آیا ارتودنسی برای کودکان مناسب است؟
آیا ارتودنسی برای کودکان مناسب است؟
بله، ارتودنسی برای کودکان نه تنها مناسب بلکه یک سرمایه‌گذاری حیاتی برای سلامت بلندمدت آنها و بسیار توصیه شده است. متخصصان ارتودنسی معتقدند که درمان ارتودنسی در سنین کودکی به دلیل انعطاف‌پذیری فک و دندان‌ها، مزایای فراوانی نسبت به درمان در بزرگسالی دارد.
قیمت ارتودنسی در تهران (جدول هزینه)
بهترین سن برای شروع ارتودنسی کودکان
توصیه‌های متخصصان
آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا توصیه می‌کند که کودکان در سن ۷ سالگی برای اولین مشاوره ارتودنسی مراجعه کنند. در این سن، اولین دندان‌های آسیاب دائمی رویش کرده‌اند و متخصص می‌تواند وضعیت اولیه فک و نحوه روی هم قرار گرفتن دندان‌ها (بایت) را به خوبی ارزیابی کند. بهترین سن برای شروع درمان فعال ارتودنسی معمولاً بین ۸ تا ۹ سالگی است. با این حال، دوره سنی ۱۰ تا ۱۴ سالگی نیز یک “پنجره طلایی” محسوب می‌شود، زیرا همزمان با جهش رشد کودک، می‌توان از این رشد طبیعی برای هدایت فک‌ها و دندان‌ها به بهترین شکل ممکن استفاده کرد.
دلایل انتخاب این سن
در سن ۷ سالگی، کودکان ترکیبی از دندان‌های شیری و دائمی دارند. این وضعیت به متخصص ارتودنسی اجازه می‌دهد تا مشکلات بالقوه‌ای مانند کمبود فضا، الگوهای رشد نامناسب فک، یا عادات مضر (مانند مکیدن انگشت) را قبل از اینکه پیچیده‌تر شوند، شناسایی کند. تشخیص زودهنگام به معنای آغاز درمان پیشگیرانه و ساده‌تر است.
مزایای ارتودنسی زودهنگام در کودکان
مزایای سلامتی
- بهبود سلامت دهان و دندان: دندان‌های مرتب و هماهنگ، راحت‌تر تمیز می‌شوند. این امر خطر پوسیدگی، بیماری‌های لثه و بوی بد دهان را به شدت کاهش می‌دهد. همچنین، دندان‌هایی که به درستی روی هم قرار می‌گیرند، کمتر دچار سایش غیرطبیعی یا شکستگی و لب‌پریدگی می‌شوند.
- هدایت رشد فک: فک کودکان هنوز در حال رشد و نرم است. متخصص ارتودنسی می‌تواند با استفاده از ابزارهای خاصی مانند “پالاتال اکسپندر” (وسیع‌کننده کام) برای رفع تنگی فک بالا، یا دستگاه‌های فانکشنال برای اصلاح جلو یا عقب بودن فک پایین، رشد فک را به مسیری صحیح هدایت کند.
- پیشگیری از مشکلات آینده: درمان زودهنگام می‌تواند از نیاز به روش‌های درمانی تهاجمی‌تر مانند کشیدن دندان‌های دائمی به دلیل شلوغی شدید یا حتی جراحی فک در بزرگسالی جلوگیری کند.
مزایای روانی و اجتماعی
- افزایش اعتماد به نفس: ظاهر دندان‌ها تأثیر مستقیمی بر لبخند و چهره کودک دارد. کودکانی که به دلیل مشکلات دندانی مورد تمسخر قرار می‌گیرند، ممکن است در مدرسه و روابط اجتماعی خود دچار کمرویی شوند و از لبخند زدن یا صحبت کردن در جمع خودداری کنند. اصلاح طرح لبخند، اعتماد به نفس را به کودک بازمی‌گرداند.
مزایای اقتصادی
- کاهش هزینه: درمان‌های پیشگیرانه و کوتاه‌مدت در کودکی، اغلب هزینه کمتری نسبت به درمان‌های پیچیده و طولانی‌مدت در بزرگسالی دارند. جلوگیری از نیاز به جراحی فک به تنهایی یک صرفه‌جویی عظیم در هزینه‌هاست.
- کاهش دوره درمان: از آنجایی که در کودکی از پتانسیل رشد طبیعی بدن استفاده می‌شود، مشکلات سریع‌تر و با ثبات بیشتری برطرف می‌شوند و کل دوره درمان کوتاه‌تر خواهد بود.
