علت سرگیجه ناگهانی و سیاهی رفتن چشم
سرگیجه و سیاهی چشم، دو نشانه پزشکی هستند که بسیاری از ما ممکن است با آنها مواجه شده باشیم. سرگیجه، حس عدم تعادل و چرخش دور دنیا یا چرخش خود فرد می‌باشد و ممکن است باعث افتادن یا ناتوانی در راه رفتن شود. این حالت می‌تواند نتیجه‌ی مشکلاتی در گوش داخلی، مشکلات نورولوژیک یا عوارض دیگر باشد.
سیاهی چشم از طرفی، به حس عدم دید موقت یا تار شدن دید اشاره دارد. این مشکل ممکن است نتیجه فشار خون پایین، کمبود اکسیژن در مغز یا واکنش‌های چشمی باشد.
هر دوی این نشانه‌ها ممکن است ناشی از دلایل مختلفی باشند و ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل ساده یا یک وضعیت پزشکی جدی‌تر باشند. در این مقاله، ما به بررسی علل، تشخیص و راه‌های مقابله با این مشکلات خواهیم پرداخت.
علت‌های سرگیجه ناگهانی
سرگیجه ناگهانی می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از این علت‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- اختلالات گوش داخلی: بسیاری از موارد سرگیجه به اختلالات مربوط به گوش داخلی برمی‌گردد. به عنوان مثال، التهاب گوش داخلی یا نورونیت ویرال می‌تواند سبب سرگیجه شود.
- سرگیجه موقعیتی حاد (BPPV): یک اختلال متداول که به دلیل جابجایی کریستال‌های کلسیم در قنات‌های شنوایی گوش داخلی اتفاق می‌افتد.
- منیر بیماری: التهاب ناشی از مایع اضافی در گوش داخلی که سرگیجه شدید همراه با کاهش شنوایی و وزوز گوش را ایجاد می‌کند.
- اختلال وستیبولار: که نتیجه یک ویروس است و ممکن است سرگیجه شدیدی ایجاد کند.
- میگرن: برخی افراد ممکن است سرگیجه را به عنوان یک نشانه از حملات میگرن تجربه کنند.
- اختلالات قلبی و عروقی: کاهش ناگهانی فشار خون یا آریتمی قلبی می‌تواند سبب سرگیجه شود.
- اختلالات نورولوژیک: مانند ام اس، آسیب‌های مغزی یا گلیوم‌ها می‌توانند سرگیجه ایجاد کنند.
- ادویه‌ها و داروها: برخی از داروها ممکن است سرگیجه را به عنوان یک عارضه جانبی داشته باشند.
- آسیب‌ها: ضربه به سر یا سایر آسیب‌های جسمی می‌تواند به سرگیجه منجر شود.
- اختلالات متابولیک و عروقی: مانند هیپوگلیسمی، کمبود ویتامین B12 یا آنمی.
این فقط بخشی از علل ممکن سرگیجه است و در صورت تجربه‌ی سرگیجه ناگهانی، مراجعه به یک پزشک جهت تشخیص دقیق الزامی است.
علت‌های سرگیجه ناگهانی در زنان
سرگیجه ناگهانی در زنان می‌تواند به دلایل خاصی اتفاق بیافتد که برخی از آنها خاص به زنان است. در زیر به برخی از این علت‌ها اشاره شده است:
- تغییرات هورمونی: طی چرخه‌های ماهیانه، حاملگی، زایمان، یا یائسگی، تغییرات هورمونی ممکن است بر خصوصیات عروق خونی تأثیر گذارده و منجر به سرگیجه شود.
- آنمی: به‌ویژه در دوران قاعدگی زمانی که با از دست دادن خون بیش از حد روبرو هستند، زنان ممکن است به آنمی مبتلا شوند که یکی از نشانه‌های آن سرگیجه است.
- فشار خون پایین: در طول حاملگی، گسترش سریع وریدهای خونی ممکن است منجر به کاهش فشار خون و در نتیجه سرگیجه شود.
- اختلالات تیروئید: بیماری‌های تیروئید مثل هیپوتیروئیدی ممکن است در زنان سبب سرگیجه شود.
