خود را از دست می‌دهد. همچنین، تجزیه سلول‌های خونی باقی‌مانده در لوله‌های عاجی (توبول‌های دنتینال) می‌تواند باعث آزاد شدن ترکیبات آهن‌دار شود که به‌مرور زمان رنگ دندان را به سمت خاکستری یا تیره تغییر می‌دهد. این پدیده در دندان‌های جلویی بیشتر به چشم می‌آید. راه حل: برای رفع این مشکل زیبایی، می‌توان از روش‌هایی مانند بلیچینگ داخلی (سفید کردن از داخل)، ونیر کامپوزیت یا لمینت سرامیکی استفاده کرد.

خونریزی خفیف

مقدار کمی خونریزی از لثه اطراف دندان، به‌خصوص در محل تزریق بی‌حسی یا قرارگیری کلمپ (گیره) دندان‌پزشکی، طبیعی است و معمولاً با فشار دادن یک گاز استریل تمیز برای چند دقیقه متوقف می‌شود.

عوارض ساختاری و بلندمدت

این عوارض ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از درمان خود را نشان دهند.

شکنندگی و ترک خوردن دندان

علت: دندان عصب‌کشی‌شده به دو دلیل شکننده‌تر است: اول اینکه با حذف پالپ، رطوبت داخلی خود را از دست داده و خشک‌تر می‌شود. دوم اینکه برای دسترسی به کانال‌ها، بخش قابل توجهی از ساختار تاج دندان برداشته می‌شود که آن را تضعیف می‌کند. اهمیت روکش: به همین دلیل، قرار دادن روکش (Crown) پس از عصب‌کشی، به‌ویژه برای دندان‌های خلفی (آسیاب) که فشار جویدن زیادی را تحمل می‌کنند، امری حیاتی است. روکش مانند یک کلاه ایمنی عمل کرده و از دندان در برابر شکستگی محافظت می‌کند.

عدم حذف کامل عفونت

سیستم کانال ریشه بسیار پیچیده و شبکه‌ای است. گاهی باکتری‌ها در کانال‌های جانبی بسیار ریز (Accessory Canals) یا نواحی تنگ (Isthmuses) پنهان می‌شوند که دسترسی به آن‌ها با ابزارهای استاندارد دشوار است. این عفونت باقی‌مانده می‌تواند به‌صورت یک التهاب مزمن و خفیف باقی بماند.

عوارض نادر اما جدی

این موارد به‌ندرت رخ می‌دهند اما نیازمند توجه فوری پزشکی هستند.

احتقان و مشکلات سینوسی

علت: ریشه‌های دندان‌های آسیاب فک بالا در نزدیکی یا حتی داخل حفره سینوس ماگزیلاری قرار دارند. در حین درمان، ممکن است ابزارها یا مواد پرکننده کانال به‌طور تصادفی از نوک ریشه عبور کرده و وارد فضای سینوس شوند. این امر می‌تواند منجر به التهاب سینوس (سینوزیت) شود. علائم: علائم آن شامل درد و فشار در زیر چشم، سردرد، گرفتگی بینی و ترشحات بینی در سمت دندان درمان‌شده است.

آسیب عصبی (پارستزی)

علت: اگر نوک ریشه دندان (به‌ویژه در فک پایین) به عصب‌های اصلی صورت مانند عصب آلوئولار تحتانی نزدیک باشد، احتمال آسیب به این عصب در اثر عبور ابزار یا مواد پرکننده وجود دارد. علائم: این آسیب می‌تواند منجر به بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن یا احساس گزگز در لب، چانه یا لثه شود. این عارضه که پارستزی نام دارد، اغلب موقتی است اما در موارد بسیار نادر می‌تواند دائمی باشد.

تحلیل استخوان (Bone Resorption)

اگر عفونت مزمن در اطراف نوک ریشه به‌طور کامل از بین نرود، التهاب مداوم می‌تواند باعث تحلیل رفتن استخوان فک در آن ناحیه شود. این وضعیت در تصاویر رادیوگرافی به‌صورت یک ناحیه تیره در اطراف ریشه دیده می‌شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند حمایت دندان را تضعیف کند.

پیشگیری، مراقبت و توصیه‌های کلیدی

انتخاب متخصص: برای دندان‌های با آناتومی پیچیده یا درمان‌های مجدد، مراجعه به یک متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) که از تجهیزات پیشرفته‌تری مانند میکروسکوپ و تصویربرداری سه‌بعدی (CBCT) استفاده می‌کند، شانس موفقیت را به شدت افزایش می‌دهد.
روکش محافظ: حتماً پس از اتمام عصب‌کشی، در مورد لزوم و زمان مناسب برای قرار دادن روکش با دندان‌پزشک خود مشورت کنید و آن را به تعویق نیندازید.
بهداشت دقیق: رعایت بهداشت دهان و دندان، از جمله مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به‌طور منظم، برای جلوگیری از پوسیدگی جدید در اطراف دندان درمان‌شده و حفظ سلامت لثه‌ها ضروری است.
مراجعه فوری: در صورت مشاهده هر یک از علائم هشداردهنده زیر، فوراً با دندان‌پزشک خود تماس بگیرید:
- درد شدید یا دردی که پس از چند روز بدتر می‌شود.
- تورمی که به خارج از ناحیه دهان (مانند صورت و گردن) گسترش می‌یابد.
- ایجاد جوش چرکی (آبسه) روی لثه.
- احساس ناهمواری در بایت (نحوه قرارگیری دندان‌ها روی هم) پس از فروکش کردن بی‌حسی.
- علائم واکنش آلرژیک به داروهای تجویز شده.

نتیجه‌گیری

عصب‌کشی دندان با تکنیک‌های مدرن، یک درمان بسیار ایمن با درصد موفقیت بالا (بیش از ۹۵٪) است. آگاهی از عوارض جانبی احتمالی به شما کمک می‌کند تا با دیدی واقع‌بینانه وارد فرآیند درمان شوید و با مراقبت صحیح و پیگیری‌های منظم، از نتایج موفقیت‌آمیز و طولانی‌مدت آن برای حفظ دندان ارزشمند خود بهره‌مند شوید.