علائم نیاز کودک به ارتودنسی
علائم قابل مشاهده توسط والدین
- باز ماندن لب‌ها و تنفس دهانی: اگر کودک اغلب از طریق دهان نفس می‌کشد، این امر می‌تواند بر رشد صورت و فک تأثیر منفی گذاشته و منجر به ایجاد چهره‌ای کشیده و کمانی شدن دندان‌ها شود.
- استفاده از عضلات چانه: اگر کودک برای بستن لب‌ها به عضلات چانه خود فشار می‌آورد، این می‌تواند نشانه عدم هماهنگی فک‌ها باشد.
- دندان‌های بیرون‌زده: این وضعیت نه تنها بر زیبایی تأثیر دارد، بلکه دندان‌ها را در معرض خطر شکستگی در اثر ضربه قرار می‌دهد.
- عادات نامناسب: مکیدن طولانی‌مدت انگشت یا پستانک می‌تواند باعث ایجاد “اپن بایت” (فاصله بین دندان‌های جلو هنگام بستن دهان) یا تنگی فک بالا شود.
مشکلات دندانی و فکی
- ناهماهنگی و شلوغی دندان‌ها: این مشکل نشان‌دهنده عدم تطابق بین اندازه دندان‌ها و اندازه فک است و تمیز کردن دندان‌ها را دشوار می‌کند.
- مشکلات فکی: مانند “کراس بایت” (زمانی که دندان‌های بالا به جای بیرون، داخل دندان‌های پایین قرار می‌گیرند) یا جلو و عقب بودن فک‌ها که بر جویدن و ظاهر چهره تأثیر می‌گذارد.
انواع درمان ارتودنسی در کودکان
- ارتودنسی متحرک: این دستگاه‌ها که توسط کودک قابل برداشتن و گذاشتن هستند، معمولاً در فاز اول درمان برای اصلاح مشکلات فکی یا ایجاد فضا استفاده می‌شوند.
- ارتودنسی ثابت و نیمه‌ثابت: این روش که شامل براکت‌ها و سیم‌های فلزی یا سرامیکی است، پس از رویش اکثر دندان‌های دائمی برای مرتب‌سازی دقیق دندان‌ها به کار می‌رود.
مراحل درمان
درمان ارتودنسی کودکان معمولاً شامل سه مرحله است:
- درمان زودهنگام پیشگیرانه (فاز اول – ۶ تا ۱۲ سالگی): تمرکز این مرحله بر اصلاح مشکلات اسکلتی و فکی (مانند کراس بایت) و مدیریت فضا برای رویش دندان‌های دائمی است.
- مرحله نظارت بر رویش دندان‌ها: پس از فاز اول، یک دوره استراحت و نظارت وجود دارد تا دندان‌های دائمی باقیمانده رویش کنند.
- درمان جامع (فاز دوم – معمولاً ۱۸ تا ۲۴ ماه): این مرحله که اغلب در نوجوانی انجام می‌شود، شامل استفاده از بریس‌های ثابت برای ردیف کردن کامل و دقیق تمام دندان‌های دائمی است.
اهمیت درمان زودهنگام
- جلوگیری از جراحی: بزرگترین مزیت ارتودنسی زودهنگام، توانایی اصلاح ناهنجاری‌های فکی با هدایت رشد است. کاری که در بزرگسالی تنها با جراحی پیچیده فک (ارتوگناتیک) امکان‌پذیر است.
- کنترل رشد و تکامل: متخصص ارتودنسی با رشد طبیعی بدن کودک “همکاری” می‌کند. این رویکرد نتایج باثبات‌تر و هماهنگ‌تری را به همراه دارد، زیرا به جای مقابله با یک مشکل تثبیت‌شده، از ابتدا مسیر رشد را اصلاح می‌کند.
نتیجه‌گیری
ارتودنسی برای کودکان یک اقدام درمانی مفید و بسیار توصیه شده است. آمارها نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از کودکان به نوعی از درمان ارتودنسی سود می‌برند. با انجام ارتودنسی زودهنگام در سنین مناسب، می‌توان از بروز ناهنجاری‌های پیچیده دندانی و فکی در بزرگسالی جلوگیری کرد و سلامت، زیبایی و اعتماد به نفس را برای تمام عمر به کودک هدیه داد. والدین باید اولین ویزیت ارتودنسی را نه به عنوان یک تعهد قطعی برای درمان، بلکه به عنوان یک گام اطلاعاتی مهم برای تضمین آینده سالم کودک خود در نظر بگیرند.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