- اختلالات وستیبولار: به‌ویژه پس از زایمان، تغییرات هورمونی می‌تواند بر وضعیت وستیبولار تأثیر بگذارد.
- داروها: برخی از داروهایی که برای درمان مشکلات ژنکولوژیک یا دوران یائسگی مصرف می‌شوند، ممکن است سرگیجه را به عنوان یک عارضه جانبی داشته باشند.
- استرس و اضطراب: استرس‌های روانی و فیزیکی مرتبط با زندگی زنان، از جمله استرس مرتبط با نقش‌های چندگانه، می‌تواند منجر به اضطراب شود که یکی از علائم آن سرگیجه است.
- کمبود مواد معدنی: کمبود مواد معدنی مانند منیزیم در برخی زنان می‌تواند منجر به تشنج‌های عضلانی و سرگیجه شود.
این فهرست فقط برخی از علل سرگیجه در زنان را نشان می‌دهد. همواره در صورت تجربه سرگیجه، مراجعه به پزشک و دریافت مشاوره پزشکی الزامی است.
چه چیزی باعث سیاهی رفتن چشم میشود؟
سیاهی رفتن چشم، که معمولاً به همراه یک احساس ضعف ایجاد میشود و ممکن است به سرگیجه منجر شود، می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد. در زیر به برخی از این دلایل اشاره شده است:
- فشار خون پایین: وقتی به سرعت از حالت نشسته یا درازکش به حالت ایستاده بروید، فشار خون می‌تواند موقتاً کاهش یابد، که به آن “هیپوتانسیون ارتواستاتیک” می‌گویند.
- کمبود خون یا آنمی: وقتی تعداد گلبول‌های قرمز در خون کافی نیست، مغز به اندازه کافی اکسیژن دریافت نمی‌کند.
- کمبود قند خون یا هیپوگلیسمی: کمبود گلوکز – که منبع اصلی انرژی برای مغز است – می‌تواند به سیاهی رفتن چشم و حتی غش کردن منجر شود.
- آسیب به گردن: آسیب به برخی از شریان‌های گردن می‌تواند منجر به کاهش جریان خون به مغز شود.
- واکنش به داروها: برخی داروها، به‌ویژه آنهایی که فشار خون را تنظیم می‌کنند، می‌توانند سیاهی رفتن چشم را به عنوان یک عارضه جانبی داشته باشند.
- تشنج‌ها: در برخی موارد، سیاهی رفتن چشم ممکن است قبل از یک تشنج رخ دهد.
- اختلالات قلبی: اختلالاتی که باعث کاهش جریان خون به مغز می‌شوند می‌توانند منجر به سیاهی رفتن چشم شوند.
همچنین، استرس، تحریکات نوری، فعالیت فیزیکی شدید یا اضافی و برخی مسائل نورولوژیک ممکن است نیز باعث سیاهی رفتن چشم شوند. در هر صورت، وقتی با این موارد مواجه می‌شوید، مراجعه به یک پزشک برای تشخیص دقیق و درمان الزامی است.
چرا چشمانم ناگهان سیاه میشود؟
سیاه شدن ناگهانی چشمان می‌تواند ناشی از چندین علت باشد. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که به مدت کوتاهی جریان خون به مغز کاهش یابد. یکی از دلایل رایج آن هیپوتانسیون ارتواستاتیک است، که زمانی اتفاق می‌افتد که شما به سرعت از حالت نشسته یا درازکش به حالت ایستاده می‌روید و فشار خون شما به طور موقت کاهش می‌یابد.
هیپوگلیسمی یا کمبود گلوکز در خون – منبع اصلی انرژی برای مغز – نیز می‌تواند منجر به این وضعیت شود. داروهای خاصی نیز می‌توانند باعث سیاه شدن چشمان شوند، به‌خصوص اگر آنها تأثیری بر فشار خون داشته باشند.
اختلالات قلبی چون آریتمی‌ها نیز می‌توانند جریان خون به مغز را مختل کنند. در نهایت، اختلالاتی مانند آسیب‌های گردن یا واکنش‌های فیزیولوژیک به استرس و اضطراب می‌توانند به سیاه شدن چشم منجر شوند. اگر با این مشکل مواجه شدید، توصیه میشود با یک پزشک مشورت کنید تا علت دقیق آن شناسایی شود.
راه‌های پیشگیری و درمان سرگیجه و سیاه رفتن چشم
پیشگیری و درمان سرگیجه و سیاه رفتن چشم به تشخیص دقیق علت این مشکلات بستگی دارد. ولی در زیر برخی از روش‌های عمومی و توصیه‌های مفید آورده شده‌اند:
پیشگیری
- تغییر وضعیت به آرامی: زمانی که می‌خواهید از حالت نشسته یا درازکش به ایستاده بروید، به آرامی و تدریجی تغییر وضعیت دهید.
- مصرف مایعات: مصرف کافی آب و مایعات می‌تواند به جلوگیری از کاهش فشار خون کمک کند.
- تنظیم دیابت: اگر مبتلا به دیابت هستید، نگه‌داشتن قند خون در محدوده مطلوب می‌تواند سرگیجه و سیاهی چشم ناشی از هیپوگلیسمی را پیشگیری کند.
- محدود کردن الکل و کافئین: مصرف زیاد الکل و کافئین می‌تواند تأثیر منفی بر فشار خون داشته باشد.
- مراقبت از گردن: جلوگیری از انجام حرکات ناگهانی با گردن و تقویت عضلات گردن می‌تواند به پیشگیری از سرگیجه کمک کند.
درمان
- داروها: برخی داروها بسته به علت مشکل می‌توانند در کاهش یا درمان سرگیجه و سیاهی چشم موثر باشند.
- فیزیوتراپی: در برخی موارد، به ویژه زمانی که سرگیجه به دلیل مشکلات وستیبولار یا توازنی است، فیزیوتراپی ممکن است مفید باشد.
- رژیم غذایی: مصرف رژیم کم‌نمک ممکن است برای افرادی که مبتلا به سرگیجه ناشی از منیر (یک اختلال گوش‌میانی) هستند مفید باشد.
- جلسات مشاوره: اگر سرگیجه یا سیاهی چشم به دلیل استرس یا اضطراب است، کمک از یک مشاور خوب و با تجربه می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- تمرینات تعادلی: تمریناتی که توازن و هماهنگی را بهبود بخشند، ممکن است در کاهش سرگیجه مفید باشند.
- مراجعه به پزشک: در مواردی که سرگیجه و سیاهی چشم مکرر یا شدید است، باید به سرعت با پزشک مشورت کرد.
در هر صورت، همیشه بهتر است در مواجهه با هرگونه مشکل بهداشتی، از جمله سرگیجه و سیاهی چشم، با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید تا بهترین راه‌حل و درمان مناسب را پیدا کنید.
پیشگیری از سرگیجه با تغییرات در سبک زندگی
پیشگیری از سرگیجه با تغییرات در سبک زندگی می‌تواند راهکاری مؤثر و بدون اثرات جانبی باشد. در اینجا چند توصیه کلیدی برای پیشگیری از سرگیجه با توجه به تغییرات در سبک زندگی آورده شده‌است:
رژیم غذایی مناسب
- مصرف منظم و معتدل ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به جلوگیری از سرگیجه کمک کند. به ویژه ویتامین B6 که می‌تواند مفید باشد.
- کاهش مصرف نمک ممکن است در برخی موارد برای سرگیجه مفید باشد.
- جلوگیری از الکل، کافئین، و تنباکو.
وزن مناسب
حفظ یک وزن سالم به بهبود گردش خون کمک می‌کند و از آنجایی که گردش خون نقش مهمی در تأمین اکسیژن و مواد مغذی به مغز دارد، می‌تواند به جلوگیری از سرگیجه کمک کند.
تمرینات
- تمرینات تنفس عمیق و یوگا می‌تواند به کاهش استرس و افزایش گردش خون کمک کند.
- تمرینات تعادلی مانند تمرینات تای چی به بهبود توازن و کاهش سرگیجه می‌تواند کمک کند.
کاهش استرس
مدیتیشن، مشاوره، و روش‌های دیگر مدیریت استرس می‌تواند به کاهش موارد سرگیجه ناشی از اضطراب و استرس کمک کند.
کنترل فشار خون
بیشتر بخوانید:
آیا پارگی پرده گوش ترمیم میشود؟
مراقبت از فشار خون و حفظ آن در محدوده مطلوب با مصرف منظم داروهای فشار خون (اگر واجب باشد) و تغییرات در سبک زندگی.
خواب کافی
خواب مناسب و کافی به بدن اجازه می‌دهد تا بازسازی شود و ممکن است به کاهش سرگیجه کمک کند.
اجتناب از حرکت‌های ناگهانی
به ویژه زمانی که از حالت نشسته به ایستاده می‌روید.
جلوگیری از مواد محرک
مصرف بی‌رویه داروها، مکمل‌ها، و مواد محرک دیگر ممکن است سرگیجه ایجاد کند. همیشه قبل از مصرف مواد جدید با پزشک خود مشورت کنید.
تغییرات سبک زندگی به مرور زمان نتیجه می‌دهند، بنابراین استقرار و پایبندی به این تغییرات به صبر و پشتکار نیاز دارد. اگر سرگیجه شما پایدار است یا وضعیت تشدید میشود، حتماً با یک متخصص مشورت کنید.
تمرین‌های خاص برای تقویت تعادل و پیشگیری از سرگیجه
تقویت تعادل یکی از عوامل مهم در پیشگیری از سرگیجه و افزایش مهارت‌های حرکتی است. تمرین‌های خاصی وجود دارد که به تقویت تعادل کمک می‌کنند. در زیر برخی از آنها را بررسی می‌کنیم:
- تمرین ایستادن با یک پا
- بایستید و تعادل خود را با استفاده از یک میز یا صندلی حفظ کنید.
- یک پا را از زمین بلند کرده و به مدت 10 تا 15 ثانیه سعی کنید تعادل خود را حفظ کنید.
- سپس پای دیگر را امتحان کنید.
- گام زدن در یک خط
- بایستید و نوک یک پا را به پاشنه پای دیگر بچسبانید.
- هر دو دست را در کنار بدن نگه دارید و به آرامی قدم بزنید و هر پا را جلوی دیگری قرار دهید.
- در طول خط راه بروید و سعی کنید تعادل خود را حفظ کنید.
- چرخش پاشنه به نوک پا
- با دست‌ها روی میز یا صندلی بایستید.
- وزن بدن خود را به نوک پاها منتقل کنید و یکی از پاهای خود را از زمین بلند کنید.
- سپس به آرامی وزن بدن را به پاشنه‌ها منتقل کرده و پاشنه‌ها را به زمین فشار دهید.
- تمرین بر روی یک توپ تعادلی
- با استفاده از یک توپ تعادلی، روی آن بنشینید و پاهایتان را بر روی زمین نگه دارید.
- به آرامی بدن خود را به جلو و عقب و سپس به چپ و راست حرکت دهید، سعی کنید تعادل خود را حفظ کنید.
- تمرین با یک تخته تعادل
- روی تخته تعادل بایستید و سعی کنید تعادل خود را حفظ کنید.
- برای چالش بیشتر، سعی کنید چشمان خود را ببندید یا سر خود را به چپ و راست بچرخانید.
- تمرینات یوگا و پیلاتس
- هر دو نوع تمرین به تقویت عضلات کمک می‌کنند و تعادل را افزایش می‌دهند. پوزیشن‌هایی مانند “درخت” در یوگا به خصوص برای تقویت تعادل مفید هستند.
همیشه قبل از شروع هر تمرین جدید، با یک مربی تمرین یا پزشک مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که تمرین‌ها برای شما مناسب هستند. اگر هنگام انجام تمرین‌ها سرگیجه یا ناراحتی احساس کردید، فوراً تمرین را متوقف کنید و با پزشک خود تماس بگیرید.
برای سرگیجه و سیاهی چشم به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
در صورت تجربه سرگیجه یا سیاهی چشم، ممکن است نیاز باشد به یک یا چند تخصص پزشکی مراجعه کنید. انتخاب دکتر مناسب بستگی به علت محتمل و شدت علائم دارد. در زیر، تخصص‌های پزشکی رایجی که ممکن است در این موارد مورد نیاز باشند، ذکر شده‌اند:
- پزشک عمومی
این پزشک‌ها معمولاً نخستین نقطه مراجعه برای بسیاری از مردم هستند. آنها می‌توانند اولیه‌ترین ارزیابی‌ها را انجام دهند و در صورت نیاز، شما را به یک متخصص مرتبط هدایت کنند. - مغز و اعصاب
این پزشکان متخصص اختلالات مغز و سیستم عصبی هستند. اگر سرگیجه یا سیاهی چشم به نظر می‌رسد که ناشی از مشکلی در مغز یا سیستم عصبی است، ممکن است به یک نورولوژیست ارجاع داده شوید. - پزشکی داخلی
برای بررسی علل مرتبط با فشار خون، قلب و عروق یا مسائل متابولیکی، مراجعه به این تخصص می‌تواند مناسب باشد. - چشم‌پزشک
اگر سیاهی چشم به نظر می‌رسد که مستقیماً ناشی از مشکلی در چشمان است، چشم‌پزشک می‌تواند بهترین مرجع برای مراجعه باشد. - متخصص ENT
این پزشکان متخصص گوش، حلق و بینی هستند و در برخی موارد، سرگیجه ممکن است ناشی از مشکلات مرتبط با گوش داخلی باشد.
در هر حال، در صورت وقوع سرگیجه یا سیاهی چشم به صورت ناگهانی، مکرر یا شدید، توصیه میشود که فوراً به پزشک مراجعه کنید تا علت را شناسایی و در صورت نیاز به درمان اقدام کنید.
در بعضی موارد ممکن است، اما همیشه نه. بهتر است با پزشک مشورت کنید.
نه، دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد و فشار خون فقط یکی از آنها است.
تغییرات در سبک زندگی، تغذیه مناسب و مراجعه به پزشک می‌تواند مفید باشد.
برخی داروها می‌توانند سیاهی چشم یا سرگیجه را به وجود آورند.
خیر، سرگیجه می‌تواند یکی از علائم متداول بارداری باشد، اما اگر شدید یا مداوم باشد، باید با متخصص زنان و زایمان مشورت شود.
بله، سرگیجه می‌تواند نتیجه مشکلات چشمی باشد، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد.
بله، سرگیجه می‌تواند یکی از علائم ابتدایی بارداری باشد، اما سرگیجه به تنهایی نشان‌دهنده بارداری نیست.
سرگیجه ممکن است با چربی خون ربط نداشته باشد، اما در برخی موارد می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات قلبی-عروقی باشد.
بله، سرگیجه ممکن است نشان‌دهنده مشکلات قلبی باشد. در صورت شدید یا مداوم بودن، باید با پزشک مشورت شود.
بله، یکی از علائم تومور مغزی می‌تواند سرگیجه باشد، اما همیشه به این معنا نیست. در صورت نگرانی، با پزشک مشورت کنید.
لیست پزشکان مرتبط:
محمدعلی صحراییانفلوشیپ تخصصی ام اس و متخصص مغز و اعصاب | تهران- مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید مسعود نبویفلوشیپ تخصصی ام اس | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- ساناز معصومیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس از کانادا | تهران
- شقایق عمرانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
سلام من ۱۷سالمه سرگیجه های مداوم دارم قبلا کمتر بود اما الان بیشتر شده دفعاتش حتی مدتش تاری دید میگیرم کنترل بدنمو از دست میدم و قلبم خیلی تند میزنه وقتی سرگیجه میگیرم در طول روزم ختی اگه فعالیتی نداشته باشم خستم و نمیتونم فعالیت روزانمو انجام بدم حتی بعد از غذا خوردنم سرگیجه میگیرم
سلام! افزایش شدت و تکرار سرگیجه‌ها که با تاری دید، از دست دادن کنترل بدن، و تپش قلب همراه است، می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی جدی باشد. مهم است که هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق این علائم بررسی و درمان شود. تا زمان مراجعه به پزشک، سعی کنید استراحت کافی داشته باشید و هیدراته (آب کافی بنوشید) بمانید.